URAZY latem - pierwsza POMOC

Podczas letniego wypoczynku często nadrabiamy zaległości wielomiesięcznego siedzącego trybu życia i zabieramy się do intensywnego uprawiania sportów. Może się to skończyć kontuzją lub urazem. Jak sobie pomóc w przypadku skręcenia, stłuczenia lub złamania?

Spis treści

1. Pierwsza pomoc - skręcenie nogi
2. Pierwsza pomoc - złamanie ręki lub nogi
3. Pierwsza pomoc - skaleczenie
4. Pierwsza pomoc - stłuczenie

Każdy z nas, dla własnego dobra, powinien znać zasady udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Właściwe postępowanie, nawet przy zwykłym stłuczeniu, złagodzi cierpienia i skróci czas gojenia urazu. Dzięki temu do minimum ograniczymy zakłócenia naszego urlopu.

Pierwsza pomoc - skręcenie nogi

Najczęściej dochodzi do skręcenia stawu skokowego lub kolanowego – czasem wystarczy tylko niefortunnie postawić nogę. Pojawia się wtedy ostry ból, który nasila się podczas chodzenia. Jeśli po kilku minutach zaczyna ustępować i można normalnie poruszać nogą, to znaczy, że doszło tylko do naciągnięcia więzadeł. Gdy jednak ból nie słabnie, a w dodatku wokół stawu pojawia się obrzęk i zasinienie, kontuzja jest poważniejsza – mogło dojść do naderwania więzadła i uszkodzenia torebki stawowej. W każdym przypadku musisz oszczędzać nogę i chłodzić uszkodzony staw. Rób okłady z Altacetu lub wody z octem (działają ściągająco i zmniejszają obrzęk), przykładaj kostki lodu zawinięte w ręcznik. Oprzyj nogę wyżej, by ułatwić odpływ krwi. Jeśli ból jest silny, najlepiej jest unieruchomić staw – bandażem lub opaską elastyczną. Pamiętaj jednak, że przez kilka najbliższych godzin obrzęk będzie narastał, więc bandaż nie może być zbyt ciasno założony, żeby nie zaburzał krążenia krwi. Gdy następnego dnia nie zauważysz poprawy – obrzęk się nie zmniejszy i ból będzie nadal silny – musisz zgłosić się do lekarza, by sprawdził stopień uszkodzenia stawu i ewentualnie założył gips.

Pierwsza pomoc - złamanie ręki lub nogi

W miejscu złamania najczęściej widoczne jest zniekształcenie, ale nie zawsze tak musi być. O powadze urazu świadczy natomiast bardzo silny ból i niemożność wykonania ruchu, a także szybko pojawiający się obrzęk. Jeśli kontuzjowana jest noga, trzeba unieruchomić dwa sąsiednie stawy, np. przywiązując do nogi długi kij lub gałąź. Złamaną rękę należy oprzeć na temblaku (np. chuście) albo przybandażować do ciała. Gdy doszło do złamania otwartego, trzeba tylko przykryć ranę jałowym opatrunkiem. W każdym przypadku konieczna jest szybka pomoc lekarza.

Pierwsza pomoc - skaleczenie

Jeśli jest to tylko drobny uraz, przemyj ranę pod bieżącą wodą, potem zdezynfekuj wodą utlenioną lub jodyną i osłoń plastrem z opatrunkiem. Natomiast dużą ranę, która silnie krwawi, delikatnie uciśnij sterylnym gazikiem, unieś skaleczoną rękę (nogę) i jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Rozległa rana może wymagać zszycia. Jeśli zaś została zabrudzona ziemią lub utkwił w niej kawałek szkła, drewna czy metalu (nie usuwaj ich, bo możesz spowodować krwotok), może dodatkowo trzeba będzie podać szczepionkę przeciwtężcową.

Pierwsza pomoc - stłuczenie

Rozległe stłuczenie warto pokazać lekarzowi, by upewnić się, że nie doszło do uszkodzenia kości. Z reguły jednak nie jest to uraz poważny, ale bolesny. Jeśli szybko zaczniesz schładzać stłuczone miejsce, obrzęk i siniak będą mniejsze, a zimno dodatkowo złagodzi ból. Zamocz w zimnej wodzie np. niewielki ręcznik albo owiń w niego kostki lodu, schłodzony w lodówce żelowy opatrunek lub opakowanie mrożonych warzyw. Następnego dnia zmień kompresy na ciepłe, to przyśpieszy wchłanianie się krwiaka. Dobre są również preparaty do smarowania z arniką.

miesięcznik "Zdrowie"