Urostomia czyli inny sposób siusiania. Jak żyć z urostomią?

Urostomia to wyprowadzenie dróg moczowych przez powłoki brzuszne z pominięciem cewki moczowej, pęcherza, a czasem nawet odprowadzanie moczu prosto z nerki. Urostomia bywa niezbędna w niektórych przypadkach schorzeń pęcherza i nerek.

Spis treści

1. Główne wskazania do wykonania urostomii
2. Urostomia: rodzaje
3. Urostomia: powikłania

Urostomia (przetoka moczowo-skórna) to stomia w obrębie układu moczowego, umożliwiająca odprowadzenie moczu poza organizm. Urostomia może być połączeniem ze skórą nerki, moczowodów lub pęcherza moczowego, a wykonuje się ją, gdy niemożliwy jest, z powodu choroby lub urazu,  naturalny odpływ moczu drogami moczowymi. Urostomia, zależnie od miejsca jej wyłonienia, wykonywana jest rozmaitymi metodami. Można wyłonić urostomię przez założenie cewnika do pęcherza przez powłoki brzuszne, wyprowadzenie na zewnątrz moczowodu lub założenie cewnika do moczowodu. Urostomię robi się także poprzez założenie drenu prosto do nerki. Wszystko zależy od tego z jakim schorzeniem i jakim uszkodzeniem układu moczowego mamy do czynienia.

Główne wskazania do wykonania urostomii

Wskazaniem do wykonania czasowej lub definitywnej urostomii mogą by kamienie w moczowodach czy nerkach, urazy i nowotwory pęcherza moczowego oraz moczowodów, urazy, zwężenia przewodów moczowych po radioterapii narządów w miednicy mniejszej, usunięcie guza prostaty u mężczyzn, jeśli doszło do uszkodzenia cewki moczowej.

• utrudnienie odpływu moczu z nerki, spowodowane kamicą nerkową lub moczowodową
• nowotwory złośliwe układu moczowego
• wady wrodzone pęcherza i dróg moczowych
• niektóre postacie dysfunkcji neurogennej pęcherza moczowego
• gruźlica układu moczowego
• zmiany popromienne po radioterapii
• urazy pęcherza i dróg moczowych

Urostomia: rodzaje

Urostomie wytwarzane metodą nakłucia przezskórnego

• cystostomia czyli przetoka nadłonowa - pęcherzowa - najczęściej jedynie czasowe odprowadzenie moczu z pęcherza moczowego po przezskórnym jego nakłuciu
• nephrostomia - najczęściej jedynie czasowe odprowadzenie moczu z nerki po nakłuciu przezskórnym układu kielichowo-miedniczkowego

Przetoki wytwarzane operacyjnie1. Urostomie otwarte, czyli nie zapewniające trzymania moczu:

• ureterocutaneostomia czyli przetoka moczowodowo-skórna - na ogół definitywna, zwykle obustronne zespolenie moczowodów z otworem skórnym przetoki na brzuchu transureteo-uretero-cutaneostomia czyli przetoka moczowodowo-skórna z zespoleniem  międzymoczowodowym - definitywne zespolenie jednego moczowodu z otworem skórnym przetoki na brzuchu - odpływ moczu z nerki przeciwległej zapewnia zespolenie jej moczowodu z moczowodem wyprowadzonym do skóry
• uretero-entero-cutaneostomia - definitywne zespolenie moczowodów z dogłowowym końcem izolowanego fragmentu jelita (biodrowego, esicy lub poprzecznicy), stanowiącym przewodnik (condiut), którego dalszy koniec jest zespolony z otworem skórnym przetoki na brzuchu
• przetoka pęcherzowo-skórna (vesicostomia) - na ogół czasowe, stosowane zwykle u dzieci zespolenie przednio-górnej ściany pęcherza moczowego z otworem skórnym przetoki na brzuchu

2. Urostomie szczelne lub kontynentne, zapewniające trzymanie moczu

• continent reservoire czyli zastępczy zbiornik jelitowy na mocz - definitywne odprowadzenie moczu ze zbiornika jelitowego, zastępującego pęcherz moczowy - moczowody wszczepione są do zbiornika a zbiornik połączony jest z otworem skórnym
• przetoki na brzuchu przewodem jelitowym uformowanym w sposób zapewniający trzymanie moczu i umożliwiający okresowe opróżnianie zbiornika cewnikiem wprowadzonym doń przez przewód
• vesico-entero-cutaneostomia czyli przetoka pęcherzowo-jelitowo-skórna - definitywne odprowadzenie moczu z pęcherza moczowego przez przewód wytworzony z izolowanej pętli jelita biodrowego (lub wyrostka robaczkowego) i zespolony z jednej strony z pęcherzem, a z drugiej strony z otworem skórnym przetoki na brzuchu; przewód jelitowy uformowany jest w sposób zapewniający trzymanie moczu i umożliwiający okresowe opróżnianie pęcherza cewnikiem wprowadzonym doń przez przewód
• urethrostomia przetoka cewkowo-skórna - na ogół definitywne (u chłopców na ogół czasowe) zespolenie boczne opuszkowego odcinka cewki moczowej z otworem skórnym przetoki na kroczu

Urostomia: powikłania

Urostomia powinna mieć różowoczerwony kolor, kształt zbliżony do okrągłego i wystawać około 1-3 cm ponad powierzchnię skóry brzucha. Powinna być lekko wilgotna, wydalać odpowiednią treść (mocz, śluz), a skóra wokół otworu stomijnego powinna wyglądać jak w innych miejscach na brzuchu. każda zmiana w wyglądzie stomii, skóry wokół niej oraz wydalanego moczu, powinna skłonić do szybkiego kontaktu z pielęgniarką stomijną lub lekarzem. Do najczęstszych powikłań po wyłonieniu urostomii należą:

• obrzęk stomii
• wypadanie stomii
• wciągnięcie stomii
• zwężenie stomii
• przepuklina okołostomijna
• niedokrwienie i martwica stomii
• wyprysk kontaktowy
• odczyn alergiczny skóry

Agnieszka Paculanka