Biegunka przewlekła - objawy. Jak zdiagnozować przyczyny przewlekającej się biegunki?

Objawy biegunki przewlekłej mogą się utrzymywać tygodniami, a nawet miesiącami, co w konsekwencji może doprowadzić do niedoborów elektrolitów, aminokwasów, witamin, żelaza i innych substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Sprawdź, jakie są objawy biegunki przewlekłej. Jak diagnozuje się przyczyny przewlekłej biegunki?

Spis treści

1. Biegunka przewlekła: objawy
2. Biegunka przewlekła - badania diagnostyczne
3. Biegunka przewlekła - na jakie choroby wskazuje wygląd stolca?

Biegunka przewlekła to zespół objawów o różnorodnej etiologii. W związku z tym postępowanie diagnostyczne należy zaplanować tak, aby ograniczyć do minimum inwazyjność badań i jednocześnie uzyskać jak najwięcej informacji potrzebnych do ustalenia przyczyny przewlekającej się biegunki.

Informacje, które są potrzebne dla rozpoznania przyczyn tej uciążliwej dolegliwości, można uzyskać, przeprowadzając wywiad lekarski, badanie przedmiotowe i wykonując badania laboratoryjne, gdzie najważniejsze są badania bakteriologiczne stolca i specjalistyczne, np. kolonoskopię.

Według danych lekarzy, pomimo przeprowadzenia szerokiej diagnostyki, przyczyn biegunki przewlekłej nie udaje się ustalić nawet w 1/3 przypadków.

Biegunka przewlekła: objawy

Zwiększona częstotliwość wypróżnień lub zwiększona ilość płynnego i półpłynnego stolca z domieszką krwi, śluzu lub ropy.

Objawy współtowarzyszące:

• gorączka
• utrata apetytu
• wymioty
• podwyższenie temperatury
• ból brzucha
• spadek masy ciała
• ogólne wycieńczenie organizmu

Wystąpienie tych objawów wskazuje, że biegunka jest związana z poważną chorobą, wymagającą pilnej diagnostyki.

Czytaj też: Jak stres uderza w żołądek? 

Biegunka przewlekła - badania diagnostyczne

Aby ustalić przyczyny biegunki przewlekłej, zazwyczaj przeprowadza się badanie podmiotowe, czyli wywiad lekarski, badanie przedmiotowe, czyli badanie fizykalne pacjenta oraz badania laboratoryjne i badania specjalistyczne.

• Badania podmiotowe - podczas badania podmiotowego lekarz może zapytać m.in. czy początek biegunki miał charakter ostry (co może wskazywać na biegunkę poinfekcyjną), czy pacjent miał przeprowadzane zabiegi chirurgiczne w obrębie jelit, czy w rodzinie zdarzały się przypadki biegunki przewlekłej. Lekarz powinien zebrać także informacje na temat wyglądu stolca.
• Badania przedmiotowe - lekarz sprawdza m.in., czy pacjent ma powiększone węzły chłonne, powiększoną wątrobę i powiększoną śledzionę, czy są zmiany wokół odbytu (np. otarty naskórek, wyrośla skórne, szczeliny, przetoki) oraz czy pacjent ma pałeczkowate palce (może to wskazywać na zaburzenia wchłaniania, chorobę Leśniowskiego i Crohna oraz celiakię). Lekarz dokładnie ogląda także skórę pacjenta, ponieważ wypryski, obrzęki czy bladość skóry także mogą wskazywać na przyczyny przewlekłej biegunki.
• Badania laboratoryjne - badanie kału (badanie mikroskopowe stolca na obecność jaj, cyst, pasożytów, pH stolca, substancje redukujące, elektrolity w stolcu); Posiew kału - posiew bakteriologiczny stolca umożliwia identyfikację czynników wirusowych i bakteryjnych odpowiedzialnych za biegunkę; Badania krwi (morfologia krwi z obrazem odsetkowym leukocytów, oznaczenie stężenia mocznika i elektrolitów w surowicy, badania serologiczne w kierunku celiakii, gazometria)
• Badania specjalistyczne - badanie dolnego odcinka (kolonoskopia) lub górnego odcinka (gastroskopia) przewodu pokarmowego oraz ewentualne pobranie wycinków z obszarów o zmienionym wyglądzie do badania histologicznego czy posiewu bakteriologicznego. Jeśli zajdzie taka potrzeba można także wykonać badania obrazowe radiologiczne (które ułatwią rozpoznanie nieprawidłowości anatomicznych, np. nieprawidłowy zwrot jelit), ultrasonograficzne czy rezonans magnetyczny.

Czytaj też: Co jest powodem częstego oddawania stolca?

Biegunka przewlekła - na jakie choroby wskazuje wygląd stolca?

Duże znaczenie, sugerujące prawdopodobne przyczyny obserwowanych zaburzeń czynności przewodu pokarmowego, mają zmiany w wyglądzie stolca. W związku z tym należy dokładnie oglądać stolec i zwrócić szczególną uwagę na jego zabarwienie i obecność domieszek, takich jak: krew, śluz, ropa, niestrawione resztki pokarmowe, fragmenty pasożytów jelitowych, które świadczą o zmianach patologicznych.

• Stolec smolisty, tzn. czarny, świadczy o krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Smoliste zabarwienie daje krew, która uległa biochemicznym przemianom pod wpływem kwasu solnego znajdującego się w żołądku.
• Stolec wodnisty wskazuje na zaburzenia wchłaniania jelitowego;
• stolec z domieszką śluzu i świeżej krwi może oznaczać hemoroidy, nowotwór lub wskazywać na stan zapalny jelita grubego wywołany przez zakażenie, alergię lub nieswoiste zapalenia jelit.
• Stolec o dużej objętości, o konsystencji ciastowatej lub tłuszczowej sugeruje zaburzenia trawienia spowodowane najczęściej niewydolnością trzustki;
• Stolec z ropą pojawia się w bakteryjnych i zapalnych schorzeniach jelita grubego.

Monika Majewska