Brak apetytu - przyczyny zaburzenia łaknienia u dzieci i dorosłych

Przyczyny braku apetytu są różne. Zaburzenia łaknienia u dzieci często są efektem błędów żywieniowych rodziców, którym zdarza się zmuszać dzieci do jedzenia. Z kolei niechęć do jedzenia u dorosłych może być spowodowana np. depresją. Sprawdź, jakie są przyczyny braku apetytu u dzieci i dorosłych.

Spis treści

1. Brak apetytu u dzieci i dorosłych - przyczyny

Przyczyny braku apetytu są inne u dzieci i dorosłych. U dzieci brak łaknienia jest najczęściej skutkiem błędów żywieniowych czy alergii pokarmowej. Z kolei u dorosłych zaburzenia apetytu mogą być spowodowane paleniem papierosów czy depresją.

Brak apetytu u dzieci i dorosłych - przyczyny

• Błędy żywieniowe

Pośpiech przy jedzeniu czy nieurozmaicone posiłki mogą być przyczyną utraty apetytu. U dzieci czynnikiem sprzyjającym powstawaniu zaburzeń apetytu jest zmuszanie do spożywania nadmiernych ilości pokarmów (przy czym w przerwach między posiłkami podaje mu się jeszcze słodycze). Te błędy żywieniowe wywołują rzeczywisty brak łaknienia na skutek przeładowania przewodu pokarmowego bądź drogą reakcji psychicznych.

• Problemy żołądkowe

Brak apetytu jest jednym z objawów niestrawności czy wrzodów żołądka. Problemom żołądkowym zazwyczaj towarzyszy dokuczliwy ból brzucha, który przypomina uczucie głodu. Właśnie z tego powodu chory unika jedzenia. W takiej sytuacji należy zastosować lekkostrawną dietę i udać się do lekarza, by wykluczyć choroby żołądka.

• Alergie pokarmowe

Najczęstszymi alergiami pokarmowymi są alergie na: białka mleka krowiego, orzechy, jajka, pszenicę, soję, ryby i owoce morza. Alergen może powodować (głównie u dziecka) bóle brzucha, dlatego instynktownie unika przyczyny dolegliwości. Zwykle, choć nie zawsze, brak apetytu jest objawem współtowarzyszącym symptomom uczulenia, takim jak: zmiana na skórze (pokrzywka i atopowe zapalenie skóry), biegunka czy wymioty. W takiej sytuacji należy jak najszybciej udać się do lekarza, ponieważ w nielicznych przypadkach może wystąpić wstrząs anafilaktyczny, który stanowi bezpośrednie zagrożenia dla zdrowia i życia.

• Zespół złego wchłaniania

Zespół złego wchłaniania prowadzi do nieprawidłowego trawienia oraz przyswajania jednej lub kilku substancji odżywczych, które są obecne w codziennej diecie. Substancje te nie są wchłaniane przez organizm, tylko w większości wydalane podczas wypróżniania (cechą charakterystyczną są brzydko pachnące, tłuste stolce). Spadek masy ciała, ciągłe zmęczenie i marudzenie to typowe objawy zaburzeń wchłaniania.

• Infekcje

Przyczyną zaburzenia łaknienia może być przeziębienie czy grypa, które na długo osłabiają organizm. A osłabiony organizm potrzebuje jak najwięcej energii do walki z chorobą i nie może jej przeznaczyć na trawienie posiłków, dlatego automatycznie zmniejsza aktywność układu pokarmowego. W czasie infekcji należy przyjmować dużo płynów i nie zmuszać się do jedzenia.

• Anemia

Anemia, czyli niedokrwistość zazwyczaj objawia się bladością skóry, szybkim przemęczeniem czy brakiem koncentracji.

• Zaparcia nawykowe

Zaparcia nawykowe u dzieci często objawiają się brakiem apetytu. Zalegający w jelitach kał z biegiem czasu staje się coraz twardszy, co wiąże się z bólem podczas wypróżniania. Dlatego dziecko świadomie unika spożywania posiłków.

• Pasożyty

Owsiki, tasiemce albo włosogłówki to pasożyty, którymi najłatwiej zarażają się dzieci. W takim wypadku niechęć do jedzenia towarzyszy bólom brzucha i nudnościom. Warto wiedzieć, że obecność pasożytów układu pokarmowego może też powodować objawy do złudzenia przypominające uczulenie, dlatego należy jak najszybciej udać się do lekarza.

• Stres

Stres powoduje pobudzenie układu anatomicznego do nadmiernej produkcji kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny, które hamują perystaltykę jelit i "zaciskają" żołądek, czego skutkiem jest niechęć do jedzenia.

• Depresja

Brak łaknienia jest jednym z często spotykanych objawów depresji. Zdarza się nawet, że depresja jest mylnie rozpoznawana jako anoreksja. Depresji często towarzyszą napięciowe bóle głowy.

• Anoreksja

W niektórych przypadkach depresja prowadzi do anoreksji, czyli jadłowstrętu psychicznego, choroby psychicznej, której głównym objawem jest uporczywe dążenie do zmniejszenia masy ciała.

• Palenie papierosów

Palenie papierosów może być przyczyną zmniejszenia apetytu, ponieważ tytoń obniża ilość wchłanianych kalorii oraz przyśpiesza metabolizm. Podobno wypalenie jednego papierosa powoduje wzrost o ok. 3% wydatków energetycznych organizmu przez ok. 30 minut od wypaleniu papierosa. Może pojawiać się także uczucie sytości (pełnego żołądka), które trwa nawet do dwóch godzin.

• Dysfagia

Dysfagia to zaburzenia połykania. W skrajnym przypadku możemy mieć do czynienia z afagią - to całkowita niezdolność połykania zarówno posiłków, jak i płynów. Taki stan może być spowodowany zmianami chorobowymi przewodu pokarmowego, chorobami układu nerwowego lub być następstwem urazu mózgu - udaru czy stłuczenia mózgu. W przypadku uszkodzenia części bocznej podwzgórza mózgu, która odpowiada za odczuwanie głodu (np. na skutek urazu głowy) może dojść do zahamowania uczucia głodu. Jednak do tego typu sytuacji dochodzi bardzo rzadko.

Monika Majewska