Kamica układu moczowego: przyczyny, objawy, leczenie

Kamica układu moczowego najczęściej dotyka osoby między 30. a 50. rokiem życia i zwykle przysparza wiele cierpienia. Na szczęście kamienie można usunąć i zmniejszyć ryzyko powstawania nowych. Początkom kamicy układu moczowego nie towarzyszą żadne objawy. Dopiero wtedy, gdy w nerkach lub przewodach moczowych zgromadzi się piasek, pojawia się ból przy oddawaniu moczu.

Kamica nerkowa to bolesna przypadłość. Kiedy kamień nerkowy zaczyna przesuwać się z nerki do moczowodu, ból jest trudny do zniesienia, promieniuje w dół brzucha i krocza. To atak kolki nerkowej. Jeżeli kamień utknie w moczowodzie i zablokuje go, w nerce dochodzi do zastoju moczu – rozwija się zakażenie i wysoka gorączka. W takiej sytuacji potrzebna jest szybka interwencja medyczna.

Kamica układu moczowego: przyczyny powstawania

Wśród przyczyn tworzenia się piasku i kamieni lekarze wymieniają przesycenie moczu substancjami i związkami chemicznymi. Jednak pierwotną przyczyną jest dieta bogata w białko zwierzęce, a także picie za małej ilości płynów. Ryzyko rozwoju choroby rośnie, gdy w drogach moczowych są (wrodzone lub nabyte) przeszkody, np. zrosty, które utrudniają odpływ moczu. Kamicy sprzyjają częste zakażenia dróg moczowych (ale i odwrotnie – kamica prowokuje zapalenia), a także niedobór magnezu we krwi.
Natomiast na to, jakiego rodzaju złogi powstają, wpływ ma m.in. pH moczu. Jeśli jest stale niskie, tworzą się złogi moczanowe i cystynowe, zaś przy stale wysokim – fosforanowe i szczawianowe.

Kamica układu moczowego: leczenie

Kamica nerkowa może być leczona farmakologicznie w 70 proc. przypadków. Operacje stosuje się rzadko, tylko wtedy, gdy kamienie są duże. Lekarze coraz częściej wybierają techniki nieinwazyjne.

• Zabieg przezskórny, czyli PCNL, stosuje się, gdy kamień umiejscowił się w dolnym kielichu nerki i nie ma możliwości, by przez drogi moczowe wydostał się na zewnątrz. Wykonuje się go w szpitalu, w znieczuleniu. Lekarz pod kontrolą USG wprowadza do nerki specjalną długą igłę. Gdy dotknie ona kamienia, nasadza na nią kolejną igłę, nieco grubszą, a na nią jeszcze grubszą itd. Ta ostatnia ma średnicę palca wskazującego. Przez tę igłę lekarz może wyciągnąć z nerki mały kamień. Jeśli jest większy – trzeba go najpierw rozkruszyć falą dźwiękową, a następnie wyssać. Aby okruchy nie wpadły do moczowodu, zabezpiecza się go specjalnym balonikiem (korkiem). Po zabiegu trzeba zostać 3–5 dni w szpitalu. Zwykle wystarcza jeden zabieg, by pozbyć się kamieni. W niektórych przypadkach nakłuwa się nie nerkę, ale pęcherz moczowy i wyciąga z niego małe kamienie lub fragmenty rozbitego dużego kamienia.

Kuracje źródlane w leczeniu kamicy układu moczowego

W Polsce nie brakuje źródeł wód leczniczych, które pomagają usuwać kamienie z nerek lub znacznie zmniejszają ich wielkość. Takie właściwości mają m.in. wody: „Józef” z Krynicy i z Wysowej, „Marysieńka” z Cieplic oraz w mniejszym stopniu „Anna” z Żegiestowa oraz „Kinga” z Krościenka. Wody te są nisko- lub średniozmineralizowane, wzmagają kurczliwość i perystaltykę mięśni gładkich dróg moczowych, co ułatwia wydalanie kamieni na zewnątrz. Minerały skoncentrowane w wodach leczniczych pobudzają enzymy regpujące gospodarkę wodną w organizmie. Powoduje to usuwanie z moczem złogów kwasu moczowego, szczawiowego i fosforowego, które są zalążkiem do tworzenia się kamieni w nerkach. Wody „Jan” i „Józef” aż czterokrotnie nasilają wydalanie budpca kamieni moczowych.
Kuracja wodą moczopędną jest zalecana przez urologów po usunięciu kamieni. Najlepiej rozpocząć ją nie wcześniej niż 6 tygodni od zabiegu. Woda wypłucze drobne złogi, zapobiegnie zakażeniu dróg moczowych i nawrotom kamicy. Dziennie powinno się pić przynajmniej 1,5 litra, np. wody „Jan”, przez co najmniej 2 tygodnie i przed posiłkami – jednorazowo do 0,5 litra.

Anna Jarosz