Nefropatia IgA (choroba Bergera): przyczyny, objawy, leczenie

Nefropatia IgA (określana też terminem choroba Bergera) to najczęstsza postać kłębuszkowego zapalenia nerek. Dotyczy pacjentów w każdym wieku. Na obraz kliniczny składają się przede wszystkim krwiomocz lub nawracający krwinkomocz. Przebieg choroby jest cechą indywidualną. Nawet u 20% pacjentów może dojść do rozwoju schyłkowej niewydolności nerek, co wiąże się z koniecznością dializoterapii.

Spis treści

1. Nefropatia IgA: objawy i przebieg
2. Jak rozpoznać chorobę Bergera?
3. Leczenie choroby Bergera

Nefropatia IgA, znana też jako choroba Bergera od nazwiska autora, który po raz pierwszy opisał patofizjologię schorzenia, polega na nadmiernej produkcji immunoglobuliny A w błonach śluzowych. W odpowiedzi na patogeny chorobotwórcze – np. antygeny bakteryjne w obrębie układu pokarmowego czy oddechowego powstają kompleksy IgA. W układzie pokarmowym dominującym czynnikiem sprawczym jest popularna Escherichia coli, natomiast układ oddechowy jest skolonizowany przede wszystkim paciorkowce β-hemolizujące oraz wirusy grypy.  Nefropatia IgA może również pojawiać w przebiegu chorób autoimmunologicznych, m. in. reumatoidalnych, takich jak:

• wirusowe zapalenie wątroby typu B
• celiakia
• sarkoidoza
• łuszczyca
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (zzsk)
• reumatoidalne zapalenie stawów
• reaktywne zapalenie stawów
• nieswoiste zapalenia jelit
• AIDS

Nadmiar nefrotoksycznych kompleksów odkłada się w kłębuszkach nerkowych, prowadząc do ich uszkodzenia.

Nefropatia IgA: objawy i przebieg

Najbardziej patognomonicznym objawem choroby jest nawracający krwinkomocz lub krwiomocz. W pierwszej fazie obserwuje się symptomy świadczące o rozwijającej się infekcji wirusowej lub bakteryjnej. W zależności od zajętego układu spektrum dolegliwości jest różne. Po około 48 godzinach pojawiają się zmiany w moczu.

Choroba Bergera może pojawić się w każdym wieku, ale zdecydowanie najczęściej dotyczy dzieci i młodych dorosłych.

Naturalny przebieg choroby Bergera to krwiomocz, który trwa nawet kilka dni, następnie krwinkomocz z towarzyszącym białkomoczem. Objawy mają tendencję do nawracania, a kolejne epizody wyglądają podobnie. Okresy remisji mogą trwać nawet kilka lat.

Warto nadmienić, że okres krwinkomoczu wiąże się niewielkiego stopnia niewydolnością nerek i przejściowym nadciśnieniem tętniczym. Zazwyczaj choroba Bergera ma przewlekły charakter i może trwać nawet 20 lat.

W większości przypadków epizody nawrotu schorzenia mają łagodny przebieg. Do czynników pogarszających rokowanie zalicza się: współistniejące nadciśnienie tętnicze, białkomocz, stwierdzone stwardnienie kłębuszków nerkowych czy częste incydenty krwinkomoczu.

Jak rozpoznać chorobę Bergera?

Standardowo zlecane badanie ogólne moczu może okazać się niewystarczające do postawienia ostatecznego rozpoznania. Zwykle wskazana jest szersza diagnostyka. Do ustalenia przyczyny zaburzonego funkcjonowania nerek konieczne jest wykonanie biopsji. Pobrany niewielki wycinek nerki przekazany jest do badania histopatologicznego.

Leczenie choroby Bergera

Do tej pory nie udało się ustalić leczenia celowanego. Zazwyczaj postępowanie terapeutyczne jest modyfikowane w zależności od prezentowanych objawów. Jeżeli mamy do czynienia z pogarszającą się funkcją nerek i towarzyszącym białkomoczem niezbędna jest immunosupresja.

Przebieg nefropatii Igrą jest trudny do przewidzenia. Nawet u 20% pacjentów może rozwinąć się schyłkowa niewydolność nerek wymagająca dializoterapii. Czynnikami pogarszającymi rokowanie jest nadciśnienie tętnicze, białkomocz czy podwyższony poziom kreatyniny w surowicy.