Zatrucie herbicydami - objawy, leczenie

Zatrucie herbicydami może mieć poważne konsekwencje. Herbicydy to środki chemiczne do ochrony roślin przed chwastami. Z jednej strony pozwalają uzyskać lepsze plony, ale z drugiej, niewłaściwie zastosowane, mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu. Jakie są objawy zatrucia herbicydami?

Spis treści

1. Herbicydy - substancje czynne
2. Zatrucie herbicydami - kto jest zagrożony?
3. Zatrucie herbicydami - objawy
4. Zatrucie herbicydami - leczenie

Zatrucie herbicydami może nastąpić, w zależności od formy fizycznej preparatu, przez skórę, oczy czy drogi oddechowe. Należy pamiętać, że podczas wykonywania zabiegu, skóra i oczy są najbardziej narażone na kontakt z herbicydami. Przesypywanie proszków oraz rozlewanie cieczy stwarza ryzyko kontaktu preparatów ze skórą i oczami, natomiast opryski i rozpylenia, również drogami oddechowymi, szczególnie przy nieprawidłowym wykonywaniu zabiegów oraz braku odzieży ochronnej.

Herbicydy - substancje czynne

Substancją czynną w herbicydach najczęściej jest parakwat lub dikwat.

• Parakwat to organiczny związek chemiczny. Jest to czwartorzędowa sól amoniowa, najprostszy wiologen. Łatwo ulega redukcji do rodnikojonu, będącego prekursorem rodników nadtlenkowych, reagujących następnie z nienasyconymi lipidami błon komórkowych.
• Dikwat to także związek chemiczny, który należy do grupy chemicznej bipirydyle. Warto jednak wiedzieć, że decyzją z 12 października 2018 r. został wycofany z użycia. Środki ochrony roślin, które zawierają dikwat mogły być stosowane tylko do 4 maja 2019 roku. Dodatkowy okres na zużycie zapasów przyznany przez państwa członkowskie UE zgodnie z art. 46 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 musi być możliwie najkrótszy i upływać najpóźniej 4 lutego 2020 r. Z kolei koniec okresu wyprzedaży to 30 listopada 2019 r.

Zatrucie herbicydami - kto jest zagrożony?

Narażone są przede wszystkim osoby, które zawodowo lub hobbystycznie pracują w ogrodach lub sadach. Są to również osoby pracujące przy produkcji środków ochrony roślin, a także ich sprzedawcy.

Zatrucie herbicydami - objawy

Objawy zatrucia środkami ochrony roślin występują dość szybko.

Przy łagodnej formie zatrucia mogą to być bóle głowy, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, bóle brzucha, mdłości, wymioty oraz łzawienie oczu.

W przypadku cięższego zatrucia może dojść do porażenia mięśni oddechowych i utraty świadomości.

Do najczęściej występujących objawów zalicza się:

• nudności i wymioty
• zaczerwienienie i podrażnienie błon śluzowych
• ból jamy ustnej, nosa, brzucha, gardła
• trudności w połykaniu, kaszel, chrypka, krwioplucie
• przyspieszenie czynności serca
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
• upośledzenie krzepnięcia krwi - wyraz uszkodzenia wątroby

Po spożyciu herbicydów dochodzi do silnego uszkodzenia serca, wątroby oraz nerek, a czasem zwłóknienia płuc, co może być przyczyną zgonu.

Z przewodu pokarmowego i ze skóry herbicydy wchłaniają się wolno, ale metabolizowane są do toksycznych substancji, które same z siebie również mogą powodować jeszcze większe zniszczenia w organizmie. Herbicydy wydalane są z moczem.

Zatrucie herbicydami - leczenie

Nie ma specyficznej odtrutki, którą można podać przy zatruciu herbicydami. Dlatego też najczęściej wprowadza się leczenie objawowe. Podaje się także węgiel aktywowany oraz ziemię fulerską.

W niektórych przypadkach stosuje się hemoperfuzję. Hemoperfuzja to zabieg polegający na przepuszczeniu krwi pacjenta przez filtr kolumnowy, w którym na żywicy lub aktywnym węglu następuje adsorpcja niektórych związków chemicznych.

Przefiltrowana krew wraca do organizmu pacjenta. Gdy są wskazania do tego można poszkodowanemu wykonać płukanie żołądka.

Czytaj też:

Zatrucie pokarmowe: co robić, gdy się zatrujesz?Zatrucie metalami ciężkimi - objawy, przyczyny, leczenieZatrucie arszenikiem - objawy. Pierwsza pomoc i leczenie przy zatruciu arszenikiemRycyna silną trucizną. Toksyczne właściwości rycyny i objawy zatruciaZatrucie ołowiem (ołowica) - objawy, leczenie i skutki zatrucia ołowiemZatrucie tlenkiem węgla LECZENIE i PIERWSZA POMOC. Jak pomóc osobie, która zatruła się czadem?

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Anna Jarosz