Zespół pęcherza nadreaktywnego (OAB): przyczyny i czynniki ryzyka

Zespół pęcherza nadreaktywnego (OAB) to poważna, uciążliwa choroba, zwłaszcza jeśli towarzyszy jej nietrzymanie moczu. Sprawdź, jakie są przyczyny i czynniki ryzyka wystąpienia pęcherza nadreaktywnego.

Zespół pęcherza nadreaktywnego (OAB) nie zagraża życiu, ale jest uciążliwy. Przyczyny nadreaktywności pęcherza nie zostały do końca poznane. Pod uwagę bierze się zaburzenia neurologiczne związane z centralnym i obwodowym układem nerwowym, zmiany w dolnych drogachmoczowych, styl życia (siedzący tryb pracy, otyłość, dieta - alkohol, kofeina, palenie tytoniu). U podłoża zespołu OAB leżą dwa zjawiska: 

• parcia naglące (wzmożona wrażliwość pęcherza powodująca uczucie potrzeby oddania moczu nawet przy niewielkim wypełnieniu - sensory urgency)
• nadaktywność wypieracza (skurcze mięśni gładkich wypieracza już podczas wstępnej fazy wypełniania pęcherza).

U pacjentów z nadreaktywnością pęcherza skurcz wypieracza jest niezależny od wypełnienia pęcherza i wymyka się świadomej kontroli - pęcherz staje się nadaktywny.

Zespół pęcherza nadreaktywnego (OAB): czynniki ryzyka

• wiek: pęcherz nadreaktywny zwłaszcza w formie z towarzyszącym nietrzymaniem moczu występuje zwykle u pacjentek w wieku okołomenopauzalnym i starszych;
• płeć: nietrzymanie moczu związane z pęcherzem nadreaktywnym występuje 2-5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn;
• ciąże i porody: zwiększają ryzyko występowania nietrzymania moczu, częściej jednak o innej etiologii niż pęcherz nadreaktywny;
• operacje w miednicy mniejszej: uszkodzenie nerwów zaopatrujących pęcherz moczowy, zwłaszcza podczas operacji onkologicznych, może prowadzić do występowania parć naglących z nietrzymaniem moczu;
• choroby neurologiczne: udar mózgu, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, guzy mózgu, uszkodzenia rdzenia kręgowego;
• cukrzyca, choroby układu moczowego: uchyłki pęcherza moczowego, kamica nerkowa, stany zapalne;
• czynnościowe zaburzenia układu pokarmowego: zaparcia.

Zespół pęcherza nadreaktywnego: diagnostyka

Postępowanie diagnostyczne wymaga współpracy lekarzy wielu specjalności: lekarza rodzinnego, internisty, ginekologa i urologa. Lekarz rodzinny (lekarz pierwszego kontaktu) lub specjalista, do którego zgłasza się pacjent, zadaje pytania, które mają pomóc w postawieniu wstępnego rozpoznania (wywiad), zleca badania laboratoryjne (np. badanie ogólne moczu) oraz zleca/wykonuje badanie USG jamy brzusznej (z oceną zalegania moczu w pęcherzu moczowym).

Wywiad sprzyja uzyskaniu informacji, które dotyczą nasilenia objawów, ich wpływu na jakość życia, co pozwala na wybranie odpowiednich badań diagnostycznych, które umożliwią ostateczne rozpoznanie choroby. W przypadku pęcherza nadreaktywnego zgłaszane dolegliwości pozwalają wyróżnić tzw. suche (ang. dry) i mokre (ang. wet) OAB. "Mokremu" pęcherzowi nadreaktywnemu, w przeciwieństwie do formy "suchej", towarzyszy nietrzymanie moczu. Pacjenci podają, że towarzyszy im zjawisko nagłej potrzeby oddania moczu, częste oddawanie moczu, oddawanie moczu w nocy, a czasem - nietrzymanie moczu. Czynnikiem wywołującym nietrzymanie moczu może być dowolny bodziec, choćby zmiana pozycji ciała. Jeśli głównym objawem jest nietrzymanie moczu, stosowany jest test trzech pytań, który umożliwia wykrycie potencjalnej jego przyczyny.

materiały prasowe Stowarzyszenia Osób z NTM "UroConti"