Biopsja wątroby - badanie pomocne w diagnostyce chorób wątroby

Biopsja wątroby to badanie, które ma na celu pobranie tkanki wątroby, którą następnie ogląda się pod mikroskopem, by rozpoznać zmiany w budowie komórek. Dzięki temu można zdiagnozować chorobę wątroby i wybrać metodę leczenia.

Spis treści

1. Biopsja wątroby: wskazania
2. Biopsja wątroby: przeciwwskazania
3. Biopsja wątroby: przebieg
4. Biopsja wątroby: interpretacja wyniku
5. Biopsja wątroby: powikłania

Biopsję wątroby wykonuje się przy podejrzeniu ostrego wirusowego zapalenia wątroby, przewlekłych i aktywnych zmian w wątrobie lub uszkodzeń toksycznych wątroby.Są dwa rodzaje biopsji:

• niecelowana, czyli ślepa, w której wycinek uzyskuje się najczęściej przez wkłucie w prawej, środkowej linii pachowej na wysokości 9 lub 10 międzyżebrza,
• biopsja celowana, wykonywana podczas badania laparoskopowego, USG lub tomografii komputerowej.

Biopsję wątroby przeprowadza się w szpitalu, w znieczuleniu miejscowym (u dzieci w znieczuleniu ogólnym). Przed badaniem trzeba zrobić analizy krwi - morfologię, oznaczenie grupy krwi, próby wątrobowe oraz USG wątroby.

Czytaj więcej: Rodzaje biopsji i ich przebieg

Biopsja wątroby: wskazania

• żółtaczka o nieznanej przyczynie
• marskość wątroby o nieznanej przyczynie lub marskość wątroby o znanej przyczynie w celu ustalenia ewentualnego współistnienia innych chorób
• obszary tkanki o nieprawidłowej strukturze wykryte w badaniu usg jamy brzusznej lub w tomografii komputerowej

Biopsja wątroby: przeciwwskazania

• zaburzenia krzepnięcia krwi (stężenie płytek krwi mniejsze niż 100 x 109/l lub wskaźnik protrombinowy mniejszy niż 60 procent)
• bardzo nasilona żółtaczka
• torbiele wątroby i naczyniakowatość wątroby
• ostre ropne zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
• inne stany ropne w okolicy wątroby (zapalenie otrzewnej, obecność prawostronnego ropnia podprzeponowego lub prawostronnego zapalenia opłucnej)
• ciąża
• brak współpracy pacjenta

Biopsja wątroby: przebieg

Podczas badania leżysz na plecach. Aby ustalić położenie wątroby lekarz opukuje palcami powierzchnę ciała w okolicy prawego łuku żebrowego. Następnie nakłuwa odpowiednie miejsce igłą i wprowadza środek znieczulający skórę, tkankę podskórną i warstwę mięśni. Po 5,10 minutach skalpelem przebija skórę i tkankę podskórną. W miejscu małego (kilkumilimetrowego) nacięcia wprowadza specjalną igłę biopsyjną osadzoną na strzykawce, którą - po wytworzeniu w niej podciśnienia - wprowadza w miąższ wątroby. Przez ułamek sekundy musisz wstrzymać oddech. Po zabiegu lekarz zakłada jałowy opatrunek uciskowy. Badanie trwa około 20 minut. Po badaniu powinnaś leżeć na prawym boku do 3 godzin, z podłożonym wałkiem z koca w okolicy wykonanej biopsji; potem przez dobę trzeba leżeć na wznak.

Biopsja wątroby: interpretacja wyniku

Na wynik czeka się nawet do 2 tygodni, bo pobrany materiał jest wysyłany do badania do renomowanych ośrodków histopatologicznych w Polsce.

Gdy pobrany wycinek zawiera co najmniej 6 przestrzeni wrotnych, tzw. bramnych, w opisie znaleźć możemy dwie wartości w skali 0-4, gdzie 0 oznacza brak zmian patologicznych, a 4 - zmiany bardzo poważne, przy czym w opisie można znaleźć zapisy pośrednie, np.: 0/1, 2/3, 3/4. Jeśli pobrany wycinek zawiera 4 lub mniej przestrzeni wrotnych wynikowi powinna towarzyszyć opisowa forma diagnozy (np. hepatitis chronica C - przewlekłe zapalenie wątroby typu C).

• Aktywność zapalna (grading, g)

0 pkt. - brak zmian zapalnych w przestrzeniach wrotnych;1 pkt. - aktywność niewielka: skąpe nacieki w przestrzeniach wrotnych, mała aktywność zapalna śródzrazikowa, zachowane blaszki graniczne;2 pkt. - aktywność mierna: naciek zapalny miernego stopnia w przestrzeniach wrotnych, pojedyncze ogniska martwicy kęsowej, pojedyncze ogniska martwicy w zrazikach;3 pkt. - aktywność średnia: martwica kęsowa obejmująca mniejszość obwodu blaszki granicznej we wszystkich przestrzeniach wrotnych, aktywność zapalna i martwica umiarkowanego stopnia w zrazikach;4 pkt. - aktywność duża: martwica kęsowa obejmująca większość obwodu blaszki granicznej, dużego stopnia aktywność zapalna śródzrazikowa z tworzeniem martwicy mostkującej.

• Zasięg włóknienia (staging, s)

0 pkt. - norma - pojedyncze włókna kolagenowe w przestrzeniach wrotnych;1 pkt. - wlóknienie w obrębie przestrzeni wrotnych;2 pkt. - włóknienie okołowrotne i ewentualnie pojedyncze włóknienie przęsłowe z zachowaniem struktury zrazika;3 pkt. - obecność licznych przęseł włóknistych z zaburzeniem architektoniki zrazików bez odczynu regeneracyjnego;4 pkt. - rozsiane włóknienie lub marskość.Ponadto biopsja wątroby może określić czy występuje stłuszczenie, zmiany nowotworowe, cechy cholestazy (zastój żółci). Bez wykonanej biopsji wątroby nie może być mowy o zakwalifikowaniu się do ewentualnego leczenia przewlekłego Hepatitis C lub B.

Biopsja wątroby: powikłania

Powikłania zdarzają się bardzo rzadko (w około 2 procentach przypadków) i są to:

• krwotok wewnętrzny
• podrażnienie lub żółciowe zapalenie otrzewnej
• przebicie płata wątroby
• zapaść krążeniowa
• krwiak lub odma śródpiersia
• podrażnienie okostnej żeber lub nerwów międzyżebrowych.

Agnieszka Paculanka