Jak leczyć przeciążenia, skręcenia, URAZY

Niestety, jeśli zabierzemy się za intensywną aktywność fizyczną po dłuższej stagnacji, dość łatwo o urazy: skręcenia, przeciążenia, sforsowania. Oto praktyczny poradnik pierwszej pomocy dla weekendowych sportowców.

Spis treści

1. Urazy: łokieć tenisisty
2. Urazy: przeciążenie ścięgna Achillesa
3. Urazy: siniaki
4. Urazy: sforsowanie barku
5. Skręcenie

Przeciążenia, forsowne, nieprzemyślane ćwiczenia czy ostra gra w piłkę to najczęstsze przyczyny urazów, jakich doznajemy podczas wysiłku fizycznego. Dzieje się tak, bo nie przygotowujemy się odpowiednio do aktywnego spędzania czasu. A wystarczy rozsądny plan treningowy, rozgrzewka i stopniowe podnoszenie poprzeczki, gdy zaczynamy przygodę z ćwiczeniami.

Urazy: łokieć tenisisty

Łokieć tenisisty to potoczna nazwa przeciążenia stawów i mięśni przedramienia. Ciągłe prostowanie, zginanie, obracanie ręki w nadgarstku powodują długotrwałe napinanie tych mięśni i powstanie stanu zapalnego. Pojawia się ból po zewnętrznej stronie łokcia, początkowo przy ruchach ręką w nadgarstku. Potem utrzymuje się bez przerwy, uniemożliwiając poruszanie ręką. W okolicy łokcia można wyczuć bolesne zgrubienie. Dolegliwości przytrafiają się niewprawnym tenisistom używającym za ciężkiej rakiety (stąd nazwa choroby), mogą być skutkiem ćwiczeń na przyrządach, gry w kometkę czy siatkówkę. Ostatnio coraz częściej dopadają również osoby długo pracujące przy komputerze w jednej pozycji.

Co zrobić? Jeśli ból jest silny, staraj się nie ruszać ręką. Jak najszybciej przyłóż kostki lodu. Gdy ostry ból minie, posmaruj łokieć preparatem o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym dostępnym bez recepty. Możesz zabandażować i umieścić na temblaku. Jeśli ból jest bardzo silny, ratuj się lekiem o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (z ibuprofenem) lub paracetamolem.

Kiedy do lekarza? Jeśli po 2–3 dniach nie będzie poprawy, udaj się po fachową pomoc. W zależności od stadium choroby lekarz zaleci fizykoterapię, blokadę stawu łokciowego, opatrunek gipsowy lub operację.

Urazy: przeciążenie ścięgna Achillesa

Tak najczęściej kończy się duży wysiłek bez rozgrzewki lub zbyt intensywny trening, forsowny spacer, noszenie niewygodnych butów. Zwykle wtedy pojawia się ból i obrzęk w okolicy kostki lub na łydce.

Co robić? Przykładaj kostki lodu lub zimne okłady z żelu przeciwzapalnego. Po 2–3 dniach trzeba je zamienić na ciepłe (w ten sposób działamy przeciwzapalnie). Smaruj bolące miejsce niesterydowymi maściami (żelami) przeciwzapalnymi dostępnymi bez recepty i oszczędzaj nogę. Ulgę przyniesie unieruchomienie jej opaską elastyczną.

Kiedy do lekarza? Jeśli ból nie mija albo nawraca przy każdym ruchu nogą. Lekarz może zalecić fizykoterapię, a nawet unieruchomić nogę w gipsie. Natychmiast trzeba jechać do lekarza, gdy na skutek nagłego napięcia mięśnia lub bezpośredniego urazu (uderzenia, kopnięcia) pojawił się gwałtowny ból, obrzęk i krwiak (ok. 5 cm nad piętą), nie możesz zrobić kroku ani stanąć na piętach.

Być może doszło do poważniejszej kontuzji. Jeśli ścięgno jest naderwane, nie obejdzie się bez operacji (trzeba je zszyć), założenia gipsu, potem rehabilitacji. Z czasem będzie można wrócić do aktywności fizycznej.

Urazy: siniaki

Przyłóż na stłuczone miejsce zimny okład, kostki lodu (nie mogą bezpośrednio dotykać skóry) lub opatrunek z żelem – zmniejszą obrzęk, podskórne krwawienie, złagodzą ból. Po 1–2 dniach stosuj ciepłe kompresy, smaruj stłuczenie preparatem z arniką lub kasztanowcem – przyśpieszą gojenie. Jeśli siniak jest rozległy z dużym obrzękiem lub uszkodzeniem skóry albo towarzyszy mu silny ból, który nie mija, idź do lekarza, by wykluczyć pęknięcie lub złamanie kości.

Urazy: sforsowanie barku

Kontuzja może być skutkiem upadku, zbyt intensywnego aerobiku, gry w tenisa, ćwiczenia w siłowni, nawet zwykłej gimnastyki. Zaczyna się od bólu towarzyszącego poruszaniu ręką, głównie w bok. W wyniku procesu zapalnego w barku dochodzi do trwałych przykurczy i zrostów. A to na stałe ogranicza poruszanie ręką, uniemożliwia swobodne uniesienie jej ponad głowę, w bok i do tyłu.

Operacja kontuzjowanego barku jest konieczna tylko wtedy, gdy zawiodą zabiegi rehabilitacyjne, gimnastyka czy blokada.

Co robić? Nie noś zakupów, bagażu, unikaj forsownych ćwiczeń. Gdy ręka bardzo boli, unieruchom ją na temblaku. Smaruj bark maścią (żelem) o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym lub naklej plastry borowinowe.

Kiedy do lekarza? Jeśli dolegliwości nie ustępują lub nawracają, trzeba skonsultować się z lekarzem, by zalecił odpowiednią kurację. Czasem pomagają zabiegi rehabilitacyjne i gimnastyka, innym razem trzeba zrobić w chory bark zastrzyki ze sterydów (blokady). Gdy to nie pomaga, stosuje się leczenie operacyjne.

Skręcenie

Zwykle dotyczy stawu skokowego. Wystarczy niefortunny krok i kontuzja gotowa. Często dochodzi do tego, gdy ćwiczymy w niewłaściwych butach. W wyniku naciągnięcia lub naderwania więzadeł albo uszkodzenia torebki stawowej pojawia się ból nasilający się podczas chodzenia. W miejscu urazu noga jest opuchnięta, gorąca.

Co robić? Jeśli po kilku minutach ból minie, to znaczy, że to tylko nadmierne rozciągnięcie więzadeł. Ale jeżeli się utrzymuje, noga wokół stawu spuchnie i jest gorąca, mogło dojść do poważniejszego urazu. Przykładaj lód, okłady z Altacetu lub wody z octem (łyżka octu na szklankę wody) – zmniejszą obrzęk i ból. Gdy bardzo boli, owiń nogę w stawie bandażem elastycznym albo załóż specjalną opaskę uciskową (kupisz w aptece). Dopóki dolegliwości nie ustąpią, staraj się jak najmniej chodzić.

Kiedy do lekarza? Jeśli ból nie mija w ciągu 2–3 dni albo jest tak silny, że uniemożliwia zrobienie kroku, należy sprawdzić, czy nie doszło do zwichnięcia stawu lub złamania kości (trzeba właściwie je ułożyć i unieruchomić nogę). Czasem konieczna jest operacja.

miesięcznik "Zdrowie"