Zakażenie rany – objawy. Jak rozpoznać zakażenie rany?

Zakażenie rany daje objawy stanu zapalnego. W żadnym wypadku nie należy go lekceważyć, nawet jeśli rana nie jest zbyt rozległa i głęboka. Nieleczona infekcja może się rozprzestrzenić na okoliczne tkanki, a nawet na cały organizm, co w niektórych przypadkach może być stanem zagrożenia życia. Jak rozpoznać objawy zakażenia rany?

Spis treści

1. Zakażenie rany – przyczyny
2. Zakażenie rany – objawy. Jak rozpoznać zakażenie rany?
3. Co zwiększa ryzyko zakażenia rany?
4. Zakażenie rany – powikłania
5. Zakażenie rany – leczenie

Zakażenie rany daje objawy stanu zapalnego. Zwykle obejmuje on tylko ranę i ustępuje po zastosowaniu odpowiedniego leczenia. Jeśli jednak chory nie sięgnie po odpowiednie leki, infekcja może postępować i objąć swoim zasięgiem dalsze tkanki, a nawet rozprzestrzenić się po całym organizmie. W niektórych przypadkach - zwykle przy bardzo rozległych ranach, np. oparzeniach - może dojść do rozwoju potencjalnie śmiertelnej sepsy.

Zakażenie rany – przyczyny

Rana powstaje w wyniku przerwania ciągłości skóry lub błon śluzowych. Do jej zainfekowania w pierwszej kolejności przyczyniają się drobnoustroje znajdujące na przedmiocie, który doprowadził do jej powstania (np. nóż). Przyczyną zakażenia rany mogą być także patogeny występujące w glebie, powietrzu czy wodzie.

Częstą przyczyną zakażenia rany są drobnoustroje, które naturalnie bytują na skórze człowieka, czyli paciorkowce i gronkowce. Tak się dzieje np. w przypadku odleżyn.

W otoczeniu odleżyny toczy się zwykle proces zapalny i często występują zachyłki z wydzieliną ropną sięgające w różnych kierunkach nieraz na znaczną odległość. W miarę oddzielania się martwicy powstają trudno gojące się owrzodzenia, łatwo ulegające zakażeniu.

W związku z tym każdą ranę należy zawsze przemyć CZYSTĄ wodą lub preparatem do oczyszczania, przemywania ran, który zmniejszy ryzyko infekcji. Można sięgnąć po preparat zwierający np. poliheksanidynę - substancję, która wspiera proces gojenia ran i nie sprzyja rozwojowi odporności drobnoustrojów. W przypadku głębszego skaleczenia czy oparzenia udać się do lekarza.

SPRAWDŹ >> SKALECZENIE - pierwsza pomoc. Jak prawidłowo opatrzyć ranę?

Zakażenie rany – objawy. Jak rozpoznać zakażenie rany?

Jak wygląda zakażenia rany? Najczęstsze oznaki zainfekowanej rany to:

• zaczerwienienie
• pieczenie
• pulsowanie
• ból, który nasila się przy próbie ucisku rany
• obrzęk, który nie ustępuje i z każdym dniem powiększa się
• ropna wydzielina lub substancja podbarwiona krwią, która wypływa z rany (często towarzyszy jej nieprzyjemny zapach)

Wraz z rozwojem zakażenia mogą pojawić się stan podgorączkowy i powiększone węzły chłonne, które świadczą o zakażeniu ogólnoustrojowym.

Zakażenie rany – powikłania

Powikłaniami po zakażeniu rany mogą być:

• ropień rany - bakterie ropne najczęściej doprowadzają do zainfekowania rany zanieczyszczonej ziemią, błotem, strzępami odzieży itp.;
• zgorzel gazowa – to poważna, bo często kończąca się śmiercią, infekcja. Wywołują ją bakterie gnilne, które powodują gnilny rozpad tkanek z wytworzeniem gazów. Laseczki zgorzeli gazowej, czyli Clostridium Perfringens, obecne są w wodzie, ziemi i ściekach. Szczególnie łatwo gniciu ulegają zmiażdżone mięśnie;
• tężec – do zakażenia tężcem najczęściej dochodzi po kontakcie rany z ziemią. Wówczas choremu należy podać surowicę przeciwtężcową;
• wścieklizna – zwykle jest konsekwencją ugryzienia przez chore na wściekliznę zwierzę. Do zakażenia może dojść nawet po niewielkim nawet uszkodzeniu skóry lub błon śluzowych;

SPRAWDŹ >> Pogryzienie przez psa - co robić?

Zakażenie rany – leczenie

Zgodnie z wytycznymi postępowania miejscowego i ogólnego w ranach objętych procesem infekcji¹, leczenie zależy od etapu zakażenia:

• Etap 1: subtelne oznaki infekcji (zapach, ból lub wysięk) –  gojenie przebiega prawidłowo
• Etap 2: narastające  oznaki  miejscowego  zakażenia  (ropnie,  obrzęk,  ból,  rumień  z  lokalnym  ociepleniem) −  gojenie  nie  przebiega  prawidłowo  −  wdrożenie antyseptyku  +  opatrunek  skutecznie  zatrzymujący wysięk w swojej strukturze

Z powodu oporności mikroorganizmów na antybiotyki stosowane miejscowo, w ostatnich  latach  wzrasta zainteresowanie stosowaniem antyseptyków oraz opatrunków prostych i złożonych  (w tym zawierających  związki przeciwdrobnoustrojowe, np. srebro) w  miejscowym leczeniu zakażeń ran.

• Etap 3: jawne oznaki miejscowego zakażenia (ropnie, obrzęk, ból, rumień z lokalnym ociepleniem) − cechy zajęcia sąsiadujących  tkanek;  stan  rany  pogarsza  się  (zapalenie  tkanki  łącznej,  zapalenie  naczyń  chłonnych) − wdrożenie antyseptyku + opatrunek z zawartością substancji  przeciwbakteryjnej  + antybiotykoterapia ogólnoustrojowa (po uprzednim badaniu mikrobiologicznym i wykonaniu antybiogramu)
• Etap 4:  jawne cechy zakażenia miejscowego i oznaki zakażenia  ogólnego  (gorączka,  leukocytoza)  −  możliwość  zajęcia  otaczających  tkanek,  mogące  prowadzić do sepsy, oraz zagrażającego życiu uszkodzenia narządów  −  wdrożenie  antyseptyku  +  opatrunek z  zawartością  substancji  przeciwbakteryjnej  +  antybiotykoterapia  ogólnoustrojowa  (po  uprzednim badaniu mikrobiologicznym i wykonaniu antybiogramu)

Jeśli rana została ubrudzona ziemią, lekarz może podjąć decyzję o podaniu szczepionki przeciwko tężcowi (to zależy od ryzyka wystąpienia tężca  i historii szczepień).

Jeśli rana jest wynikiem ugryzienia przez zwierzę, pacjent otrzymuje szczepionkę przeciwko wściekliźnie.

Źródło:

Polskie Towarzystwo Leczenia Ran, Wytyczne postępowania miejscowego i ogólnego w ranach objętych procesem infekcji, www.evereth.home.pl/archiwum-pdf/lr/2012/3/1.pdf

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Czytaj więcej artykułów tego autora

Monika Majewska