Nie tylko pożar. Co jeszcze powoduje oparzenia dróg oddechowych?

Oparzenie górnych dróg oddechowych zwykle jest wynikiem oddziaływania niektórych lotnych substancji chemicznych lub wysokiej temperatury. W wyniku oparzenia górnych dróg oddechowych szybko postępujący obrzęk dróg oddechowych może w znacznym stopniu utrudniać, a w skrajnych przypadkach - uniemożliwiać oddychanie. Jakie są objawy oparzenia górnych dróg oddechowych i co robić, gdy do niego dojdzie?

Spis treści

1. Oparzenie górnych dróg oddechowych: objawy
2. Oparzenia górnych dróg oddechowych: leczenie

Oparzenie górnych dróg oddechowych dotyczy jamy nosowej, jamy ustnej, gardła i nagłośni. Zwykle jest wynikiem działania niektórych lotnych substancji chemicznych. Oparzenia chemiczne mogą być również następstwem działania różnego rodzaju dymów, par i gazów powstałych trakcie pożaru. Oparzenie inhalacyjne może być również wynikiem działania energii cieplnej - wówczas można mówić o oparzeniu termicznym, które jest najczęstszą przyczyną oparzeń górnych dróg oddechowych.

Oparzenie górnych dróg oddechowych: objawy

Konsekwencją oprzenia górnych dróg oddechowych jest obrzęk błony śluzowej i zmiany martwicze w jej obrębie. W oskrzelach gromadzi się gęsta wydzielina z domieszką sadzy, której odprowadzenie jest niemożliwe z powodu uszkodzenia nabłonka rzęskowego. Jest to typ nabłonka, który wychwytuje wszelkie zanieczyszczenia we wdychanym powietrzu i wypycha je z płuc i oskrzeli w kierunku jamy nosowej lub gardła. Upośledzony jest również odruch kaszlowy, który powoduje wyrzucenie powietrza z górnych dróg oddechowych (kaszel), a wraz z nim wszelkich drażniących błonę śluzową zanieczyszczeń. W związku z tym dochodzi do tworzenia się substancji, które powodują niedrożność oskrzeli.

Objawami oparzenia górnych dróg oddechowych są:

• oparzenia twarzy
• pęcherze na ustach
• opalone włosy nozdrzy
• oparzenia w jamie ustnej
• chrypka
• odkrztuszanie wydzieliny z domieszką sadzy

W badaniu osłuchowym może wystąpić zaostrzenie szmeru oddechowego w postaci pojedynczych furczeń i świstów.

Oparzenia górnych dróg oddechowych: leczenie

Pierwszym etapem leczenia oparzeń górnych dróg oddechowych jest tlenoterapia bierna, która zapobiega wystąpieniu lub nasileniu niedotlenienia organizmu. Jednak jest ona możliwa tylko wtedy, gdy pacjent ma zachowaną czynność oddechową. W tlenoterapii biernej tlen podaje się za pomocą kaniul donosowych lub maski tlenowej.

Konieczna jest również tzw. toaleta drzewa oskrzelowego, która polega na odsysaniu zalegającej wydzieliny za pomocą ssaka elektrycznego.

Jeśli istnieje taka potrzeba, podejmuje się leczenie farmakologiczne towarzyszących zakażeń bakteryjnych.

W leczeniu oparzeń górnych dróg oddechowych ważne jest pobudzanie pacjenta do odkasływania czy oklepywanie i masaż wibracyjny klatki piersiowej. Można również zastosować inhalację z leków mukolitycznych (zmniejszających lepkość śluzu w drogach oddechowych).

W przypadku ostrej niedrożności dróg oddechowych konieczna jest intubacja dotchawiczna przez usta.

Monika Majewska