Nietypowe objawy celiakii u dorosłych

Celiakia charakteryzuje się trwałą, genetycznie uwarunkowaną nietolerancją glutenu, białka zapasowego pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa. Wielu chorych nie wie, że celiakia jest przyczyną ich dolegliwości, ponieważ często daje objawy, które można przypisać innym schorzeniom.

Spis treści

1. Nietypowe objawy celiakii
2. Celiakia czy alergia na gluten?
3. Celiakia - diagnostyka
4. Celiakia - jak żyć bez glutenu [wideo]

Szacuje się, że celiakia, zwana też chorobą trzewną, dotyka co setnego Polaka. U chorych na celiakię spożywanie produktów zawierających gluten wywołuje stan zapalny. Prowadzi on do zniszczenia kosmków jelita cienkiego - maleńkich wypustek pokrywających błonę śluzową, których zadaniem jest wchłanianie składników odżywczych.Celiakia to nie schorzenie wieku dziecięcego, które mija po kilku latach stosowania diety bezglutenowej. Tak jak inne choroby autoimmunologiczne, u których podłoża leżą zaburzenia pracy układu odpornościowego, towarzyszy choremu przez całe życie. U osób, które mają do niej predyspozycje genetyczne, może ujawnić się w każdym wieku. Jednak najczęściej jest rozpoznawana pomiędzy 30. a 50. rokiem życia, dwa razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Nietypowe objawy celiakii

Kiedyś uważano, że charakterystycznymi symptomami choroby są biegunki i chudnięcie. Tymczasem celiakia daje także objawy ze strony skóry oraz układów nerwowego, krwiotwórczego, moczowo-płciowego i mięśniowo-szkieletowego. W pełnoobjawowej postaci choroby trzewnej (zwykle występuje u dzieci, kobiet w ciąży, osób po 65. roku życia) pojawiają się m.in. bóle brzucha, wzdęcia, nawracające afty, osłabienie mięśni, zmiana usposobienia oraz niedobory związane z niedostatecznym wchłanianiem składników pokarmowych (np. żelaza, witaminy B12, wapnia).U większości chorych objawy celiakii są jednak trudne do skojarzenia z układem pokarmowym. Są to np.:

• obniżona płodność,
• nieustanne uczucie zmęczenia,
• uporczywe bóle głowy,
• bóle stawów i mięśni,
• opryszczkowate zapalenie skóry.

Celiakia miewa też postać utajoną, przebiegającą bezobjawowo, która w każdej chwili może się ujawnić.

Celiakia czy alergia na gluten?

Objawy zbliżone do celiakii pojawiają się także w przypadku nadwrażliwości lub uczulenia na gluten.

• Alergia, czyli uczulenie na gluten, występuje natychmiast, maksymalnie po 2–3 dniach. Chorobę sygnalizują wymioty, biegunka, pokrzywka, wodnisty katar, skurcz oskrzeli. Reakcje mogą być bardzo gwałtowne (anafilaksja).
• Nadwrażliwość na gluten dotyczy głównie osób dorosłych. Dominują objawy gastryczne: wzdęcia, bóle brzucha, biegunki. Mogą też wystąpić ból głowy, stawów, mięśni. Symptomy pojawiają się szybko, jak przy alergii. Chorobę można rozpoznać po wykluczeniu alergii na gluten i celiakii oraz poprawie samopoczucia po wyłączeniu z diety glutenu.

Celiakia - diagnostyka

Do zdiagnozowania celiakii konieczne są badania serologiczne krwi, które umożliwiają wykrycie charakterystycznych dla niej przeciwciał: IgA EmA, IgA tTG i GAF. Potrzebna jest też biopsja jelita cienkiego, oceniająca stopień zaniku kosmków. Chorobę rozpoznaje się, gdy stwierdza się zanik kosmków, obecność jednego z przeciwciał oraz poprawę samopoczucia po przejściu na dietę bezglutenową. W niektórych przypadkach przeprowadza się także testy genetyczne. Jeśli brak jest genów HLA DQ2 lub/i DQ8, na 99 proc. można wykluczyć tę chorobę. Ale ich obecność wcale nie musi o niej świadczyć. Występują u ok. 30 proc. populacji, a choroba rozwija się tylko u 1 proc.

Celiakia - jak żyć bez glutenu [wideo]

miesięcznik "Zdrowie"

Zobacz galerię 5 zdjęć