Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - przyczyny

Bezmocz (anuria) oznacza całkowite zatrzymanie moczu, całkowity brak możliwości opróżnienia pęcherza moczowego. Bezmocz - niezależnie od tego jakie są jego przyczyny - wymaga jak najszybszego leczenia, gdyż może prowadzić do zagrażającej życiu mocznicy - zatruciu organizmu produktami przemiany materii.

Spis treści

1. Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - przyczyny. Choroby nerek
2. Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - przyczyny pozanerkowe
3. Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - pozostałe przyczyny
4. Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - diagnoza
5. Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - leczenie

Bezmocz (anuria) oznacza całkowite zatrzymanie moczu, całkowite niewytwarzanie moczu przez nerki. Bezmocz oznacza zmniejszenie dobowego wydalania moczu poniżej 100 ml. Wyróżnia się także krwawy bezmocz, tj. jest to krew w moczu (wydalanym w ilości poniżej 100 ml/dobę) lub wypływ krwi z cewki.

Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - przyczyny. Choroby nerek

Bezmocz - czyli całkowite zatrzymanie moczu - spowodowane może być chorobami nerek lub zaburzeniem ich funkcji:

• choroby zapalne nerek - odmiedniczkowe zapalenie nerek, kłębuszkowe zapalenie nerek itp.
• układowe zapalenia naczyń
• złośliwe nadciśnienie tętnicze
• sarkoidoza
• choroby układowe zajmujące nerki (toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa)
• rzucawka i stan przedrzucawkowy (u kobiet w ciąży)

Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - przyczyny pozanerkowe

• kamica nerkowa
• nowotwory (zajęcie lub ucisk guza na drogi moczowe)
• zrosty pooperacyjne
• choroby pęcherza moczowego (np. pęcherz neurogenny, rak pęcherza moczowego)
• choroby prostaty (np. łagodny przerost, rak prostaty)
• choroby cewki moczowej (np. cało obce, uraz, złóg)
• schistosomatoza (choroba pasożytnicza)

Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - pozostałe przyczyny

• zaczopowanie kanalików np. hemoglobiną (w wyniku przetoczenia krwi niezgodnej grupy) lub mioglobiną (po zmiażdżeniach mięśni)
• odwodnienie (spowodowane na przykład obfitymi wymiotami, biegunkami czy rozległymi oparzeniami)
• duża utrata krwi
• wstrząs (septyczny, kardiogenny)
• powikłanie operacji położniczo-ginekologicznej - w tym wypadku bezmocz powinien zawsze nasuwać podejrzenie jatrogennego uszkodzenia moczowodów

Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - diagnoza

Z chorym na bezmocz najpierw przeprowadza się wywiad lekarski. Następnie robi się badanie biochemiczne i mikroskopowe moczu - jeśli chory nie może oddać moczu samodzielnie, pobiera się go metodą cewnikowania. Bada się również krew - określa się stężenie sodu, potasu, jonów wodorowych i wodorowęglanowych, fosforanów nieorganicznych, chlorków, wapnia, kreatyniny oraz kwasu moczowego w surowicy krwi. Robi się również badanie morfologiczne krwi. Do badań diagnozujących bezmocz należą również: rtg klatki piersiowej i zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, badanie EKG, oglądanie dna oka oraz badanie USG nerek i innych narządów jamy brzusznej.U mężczyzn robi się również badanie gruczołu krokowego i odbytnicy, u kobiet - dodatkowo badanie ginekologiczne.

Po przeprowadzeniu tak kompleksowego badania lekarz stwierdza rodzaj bezmoczu - czy jest on:

• ponerkowy (wywołany nowotworami dróg moczowych czy płciowych, kamicą dróg moczowych, uciskiem na drogi moczowe od zewnątrz przez guzy nowotworowe); przednerkowy (wywołany przez niewydolność krążenia)
• nerkowy (ostre, przewlekłe zapalanie nerek, zator tętnic nerkowych oraz ostra, niezapalna niewydolność nerek) i podejmuje leczenie - najczęściej w szpitalu.

Bezmocz (całkowite zatrzymanie moczu) - leczenie

Leczenie bezmoczu powinno być natychmiastowe. Najczęściej przeprowadza się je w warunkach szpitalnych - konieczne jest cewnikowanie. Jeśli doszło do niewydolności nerek, konieczna jest dializa lub nawet przeszczep nerek. Niewydalanie moczu zagraża życiu - następuje zatrucie organizmu produktami przemiany materii, z którą nie radzą sobie uszkodzone nerki.

Monika Majewska