Zatrucia grzybami. Dlaczego grzyby są trujące?

Objawy zatrucia niektórymi grzybami mogą pojawić się dopiero po 2-3 tygodniach od spożycia. Dolegliwości żołądkowo-jelitowe to najłagodniejsze z nich. Toksyny z niejadalnych grzybów prowadzą do śpiączki, uszkodzeń wątroby, ślinotoku, a nawet zgonu. Zanim wybierzesz się na grzybobranie, sprawdź, czy potrafisz odróżniać grzyby jadalne od trujących.

Spis treści

1. Które grzyby najłatwiej ze sobą pomylić?
2. Trujące toksyny w grzybach
3. Co robić w sytuacji zatrucia grzybami?

Co roku zdarzają się zatrucia grzybami. Na szczęście w większości przypadków ograniczają się one do dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Wciąż jednak zdarzają się zatrucia śmiertelne. Odpowiedzialny jest za nie najczęściej muchomor sromotnikowy.

Które grzyby najłatwiej ze sobą pomylić?

Między bajki można włożyć niektóre sposoby odróżniania grzybów trujących od jadalnych, np. że te ostatnie są gorzkie, piekące. Muchomor sromotnikowy ma łagodny, słodki smak. Błędne jest też przekonanie, że nadjedzone przez zwierzęta owocniki są dla nas bezpieczne.

Jedyną pewną metodą odróżnienia grzybów jadalnych od trujących jest znajomość ich cech morfologicznych. Muchomor sromotnikowy bardzo przypomina czubajkę kanię, gołąbka zielonawego, gąskę żółtą, dlatego jest najczęstszą przyczyną śmiertelnych zatruć.

Równie toksyczny muchomor jadowity naśladuje wyglądem kanie, a strzępiaki gąskę majówkę lub pieczarkę polną. Lejkówkę odbieloną bierzemy za twardzioszka przydrożnego, piestrzenicę kasztanowatą zaś za smardza. Zasłonaki przypominają rydze.

Najgroźniejsze sobowtóry grzybów jadalnych są grzybami blaszkowymi. Lepiej więc wkładać do koszyka tylko rurkowe, bo nie ma wśród nich tych najbardziej toksycznych.

UWAGA! Nie zbierajmy młodych owocników, bo jeszcze nie wykształciły się u nich cechy gatunkowe. Zawsze wykręcajmy grzyby. Gdy są w całości, łatwiej odróżnić jadalne od trujących.

>>Nie przegap:

• 10 najbardziej trujących grzybów. Sprawdź, których grzybów nie zbierać ZDJĘCIA
• Zatrucie grzybami jadalnymi. Kiedy grzyby jadalne mogą być szkodliwe?
• Zatrucia grzybami. Masz te objawy? To może być zatrucie grzybami

Trujące toksyny w grzybach

Najgroźniejsza z nich jest amanityna. Znajduje się w niektórych muchomorach (sromotnikowym, wiosennym, jadowitym), czubajeczkach, hełmówce obrzeżonej. To bardzo silna toksyna, której nie likwiduje gotowanie, smażenie, suszenie (ginie dopiero w 290°C). Jest bardzo trwała. Utrzymuje się przez 10 lat. Niszczy całkowicie komórki wątroby, ale uszkadza też nerki i układ nerwowy. Giromytryna, kryjąca się w piestrzenicy kasztanowatej, działa toksycznie na ośrodkowy układ nerwowy, uszkadza nerki i wątrobę. Trujące są nie tylko grzyby, ale i opary powstające podczas ich gotowania.

Z kolei orelanina, występująca w zasłonakach, uszkadza nerki. Duża grupa grzybów zawiera związki podrażniające błony śluzowe żołądka i jelit. W strzępiakach, niektórych lejkówkach znajduje się muskaryna powodująca przejściowe zaburzenia akcji serca i oddychania.

Niektóre grzyby zawierają toksyny (np. muscymol) wywołujące podniecenie, halucynacje, utratę świadomości. W innych kryją się substancje o działaniu narkotycznym, zbliżonym do LSD (np. psylocyna).

W czernidłakach pospolitych występuje kopryna. Jest niegroźna, pod warunkiem, że przez 2-3 dni po ich zjedzeniu nie będziemy pić alkoholu. Blokuje bowiem jego rozkład, ma więc działanie zbliżone do esperalu.

Co robić w sytuacji zatrucia grzybami?

Jeśli podejrzewamy zatrucie grzybami, sprowokujmy wymioty i zabezpieczmy część wymiocin do badania mykologicznego, a następnie zgłośmy się do szpitala. Nie każde bowiem zatrucie ma charakter dość łagodnego zespołu żołądkowo-jelitowego, występującego w 3-5 godzin po zjedzeniu grzybów zawierających związki podrażniające błonę śluzową żołądka i jelit.

Typowe dla niego symptomy (wymioty, nudności, bóle brzucha, biegunka) mogą sygnalizować zatrucie muchomorem sromotnikowym, wiosennym, jadowitym. W tym jednak przypadku zaburzenia gastryczne zaczynają dokuczać później, po 6-24 godzinach, kiedy toksyny przeniknęły już do krwi. Po 1-2 dniach następuje na krótko poprawa samopoczucia, a potem pojawiają się symptomy nieodwracalnego uszkodzenia wątroby (żółtaczka, śpiączka wątrobowa) i innych narządów prowadzące do zgonu.

Oprócz gastrycznych pojawiają się także inne symptomy zatrucia. W ok. 2 godziny po zjedzeniu strzępiaków, małych lejkówek, zawierających znaczne ilości muskaryny, występuje m.in. ślinotok, zwężenie źrenic, zlewne poty, zwolnienie akcji serca; muchomora czerwonego i plamistego – rozszerzenie źrenic, pobudzenie, halucynacje, suchość w ustach, zaburzenia równowagi.

Niekiedy objawy występują bardzo późno. Przy zatruciu zasłonakami (bóle nerek, krwiomocz, skąpe oddawanie moczu, osłabienie), mogą pojawić się nawet po 2-3 tygodniach. Dlatego, jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości co do gatunku zebranego grzyba, natychmiast go wyrzućmy.

To grzyby jadalne czy trujące? [QUIZ]

Pytanie 1 z 10

Ten grzyb to smardz. Czy jest jadalny?

Nie, od razu widać, że jest trujący

Wygląda dziwnie, ale jest jadalny

Następne pytanie

miesięcznik "Zdrowie"

4,99 zł

KUP TERAZ

Zadbaj o wzrok Pielęgnacja, ochrona, specjalistyczne badania - e-poradnik

• co wpływa na pogorszenie się wzroku
• jak możesz ulżyć swoim oczom
• co jeść, by były one w dobrej kondycji
• jak przebiegają specjalistyczne badania wzroku
• jak leczyć najczęstsze choroby oczu: jaskrę, zaćmę, zwyrodnienie plamki żółtej itd.