Wychłodzenie organizmu może prowadzić do odmrożenia

Wychłodzenie organizmu, jeśli trwa zbyt długo, może doprowadzić do pojawienia się odmrożeń. Ofiara odmrożenia może nie zdawać sobie sprawy z tego co się z nią dzieje, bo nie odczuwa bólu. Zarówno w praypadku wychłodzenia jak i odmrożenia konieczne jest szybkie działanie. Dowiedz się, jak zapobiegać odmrożeniom i wychłodzeniu, jak rozpoznać ich objawy i jak sobie z nimi radzić.  

Spis treści

1. Odmrożenia: przyczyny
2. Odmrożenia: chroń twarz
3. Postępowanie przy odmrożeniach i wychłodzeniu

Wychłodzenie i odmrożenia to problemy, z którymi zimą mamy dość często do czynienia. Do pewnego stopnia organizm potrafi sam bronić się przed nadmiernym wychłodzeniem. Przede wszystkim wywołuje mimowolne drżenie mięśni - dreszcze, które potrafią szybko, nawet pięciokrotnie, zwiększyć wytwarzanie ciepła. W tym czasie zmarznięta skóra blednie, gdyż dochodzi do zwężenia się powierzchownych naczyń krwionośnych. Kurczy się także jej powierzchnia, co widać pod postacią tzw. gęsiej skórki. Gdy nadal jest nam zimno, ciało sztywnieje, a po pewnym czasie jego odruchy stają się niekontrolowane. To jest moment, kiedy mózg, ratując organizm przed groźną dla życia utratą ciepła, podejmuje dramatyczną decyzję o skierowaniu krwi do żył głębokich. W następstwie tego do rąk i nóg nie dopływa krew i dochodzi do odmrożenia. Na wychłodzenie najbardziej narażeni są ludzie starsi. Z wiekiem zmniejsza się bowiem wrażliwość na zimno, a także zdolność do wywoływania dreszczy. Osoby starsze mają na ogół kłopoty z krążeniem, przyjmują wiele leków - a to czynniki osłabiające możliwości obrony organizmu przed wychłodzeniem.

Odmrożenia: przyczyny

Co jeszcze utrudnia utrzymanie odpowiednio wysokiej temperatury ciała? Groźne jest nadużywanie leków uspokajających i antydepresyjnych, a przede wszystkim przedłużające się unieruchomienie ciała, co zakłóca krążenie krwi w organizmie. Wbrew obiegowej opinii szkodzi także nadmierne spożywanie alkoholu, który rozszerza naczynia krwionośne, przez co organizm szybciej traci ciepło. Niebezpieczne jest także niedożywienie. Gdy jest zimno nie walcz z apetytem. Jedzenie poprawia przemianę materii, a tym samym zwiększa wewnętrzną produkcję ciepła.

Na kilkugodzinne przebywanie na mrozie trzeba się odpowiednio przygotować. Przede wszystkim zadbaj o odpowiednie ubranie - najlepiej składające się z kilku warstw, ciepłe, chroniące przed wiatrem i wilgocią. Ponieważ najszybciej marzną ręce, stopy, uczy, nos i policzki nie zapominaj o ciepłych skarpetach i butach (nie za ciasnych!), rękawicach wodoodpornych i czapce. Czy wiesz, że aż 30 procent ciepła organizm traci przez odsłoniętą głowę?

Odmrożenia: chroń twarz

Wielogodzinne przebywanie na mrozie nie wpływa kojąco na skórę twarzy, groźne są dla niej także skoki temperatury. Dlatego przed wyjściem z domu trzeba koniecznie posmarować twarz specjalnym kremem ochronnym, zawierającym filtr chroniący przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Gdy planujemy pobyt w wyższych partiach gór warto smarować twarz preparatem odbijającym te promienie.

Uwaga: w zimie nie powinno się stosować kremów z dodatkiem miodu, działa on bowiem rozszerzająco na narzynka krwionośne i podrażnia je.

Szczególnej ochrony wymagają usta. Delikatna skóra warg jest bowiem siedmiokrotnie cieńsza niż na dłoniach. Nie ma w niej melaniny - naturalnego składnika chroniącego przed słońcem. Dlatego usta opalają się bardzo szybko - bolą wtedy, są spierzchnięte, robią się na nich opryszczki. Dlatego w zimie wszyscy powinni używać pomadek ochronnych z mocnymi filtrami przeciwsłonecznymi.

Postępowanie przy odmrożeniach i wychłodzeniu

Jeżeli mimo ostrożnego zachowania ktoś stał się ofiarą zimna - akcję ratowniczą trzeba przeprowadzić wyjątkowo ostrożnie, by nie powiększyć kłopotów. Niestety, osoba, u której dochodzi do odmrożenia może nie zdawać sobie sprawy z niebezpieczeństwa, bowiem zwykle nie odczuwa żadnego bólu. Co w takim przypadku robić? Przede wszystkim trzeba powoli, ale skutecznie podnieść temperaturę ciała. Ostrożnie zdjąć z przemarzniętego delikwenta mokre i zimne ubranie i przykryć go ciepłym kocem. Kolejnym krokiem ratunkowym jest dokładne obejrzenie ciała. Jeżeli odmrożona część jest miękka - trzeba ogrzać ją, zanurzając w ciepłej wodzie - najpierw o temperaturze 25-30 stopni, później 40-43 stopni Celsjusza. Po kąpieli skórę warto lekko natrzeć alkoholem- aż do jej delikatnego zaróżowienia się. Jeżeli skóra jest twarda lub nie ma możliwości zrobienia kąpieli - ogrzewamy ją ciepłem własnego ciała. Gdy odmrożenie jest tak poważne, że pojawiły się pęcherze - trzeba nałożyć na nie jałowy opatrunek, chore miejsca otulić grubą warstwą waty i chorego jak najszybciej zawieźć do lekarza.

Przy leczeniu odmrożeń nie wolno:

• trzeć (szczególnie śniegiem lub zimną wodę!) zamarzniętej powierzchni, gdyż może to zwiększyć uszkodzenie tkanek
• zbliżać odmrożonej części ciała do gorącego pieca lub ognia
• przebijać tworzących się pęcherzy
• chodzić na dopiero co odtajanych stopach