Zespół dźwigaczy odbytu - przyczyny, objawy i leczenie

Zespół dźwigaczy odbytu to schorzenie, które znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Zespół dźwigaczy odbytu powoduje przewlekły ból odbytu, który z czasem może nasilić się do tego stopnia, że będzie uniemożliwiał siedzenie. Choroba może nawet doprowadzić do nietrzymania stolca. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy zespołu dźwigaczy odbytu? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Zespół dźwigaczy odbytu - przyczyny i czynniki ryzyka
2. Zespół dźwigaczy odbytu - objawy
3. Zespół dźwigaczy odbytu - diagnoza
4. Zespół dźwigaczy odbytu - leczenie

Zespół dźwigaczy odbytu to inaczej przewlekły ból odbytu, kurcz dźwigaczy, zespół mięśnia łonowo-odbytniczego, zespół mięśnia gruszkowatego lub bolesne napięcie mięśni miednicy. W przebiegu choroby dochodzi do nadmiernego skurczu mięśnia dźwigacza odbytu, który wraz z kilkoma innymi mięśniami tworzy przeponę miednicy. Jego zadaniem, jak sugeruje nazwa, jest dźwiganie odbytu. Ponadto wpływa na czynność odbytnicy, zbliżając jej ściany do siebie. W momencie, gdy mięsień dźwigacza odbytu ulega nadmiernemu skurczowi, mocnemu ściśnięciu ulega także odbytnica, co objawia się m.in. bólem.

Chorobę zwykle diagnozuje się u osób młodych (20-45 lat), częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Zespół dźwigaczy odbytu - przyczyny i czynniki ryzyka

Nie wiadomo, dlaczego dochodzi do skurczu dźwigacza odbytu. Znane są natomiast czynniki ryzyka:

• siedzący tryb życia, zwłaszcza częsta i długotrwała jazda samochodem;
• przebyte porody;
• przebyte urazy w obrębie miednicy;
• przebyte operacje w obrębie miednicy (może być powikłaniem po resekcji odbytnicy);
• długotrwały i silny stres;

Zespół dźwigaczy odbytu - objawy

W wyniku skurczu mięśnia dźwigacza odbytu w okolicy odbytu, krzyża i kości guzicznej pojawiają się:

• ból, który:

- jest rozpierający, powoduje uczucie "piłki w odbytnicy";- trwa zazwyczaj nie dłużej niż 20 minut;- jest przewlekły;- jest zlokalizowany w górnej części odbytnicy;- niekiedy promieniuje do pośladków oraz ud;- nasila się w pozycji siedzącej lub sytuacjach stresowych;

• duże napięcie;
• zaparcia;
• nietrzymanie stolca;

Zespół dźwigaczy odbytu - diagnoza

W celu rozpoznania choroby wykonuje się badanie per rectum. Jeśli podczas badania pojawia się ogromy ból, może to oznaczać zespół dźwigaczy odbytu. Pomocna jest także manometria anorektalna - badanie, które polega na wprowadzeniu do odbytu i odbytnicy wielokanałowej sondy przepływowej w celu pomiar ciśnienia na wysokości odbytnicy, zwieracza wewnętrznego i zewnętrznego odbytnic. Jeśli chory cierpi na zespół dźwigaczy odbytu, podczas badania odnotowuje się zbyt duże napięcie zwieraczy odbytu.

W związku z tym, że ból odbytu może być objawem wielu innych chorób, np. nieswoistego zapalenia jelit, szczeliny odbytu, guzków krwawniczych (hemoroidów), a nawet nowotworów, konieczne są także inne badania specjalistyczne.

Zespół dźwigaczy odbytu - leczenie

Jednym ze sposobów leczenia jest stymulacja elektrogalwaniczna mięśni dźwigaczy odbytu prądem o wysokim napięciu. Terapia może obejmować także środki przeciwbólowe, gorące kąpiele, gimnastykę mięśni miednicy oraz masaże.

Czasami stosuje się toksynę botulinową (jad kiełbasiany), która poraża mięśnie, a tym samym zapobiega skurczom.

W niektórych przypadkach zespół dźwigaczy odbytu leczy się operacyjnie.

Aby zapobiec chorobie, wystarczy być aktywnym ruchowo. Każdy, nawet najmniejszy wysiłek fizyczny prowadzi do wzmocnienia mięśni.

Monika Majewska