Bezpłatne badania na HCV w ponad 200 miejscach w Polsce

W ponad 200 ośrodkach w Polsce można wykonać bezpłatne testy w kierunku wirusa HCV (testy anty-HCV). Samo zakażenie wirusem WZW typu C może dotyczyć w Polsce ponad 200 tys. osób. Każdego roku z powodu chorób wątroby umiera ok. 6-7 tys. osób, a śmiertelność w Polsce jest ponad dwukrotnie wyższa wśród mężczyzn niż wśród kobiet.

Schorzenia wątroby, szczególnie przewlekłe, są istotnym obszarem zdrowia publicznego zarówno ze względów społecznych, jak i konsekwencji ich późnych powikłań i kosztów terapii. Jednocześnie świadomość znaczenia chorób wątroby oraz możliwości zapobiegania im w populacji ogólnej jest znikoma. Dotyczy to zarówno chorób wątroby o etiologii niezakaźnej, jak i zakaźnej.

W związku z powyższym Stowarzyszenie CEESTAHC we współpracy z Fundacją Gwiazda Nadziei oraz Europejską Fundacją Rozwiązywania Problemów Zdrowotnych opracowało Ogólnopolski Prozdrowotny Projekt Edukacyjny pod nazwą „ZDROWA WĄTROBA”, którego celem jest edukacja – jak zapobiegać rozwojowi przewlekłych chorób wątroby, zwłaszcza o podłożu wirusowym. Celem długoterminowym jest zmniejszenie zapadalności na przewlekłe choroby wątroby, w tym przez bezpłatne badania w kierunku przeciwciał anty HCV.

Wśród przyczyn przewlekłych chorób wątroby najważniejsze to: alkohol, wirusy hepatotropowe (HBV i HCV), zaburzenia metaboliczne (np. otyłość, cukrzyca), a także czynniki autoimmunologiczne i uwarunkowania genetyczne. Najpoważniejszym skutkiem przewlekłych chorób wątroby jest jej marskość, która prowadzi do zaburzeń czynności wątroby, co może skutkować rozwojem raka wątrobowokomórkowego i zwiększa ryzyko zgonu chorego. Można zapobiegać niektórym chorobom wątroby współcześnie w sposób bardzo prosty i skuteczny.

Odsetek chorób wątroby wywołanych wirusem HBV będzie spadał, co jest spowodowane upowszechnieniem szczepień ochronnych przeciwko HBV – zakażeniu wirusowemu, które powoduje WZW B. Wzrośnie natomiast liczba stłuszczeniowej choroby wątroby wywoływanej cukrzycą typu 2 i otyłością, alkoholowej choroby wątroby i przewlekłych chorób wątroby wywoływanych wirusem HCV.

Wirusowe choroby wątroby zostały uznane przez Światową Organizację Zdrowia za zagrożenie dla zdrowia publicznego. W 2016 roku Zgromadzenie Zdrowia WHO przyjęło strategię, której celem jest eliminacja wirusowych zapaleń wątroby (WZW) do 2030 roku poprzez zmniejszenie zapadalności na WZW, zwiększenie wykrywalności zakażeń, zapewnienie równego dostępu do profilaktyki i leczenia.

- Problemem jest niska wykrywalność wirusa HCV w Polsce. To oznacza, że duża liczba osób może być zakażona nawet o tym nie wiedząc. Wykrycie i leczenie choroby we wczesnym stadium daje w tej chwili możliwość całkowitego wyleczenia. Osoba, która nie wie o chorobie, pozbawia się tej możliwości i naraża na poważne następstwa, jakim jest marskość wątroby, a w późniejszym etapie nawet nowotwór. Poza tym osoba, która jest zakażona wirusem HCV, ale o tym nie wie, może być zagrożeniem dla swojego otoczenia nieświadomie przenosząc wirusa na swoich bliskich. W dobie całkowicie wyleczalnego zakażenia HCV kluczem do opanowania tej choroby jest znalezienie osób zakażonych poprzez promowanie badań przesiewowych – powiedziała prof. dr hab. n. med. Anna Piekarska, Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi.

Do wykrycia dochodzi przypadkowo, podczas badania krwi lub gdy chory zgłosi się
z objawami zaawansowanej marskości wątroby. Często chorzy nie mają świadomości,
że przeszli zakażenie wirusem HCV. Niezbędna jest poprawa sytuacji, ale aby tak się stało konieczne jest wprowadzenie zmian systemowych oraz edukacja społeczeństwa na temat zapadalności na przewlekłe choroby wątroby i możliwości profilaktyki.

Głównym celem Ogólnopolskiego Programu „ZDROWA WĄTROBA”, jest edukacja nt. profilaktyki przewlekłych chorób wątroby w populacji ogólnej oraz diagnostyka i badania przesiewowe w kierunku HCV w grupach ryzyka. Aby dotrzeć efektywnie do jak największej liczby Beneficjentów, rozpoczęliśmy współpracę ze służbami medycyny pracy w całej Polsce. W Polsce co roku jest wykonywanych ponad 4,5 mln badań profilaktycznych w ramach medycyny pracy i to podczas takiej wizyty pacjent może otrzymać materiały edukacyjne, profesjonalną informację medyczną oraz szybki test przesiewowy w kierunku obecności przeciwciał przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C – powiedziała Magdalena Władysiuk, Prezes Stowarzyszenia CEESTAHC, organizatora programu.

- Świadomość zakażeń HCV i świadomość profilaktyki chorób wątroby jest w Polsce niewystarczająca, dlatego warto wykorzystać każdą możliwość edukacji na ten temat oraz wykonania badań przesiewowych. Służba medycyny pracy ma pod swoją opieką osoby pracujące, wśród których może m.in. realizować programy profilaktyczne i edukacyjne. Jednocześnie do lekarza medycyny pracy pacjent zgłasza się z konieczności legislacyjnej, a nie z powodu problemów zdrowotnych i często jest to jedyny profesjonalista medyczny, z którym ten pracownik ma kontakt. Jest to więc idealny moment na działania profilaktyczne. Lekarze medycyny pracy mogą pomóc w podniesieniu wykrywalności WZW typu C poprzez odpowiednio ukierunkowaną rozmowę i przeprowadzenie testów anty-HCV podczas badań wstępnych i okresowych. Oczywiście chcemy się włączyć w takie działania i dlatego Polskie Towarzystwo Medycyny Pracy objęło swoim patronatem program „ZDROWA WĄTROBA”. Problem jest nie tylko zdrowotny, ale także społeczny – wśród zakażonych dużą część stanowią osoby w wieku produkcyjnym. Wczesne wykrycie HCV daje możliwość skutecznego leczenia i niepowikłanego kontynuowania swojej aktywności zawodowej,
bez pogorszenia jakości życia – powiedziała prof. dr hab. n. med. Jolanta Walusiak-Skorupa, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy.