Interesujemy się nimi, gdy się powiększą – co trzeba wiedzieć o węzłach chłonnych?

Węzły chłonne - każdy z nas ma ich tysiące. Gdy jesteśmy zdrowi, nie zdajemy sobie sprawy z ich istnienia. Dopiero kiedy zaczyna się coś dziać, powiększone węzły chłonne bez problemu możemy wyczuć palcami. Zwykle to nic poważnego, ale czujność trzeba zachować. Czasem obrzmiałe węzły chłonne mogą sygnalizować poważną chorobę. Co trzeba wiedzieć o budowie, rozmieszczeniu i roli węzłów chłonnych?

Spis treści

1. Węzeł chłonny: strażnik odporności
2. Powiększone węzły chłonne: sprawdź przyczynę!

Węzły chłonne są częścią układu limfatycznego (chłonnego), który chroni organizm przed zakażeniami i utrzymuje w równowadze płyny ustrojowe. Zazwyczaj mają kształt fasoli, długość od 1 do 25 milimetrów i są rozproszone po całym ciele.

Węzły chłonne pełnią w organizmie bardzo ważną funkcję: chronią nas przed chorobami.

Węzły chłonne występują pojedynczo lub w skupiskach, najwięcej ich na szyi, w dołach nadobojczykowych, pachwinach, pod pachami, żuchwą i pod kolanami. Niektóre węzły chłonne znajdują się płytko pod skórą (na szyi, pod pachami, w pachwinach), inne w okolicy narządów wewnętrznych (w brzuchu, klatce piersiowej). Wszystkie są połączone między sobą siecią naczyń limfatycznych, którymi jest transportowana chłonka (limfa).

Węzeł chłonny: strażnik odporności

Węzeł jest otoczony torebką łącznotkankowa, w środku ma liczne przegrody rozdzielające siateczkowaty miąższ. Wyróżnia się część korową, czyli grudki chłonne, oraz część rdzenną, czyli pasma rdzenne (włókna). W grudkach powstają limfocyty – komórki produkujące przeciwciała. Limfocyty osadzają się na pasmach i tam są przechowywane.

Węzły chłonne filtrują chłonkę, oczyszczając ją z bakterii, grzybów, wirusów i komórek nowotworowych, zbieranych z przestrzeni między komórkami organizmu, a następnie niszczą każdego intruza, który chce się przedostać do układu krwionośnego.

Powiększone węzły chłonne: sprawdź przyczynę!

W wyniku obecności zarazków dochodzi do znacznego zwiększenia przepływu krwi przez zajęte węzły, co w połączeniu z toczącą się w nich reakcją zapalną prowadzi do ich znacznego powiększenia (limfadenopatia). Węzły mogą mieć wtedy wielkość oliwki albo orzecha włoskiego. Wystarczy niewielki stan zapalny, by stały się wyczuwalne – są miękkie, dają się swobodnie przesuwać, czasem bolą. Nawet banalne podrażnienie mieszków włosowych podczas depilacji może spowodować, że zlokalizowane w pobliżu węzły, pod pachą czy na nodze, dadzą o sobie znać. Dziewięć na dziesięć przypadków powiększenia węzłów chłonnych świadczy o uogólnionej infekcji wirusowej. Powiększone węzły mogą też sygnalizować chorobę z autoagresji (np. toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów), alergiczną lub odzwierzęcą (toksoplazmoza), albo ostrzegają przed nowotworem.