Użądlenie osy, użądlenie pszczoły - co robić? Pierwsza pomoc po użądleniu

Użądlenie osy i użądlenie pszczoły mogą być niebezpieczne. Szczególnie wtedy, gdy osoba użądlona jest uczulona na jad owadów lub żądło trafi w okolice gardła - powstający obrzęk może utrudnić oddychanie. Obie sytuacje mogą zagrażać życiu i wymagają jak najszybszej interwencji lekarskiej. W pozostałych przypadkach użądlenie osy i użądlenie pszczoły nie są groźne, aczkolwiek ich objawy mogą być dokuczliwe. Jak rozpoznać użądlenie osy i użądlenie pszczoły? Na czym polega pierwsza pomoc w przypadku użądlenia przez te owady?

Użądlenie osy i użądlenie pszczoły są równie nieprzyjemne. Jednak - wbrew temu co sądzi na ten temat wiele osób - osa żądli inaczej, niż pszczoła. Użądlenie osy daje nieco inne objawy, niż użądlenie pszczoły co może mieć znaczenie przede wszystkim dla alergików, szczególnie osób uczulonych na jad owadów.

Jad pszczoły zawiera inne substancje toksyczne, niż jad osy. Różna jest również ilość jadu, jaką owad wstrzykuje podczas użądlenia. Osa może ukąsić kilka razy, za każdym razem zostawiając w skórze ofiary niewielką ilość jadu. Pszczoła żądli raz w swoim życiu - podczas użądlenia w skórze ofiary zostaje jej żądło, z którego sączy się jad. Ta wiedza jest kluczowa dla postępowaniu po użądleniu przez pszczołę: im szybciej żądło zostanie usunięte, tym mniejsza ilość toksyn dostanie się do organizmu.

Spis treści

1. Użądlenie osy - objawy
2.  Użądlenie osy - pomoc po ugryzieniu przez osę
3. Użądlenie pszczoły - objawy
4. Użądlenie pszczoły - co robić gdy ugryzie pszczoła?

Użądlenie osy - objawy

Użądlenie osy trudno jest pomylić z użądleniem innego owada, gdyż daje ono kilka dość charakterystycznych objawów.

Objawy użądlenia przez osę to:

• silny, palący ból w miejscu użądlenia
• opuchlizna w miejscu użądlenia
• odczyn zapalny, któremu towarzyszy pieczenie i zaczerwienienie
• brak żądła w ranie po użądleniu

Użądlenie osy może być bardzo groźne wówczas, kiedy osa użądli w okolicy gardła lub jamy ustnej - np. w język. Obrzęk, który wówczas się pojawi, może zablokować drogi oddechowe, doprowadzając nawet do śmierci.

U osób uczulonych na jad owadów po użądleniu osy mogą dodatkowo wystąpić objawy ogólne, do których zaliczane są m.in:

• wysypka (nawet w miejscach oddalonych od miejsca użądlenia)
• silny obrzęk
• problemy z oddychaniem
• skurcze mięśni
• nudności i wymioty
• ból brzucha
• nagłe osłabienie
• wstrząs anafilaktyczny

 Użądlenie osy - pomoc po ugryzieniu przez osę

Co zrobić, gdy użądli osa? Pierwsza pomoc po użądleniu osy nie jest skomplikowana.

• miejsce użądlenia należy przemyć wodą z mydłem
• by zmniejszyć obrzęk należy przyłożyć chłodzący kompres, pomocny może być również np. okład z octu
• jeśli w okolicy użądlenia pojawi się obrzęk, można zastosować leki przeciwzapalne lub krem antyseptyczny.

Użądlenie osy najczęściej nie wymaga wizyty w szpitalu - są jednak wyjątki. Szybkiej pomocy specjalisty wymagają osoby uczulone na jad, a także te, które osa użądliła w okolicy gardła lub zostały wielokrotnie pokąsane.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Użądlenie pszczoły - objawy

Objawy użądlenia pszczoły przypominają objawy pokąsania przez inne owady, jednak - wbrew pozorom - dosyć łatwo je odróżnić. Wszystko dzięki żądłu, które po użądleniu przez pszczołę zostaje w rance.

Objawy po użądleniu przez pszczołę to:

• żądło tkwiące w rance
• niewielki ból i obrzęk w miejscu użądlenia
• zaczerwienienie
• świąd i pieczenie w miejscu użądlenia

Objawy po użądleniu przez pszczołę zazwyczaj mijają po kilku godzinach, można je jednak łagodzić, przykładając np. okład z octu lub kompres chłodzący.

W przypadku uczulenia na jad pszczeli objawy po ukąszeniu pszczoły są dużo bardziej dokuczliwe. Najczęściej jest to pokrzywka (uogólniona) i złe samopoczucie, jednak w przypadku silnej alergii może dodatkowo pojawić się opuchlizna, ból brzucha i biegunka, ucisk w klatce piersiowej, zawroty głowy i nudności, duszność, może też dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Dlatego osoby uczulone na jad owadów po użądleniu przez pszczołę muszą skontaktować się z lekarzem zanim jeszcze pojawią się objawy alergii.

Użądlenie pszczoły - co robić gdy ugryzie pszczoła?

U osób, które nie są uczulone na jad owadów pierwsza pomoc po użądleniu przez pszczołę nie jest skomplikowana.

• to, o czym trzeba pamiętać, to niezwłoczne usunięcie żądła, które po użądleniu zostaje w skórze. By bezpiecznie pozbyć się żądła, trzeba je podważyć delikatnie np. przy pomocy igły (koniecznie odkażonej lub wyciągniętej z opakowania  tuż przed użyciem), a następnie wyjąć pęsetką lub pilniczkiem - powoli, bo zbyt energiczne usuwanie żądła pszczoły może sprawić, że do tkanki dostanie się cała zawartość woreczka jadowego.
• skórę w miejscu użądlenia trzeba przemyć środkiem dezynfekującym lub wodą z mydłem.
• następnie przyłożyć okład z sody oczyszczonej z wodą (soda zneutralizuje część toksycznych substancji znajdujących się w jadzie pszczoły)
• jeśli pojawi się obrzęk, można go łagodzić zimnymi okładami. Ulgę mogą przynieść też domowe metody. np. plaster cebuli lub starty w prasce ząbek czosnku, przyłożone w miejscu użądlenia.  

Katarzyna Hubicz