Ropień wątroby – skąd się bierze i jakie daje objawy?

Ropień wątroby jest ostro odgraniczonym od otoczenia zbiornikiem zawierającym tkankę martwiczą, czyli ropę. To ogniskowa zmiana wątroby, powstająca najczęściej w wyniku infekcji bakteryjnej, amebowej lub grzybiczej. Jakie są objawy ropnia wątroby? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Ropień wątroby: objawy
2. Jak diagnozuje się ropień wątroby?
3. Ropień wątroby: leczenie

Ropień wątroby (łac. abscessus hepatis) najczęściej powstaje na podłożu bakteryjnym, czasem pasożytniczym a w bardzo rzadkich przypadkach może rozwinąć się w wyniku zakażenia grzybiczego. Do bakterii mogących wywołać powstanie ropnia wątroby należą między innymi streptokoki, enterokoki, bakterie Escherichia coli, Staphylococcus, Klebsiella czy bakterie beztlenowe. Do zakażenia wątroby może dojść drogami żółciowymi, drogą naczyń tętniczych lub wrotnych na przykład przy zapaleniu uchyłków jelita, zapaleniu wyrostka robaczkowego czy zapalnych chorobach jelit, a także przez ciągłość z otrzewnej lub narządów sąsiednich.

Wykazano, że niektóre osoby mogą mieć większą predyspozycję do powstawania ropni wątroby. Dotyczy to pacjentów, którzy przebyli w przeszłości operację na jelitach, chorujących na cukrzycę, nadużywających alkohol lub z obniżoną odpornością. W wielu przypadkach nie udaje się ustalić przyczyny powstania ropnia, wtedy mówimy o tak zwanym ropniu wątroby kryptogennym.

Ropień wątroby: objawy

Ropień wątroby ma często przebieg ostry i ciężki. Może pojawić się wysoka gorączka (39-40^o C), dreszcze, poty i zły stan ogólny. Chorzy mogą skarżyć się na

• ból brzucha
• nudności
• wymioty
• osłabienie
• spadek masy ciała

Żółtaczka w niektórych przypadkach może być jedyną manifestacją choroby. Badanie przedmiotowe może wykazać powiększenie wątroby i bolesność w prawym górnym kwadrancie brzucha, jednak szacuje się, że takie objawy dotyczą jedynie około połowy pacjentów. Czasami ropień wątroby może pęknąć i "rozlać się" na okoliczne tkanki. Niebezpiecznym następstwem jest przedostanie się ropnia do klatki piersiowej oraz powstanie przetoki wątrobowo-oskrzelowej, co na szczęście należy do rzadkości.

Jak diagnozuje się ropień wątroby?

Kluczową rolę w rozpoznawaniu ropnia wątroby mają objawy podmiotowe i przedmiotowe. Poza wymienionymi wyżej odchyleniami w badaniu klinicznym, badania laboratoryjne mogą wykazać hipoalbuminemię, podwyższony poziom enzymów wątrobowych oraz leukocytozę.

Niestety żadne z tych badań nie jest specyficzne dla ropnia wątroby, dlatego zawsze trzeba wykluczyć inne jednostki chorobowe, które mogą przebiegać w podobny sposób. W badaniu RTG widać uniesienie i unieruchomienie prawej strony przepony, jednak obraz radiologiczny jest prawidłowy u 50 proc. pacjentów.

Najbardziej czułymi w rozpoznawaniu ropnia wątroby badaniami są ultrasonografia i tomografia komputerowa. Ich coraz większa dostępność w nawet niewielkich ośrodkach leczniczych znacząco przyczyniła się do zmniejszenia liczby przypadków śmiertelnych z powodu ropni wątroby, ponieważ pomagają bardzo szybko zdiagnozować chorobę i wdrożyć odpowiednie leczenie w krótkim czasie. Badania te często wymagają potwierdzenia przy pomocy badania mikrobiologicznego bioptatu wątroby.

Ropień wątroby: leczenie

Leczenie ropnia wątroby powinno składać się z celowanej antybiotykoterapii, która jest dobierana na podstawie antybiogramu. Oprócz tego w niektórych przypadkach konieczny jest przezskórny drenaż ropnia. Jeśli ropień wątroby przekracza pięć centymetrów, należy rozważyć drenaż operacyjny po otwarciu jamy brzusznej. W pierwszej kolejności zawsze jednak trzeba kontrolować i leczyć pierwotną przyczynę choroby, ponieważ w innym wypadku leczenie będzie jedynie objawowe. W terapii ropnia wątroby powinien brać udział zespół lekarzy, ponieważ skoordynowane działanie wielu specjalistów daje najlepsze wyniki leczenia.