Wstrząs anafilaktyczny - jak udzielić pierwszej pomocy

Jak udzielić pierwszej pomocy osobie użądlonej np. przez pszczołę czy szerszenia, która zaczyna puchnąć, dusić się, traci przytomność? Pomoc przy wstrząsie anafilaktycznym powinna być udzielona jak najszybciej.

Spis treści

1. Pomoc przy wstrząsie anafilaktycznym: objawy wstrząsu anafilaktycznego
2. Pierwsza pomoc w przypadku wstrząsu anafilaktycznego

Pomoc przy wstrząsie anafilaktycznym powinna być natychmiastowa. Wstrząs anafilaktyczny to niezwykle silna reakcja alergiczna. Do wstrząsu anafilaktycznego może dojść po ukąszeniu przez szerszenia czy pszczołę, ale również po zażyciu niektórych leków, zjedzeniu pokarmów, na które jesteśmy uczuleni. W przypadku silnej reakcji alergicznej niezbędna jest natychmiastowa pomoc lekarza - niezwłocznie trzeba wezwać pogotowie. Coraz więcej osób ma alergię na błonkówki, czyli owady żądlące, takie jak pszczoły, osy, szerszenie i trzmiele.

Pomoc przy wstrząsie anafilaktycznym: objawy wstrząsu anafilaktycznego

Większość z nas po użądleniu odczuwa krótkotrwałe pieczenie w miejscu wprowadzenia jadu, na skórze pojawia się niewielki naciek zapalny, obrzęk i zaczerwienienie. Takie objawy ustępują zwykle po kilku godzinach.

U osób uczulonych na jad owadów pojawia się reakcja ogólnoustrojowa:

• osłabienie,
• zawroty głowy,
• obrzęk twarzy i szyi,
• świąd całego ciała,
• bladość, 
• wymioty,
• równocześnie mogą wystąpić trudności z oddychaniem,
• spada ciśnienie krwi,
• zaburzona jest praca serca,
• niekiedy dochodzi do utraty przytomności i drgawek.

Takie objawy mogą pojawić się już po kilku sekundach od użądlenia. Im gwałtowniejsza jest reakcja organizmu i im wcześniej rozwija się po użądleniu, tym większe zagrożenie dla zdrowia i życia. Dlatego należy szybko pomóc osobie użądlonej.

W przypadku silnej alergii pokarmowej może nastąpić natychmiastowa reakcja alergiczna, której objawy pojawiają się już po kilku minutach od spożycia alergenu pokarmowego. Kliniczne objawy takiej reakcji sięgają od pokrzywki po anafilaksję właśnie.

Czytaj też:

• Alergia na jad owadów
• Alergia na leki
• Alergia pokarmowa u dorosłych

Pierwsza pomoc w przypadku wstrząsu anafilaktycznego

Udzielając pierwszej pomocy najpierw trzeba zrobić wszystko, by do krwi dostała się jak najmniejsza ilość alergenu. Jeśli zaatakowała pszczoła, żądło pozostaje w skórze i jeszcze przez ok. 20 sekund jad wprowadzany jest do krwi, dlatego należy je szybko usunąć. Osa nie zostawia żądła, tylko kłuje nim wiele razy, więc zdecydowanym ruchem trzeba oderwać ją od skóry.

Jeżeli podejrzewamy, że może dojść do wstrząsu (osoba użądlona jest uczulona na inne substancje lub obserwujemy pojawienie się objawów opisanych powyżej), koniecznie trzeba wezwać karetkę.

Czekając na fachową pomoc, osoba poszkodowana powinna leżeć z uniesionymi nogami. Jeśli owad użądlił w rękę lub w nogę, nad miejscem użądlenia można założyć opaskę uciskową, a kończynę unieść powyżej poziomu serca. Należy podać dużą dawkę wapna, a w miejscu użądlenia zrobić okład z kostek lodu.

Osoby, które wiedzą, że są silnie uczulone na jad owadów lub inne substancje, powinny mieć przy sobie lek przeciwhistaminowy, a najlepiej zestaw ratujący życie – autostrzykawkę z odpowiednią dawką adrenaliny (na receptę). Jeśli osoba poszkodowana straci przytomność przed przybyciem lekarza, trzeba kontrolować, czy oddycha, jakie ma tętno, a w razie konieczności rozpocząć reanimację.

Czytaj też: Co to jest alergia krzyżowa? Tabela alergenów krzyżowych

miesięcznik "Zdrowie"