Cholestaza (zastój żółci) - przyczyny, objawy i leczenie

Cholestaza oznacza zastój żółci w drogach żółciowych i wątrobie. Jest to poważny stan, ponieważ zalegające kwasy żółciowe prowadzą nie tylko do różnych zaburzeń trawienia, lecz także działają toksycznie na komórki wątrobowe, doprowadzając do ich uszkodzenia. Jakie są przyczyny i objawy cholestazy? Na czym polega leczenie?

Spis treści

1. Cholestaza (zastój żółci) - przyczyny
2. Cholestaza (zastój żółci) - objawy
3. Cholestaza (zastój żółci) - diagnostyka
4. Cholestaza (zastój żółci) - leczenie

Cholestaza oznacza zastój żółci w drogach żółciowych i wątrobie. Żółć to żółtobrunatna wydzielina wątroby, która  przewodami żółciowymi transportowana do dwunastnicy. Substancja ta odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie - jest niezbędna do trawienia tłuszczów. Jednak jej gromadzenie się może mieć niebezpieczne konsekwencje.

Cholestaza (zastój żółci) - przyczyny

1. Upośledzenie wytwarzania żółci przez wątrobę (cholestaza wewnątrzwątrobowa)

Do upośledzenia wytwarzania żółci przez wątrobę mogą przyczynić się wszystkie czynniki, które prowadzą do uszkodzenia komórek wątroby, m.in. zakażenie (np. wirusowe zapalenia wątroby, toksoplazmoza), leki, narkotyki, alkohol, który może doprowadzić do alkoholowego stłuszczenia wątroby, a dalej do zapalenia i marskośc wątroby.

W grupie ryzyka rozwoju cholestazy wewnątrzwątrobowej znajdują się także kobiety w ciąży. Wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych (WCC) związana jest ze wzrostem stężenia hormonów płciowych: estrogenów i progesteronu, do którego dochodzi w III trymestrze ciąży.

2. Upośledzenie odpływu żółci (cholestaza zewnątrzwątrobowa)

Upośledzenie odpływu żółci może być spowodowane chorobami dróg żółciowych (np. kamica żółciowa, nowotwór dróg żółciowych, torbiele dróg żółciowych). Przyczyną zastoju żółci mogą być również choroby sąsiadującej z przewodami żółciowymi trzustki (np. zapalenie trzustki, rak trzustki).

Cholestaza (zastój żółci) - objawy

• żółtaczka - świadczy o wzroście poziomu barwników żółciowych w organizmie
• świąd skóry - nasila się zwłaszcza wtedy, gdy organizm jest rozgrzany, a także w godzinach wieczornych, co może doprowadzić do zaburzeń snu
• powiększenie wątroby, niekiedy śledziony
• ból brzucha z prawej strony (w prawym podżebrzu)
• odbarwienie stolca - to m.in. dzięki żółci stolec ma brązowe zabarwienie. Jeśli jest odbarwiony, biały, może to sugerować zaburzenia odpływu żółci
• ciemniejący moc
• żółtaki skórne (rzadko)

Cholestaza (zastój żółci) - diagnostyka

Podstawę rozpoznania cholestazy stanowią próby wątrobowe. Lekarz może zdecydować także o wykonaniu USG jamy brzusznej.

Cholestaza (zastój żółci) - leczenie

Leczenie cholestazy zależy od przyczyny jej powstania. Na przykład, w przypadku alkoholowego słuszczenia wątroby podstawą leczenia jest abstynencja.

Rozwiązaniem są także tzw. leki żółciopędne, których zadaniem jest rozszerzenie przewodów żółciowych lub zwiększenie przepływu żółci przez drogi żółciowe. W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować o podaniu kwasu ursodeoksycholowego (tzw. trzeciorzędowy kwas żółciowy).

Poza tym niezbędna jest odpowiednia dieta - należy zwiększyć spożycie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A, D, E i K, a także przyjmować dużą ilość płynów, aby nie doprowadzać do zagęszczenia żółci.

Monika Majewska