Gwiazda betlejemska czyli wilczomlecz piękny

Gwiazda betlejemska czyli wilczomlecz piękny to ozdoba wielu stołów, ustrojonych na Wigilię Bożego Narodzenia. Ale choć cieszy oko - i to nie tylko w okresie świąt - może też sprawić, że święta na długo zapiszą się w pamięci z powodu niespodziewanej wizyty w szpitalu.

Gwiazda betlejemska czyli wilczomlecz piękny wcale nie pochodzi z Betlejem, lecz z Meksyku i z Gwatemali, gdzie odkryto ją już w latach 20. XIX wieku i przewieziono do USA, gdzie szybko zyskała popularność gospodyń, zdobiąc rabatki w przydomowych ogródkach.

Dużo większą popularność gwiazda betlejemska zyskała kilkadziesiąt lat później, kiedy wyhodowano znaną dziś odmianę, która dobrze znosi warunki panujące w strefie umiarkowanej.

W swoim naturalnym środowisku ma postać krzewów lub niskich, osiągających wysokość do trzech metrów, drzew. Jako roślina doniczkowa nie rośnie zwykle większa, niż 50 cm.

Spis treści

1. Gwiazda betlejemska: ten sam kwiat, różne nazwy
2. Dlaczego gwiazda betlejemska jest toksyczna?
3. Czy gwiazda betlejemska jest trująca dla dzieci i zwierząt?

Gwiazda betlejemska: ten sam kwiat, różne nazwy

Gwiazda betlejemska to kwiat o kilku nazwach. Prócz tej, którą dobrze znamy, określa się ją często mianem wilczomlecza pięknego lub wilczomlecza nadobnego - to dlatego, że gatunkowo należy ona do rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae).

Znana jest również pod inną nazwą: poinsecja. Niektórzy sądzą, że ta nazwa pochodzi od słowa "poison", czyli "trucizna".

Prawda jest jednak dużo mniej romantyczna: nazwa ta nadana została roślinie od nazwiska jednego z ambasadorów USA w Meksyku, J.R Poinsetta, z zamiłowania botanika, który - jak twierdzą kroniki - jako pierwszy przesłał ją z Meksyku do USA, zapoczątkowując tym samym modę na tę roślinę.

Dlaczego gwiazda betlejemska jest toksyczna?

Dziś gwiazda betlejemska to dla wielu nieodłączny element bożonarodzeniowego wystroju wnętrza.

Warto jednak wiedzieć, że ma ona swoją ciemną stronę: jak każdy gatunek wilczomlecza, wytwarza ostry, biały sok mleczny, który zawiera kwas euforbonowy, euforbinę i związki cyjanogenne - jest on obecny zarówno w korzeniu, jak i w liściach oraz w łodydze.

Sok ten, gdy zetknie się ze skórą, może wywołać przykre dolegliwości:

• pęcherze
• owrzodzenia
• a nawet kontaktowe zapalenie skóry

Połknięty w dużej ilości, może być silnie toksyczny - ponieważ jednak zawierające go części rośliny, zwłaszcza liście, są bardzo gorzkie, nikt z własnej woli nie zje ich zbyt dużo - tymczasem, by zatruł się nią dorosły człowiek, musiałby zjeść kilkaset liści.

Połknięcie niewielkiej ilości soku może zaś wywołać nudności i wymioty, a także zaburzenia żołądkowo-jelitowe, z biegunką włącznie.

Warto jednak wiedzieć, że gwiazda betlejemska zawiera sporo naturalnego lateksu, dlatego osoby, które są uczulone na tę substancję, mogą po kontakcie z poinsecją mieć objawy alergii kontaktowej. Kwiat ten może również nasilać atak astmy oskrzelowej.

Czy gwiazda betlejemska jest trująca dla dzieci i zwierząt?

Warto zadbać, by poinsecja w domu stała z dala od dziecięcych rączek i poza zasięgiem alergików, a także by nie miały do niej dostępu zwierzęta domowe.

Choć toksyczność tej rośliny dla zwierząt domowych, zwłaszcza dla kotów, jest niewielka, to jednak w pewnych sytuacjach może ona spowodować spore problemy i konieczność wizyty u weterynarza.

Będzie tak, gdy zwierzę zrzuci roślinę na ziemię i zacznie zlizywać wypływający z połamanych łodyg biały sok, lub żuć liść - znacznie ucierpią na tym błony śluzowe jego pyszczka, a ból towarzyszący podrażnieniu złagodzi jedynie silny środek przeciwbólowy.

Jeśli zaś zwierzę połknie liść, może pojawić się silna biegunka i wymioty.

W przypadku podejrzenia, że pies lub kot miał kontakt z sokiem lub liśćmi gwiazdy betlejemskiej, należy przepłukać podrażnione miejsca letnią wodą i jak najszybciej pojechać do weterynarza.

Przeczytaj też:

• Trujące rośliny doniczkowe

• Kroton pstry - uroczy truciciel
• Difenbachia: trucicielka z Brazylii
• Narcyzy: całe trujące
• Tulipany: jadalne płatki, łodygi i liście trujące 
• Monstera: tak piękna, jak niebezpieczna
• Dracena: groźna dla dzieci, toksyczna dla zwierząt
• Wilczomlecze: trujące piękności 
• Skrzydłokwiat: dekoracyjny, ale trujący
• Passiflora – egzotyczna męczennica
• Bluszcz pospolity (hedera helix) - trujący, choć leczniczy
• Cyklamen: trujące piękno
• Anturium: wymagające i niebezpieczne
• Kliwia - bogata w trujące alkaloidy
• Hoja pełna toksycznego soku
• Fikus - trujący figowiec
• Amarylis: trująca belladonna
• Oleander pospolity – czy oleander jest trujący?