ZNIECZULENIE ZEWNĄTRZOPONOWE – prawdy i mity. Skutki uboczne
Znieczulenie zewnątrzoponowe to najskuteczniejszy sposób uśmierzania bólu przy porodzie, jednak są także inne wskazania do znieczulenia zewnątrzoponowego. Kiedy jeszcze stosuje się znieczulenie zewnątrzoponowe? Jakie są przeciwwskazania i skutki uboczne znieczulenia zewnątrzoponowego? Jaka jest różnica między znieczuleniem zewnątrzoponowym a podpajęczynówkowym?
Spis treści
- Znieczulenie zewnątrzoponowe - wskazania
- Znieczpenie zewnątrzoponowe - przeciwwskazania
- Znieczulenie zewnątrzoponowe - skutki uboczne
- Znieczulenie zewnątrzoponowe a podpajęczynówkowe
- Znieczulenie zewnątrzoponowe przy porodzie [wideo]
Znieczulenie zewnątrzoponowe to rodzaj znieczulenia miejscowego. Polega na wprowadzeniu do przestrzeni zewnątrzoponowej, znajdującej się w środku kręgosłupa, cienkiego polietylenowego cewnika o średnicy około 1 mm, a następnie podawaniu przez niego leków znieczulających tak, aby złagodzić dolegliwości bólowe. Czas działania można dowolnie przedłużać, nawet do kilku dni w przypadku leczenia bólu pooperacyjnego.
Po znieczuleniu pacjent nie śpi, ale może to znieczulenie być połączone ze znieczuleniem ogólnym w niektórych przypadkach lub z sedacją.
Znieczulenie zewnątrzoponowe - wskazania
- zwalczanie bólu pooperacyjnego
- bardzo rozlegle zabiegi w obrębie jamy brzusznej (w połączeniu ze znieczuleniem ogólnym)
- zabiegi naczyniowe, np. operacja tętniaka aorty
Znieczulenie zewnątrzoponowe zaczyna działać po około 20 minutach.
- zabiegi operacyjne na kończynach dolnych, np. wymiana stawu biodrowego, operacje stawu kolanowego
- poród (także cesarskie cięcie)
Znieczpenie zewnątrzoponowe - przeciwwskazania
Znieczulenie zewnątrzoponowe - skutki uboczne
- bóle pleców w miejscu wkłucia, trwające 2-3 dni
- spadek ciśnienia tętniczego
- zaburzenia rytmu serca, w tym bradykardia
- nudności, wymioty
- zatrzymanie moczu, trudności z oddawaniem moczu
- w trakcie wykonywania znieczulenia bardzo rzadko dochodzi do powstania niewielkiego otworka w osłonie rdzenia kręgowego, co powoduje wypływanie płynu otaczającego rdzeń. Czasem staje się to przyczyną dość silnego bólu głowy. który zwykle szybko ustępuje i poddaje się leczeniu zwykłymi środkami przeciwbólowymi
Właściwe wykonane i prowadzone znieczulenie zewnątrzoponowe jest bezpieczne. Istnieje oczywiście pewne ryzyko, ale natychmiastowa dostępność lekarza - anestezjologa sprowadzają ewentualne zagrożenie do minimum.
- powikłania neurologiczne (rzadkie), takie jak: zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, krwiak w przestrzeni zewnątrzoponowej lub w kanale kręgowym, zlepne zapalenie opon rdzenia, zespół tętnicy rdzeniowej przedniej, zespół ogona końskiego, przetrwałe parestezje w zakresie kończyn dolnych
Czy to prawda, że po znieczuleniu zewnątrzoponowym występują silne bóle głowy (popunkcyjny ból głowy)?
Nie. Bóle głowy mogą się zdarzyć po nieumyślnym nakłuciu przez lekarza - anestezjologa - opony twardej, W praktyce dochodzi do tego rzadko. Bóle nie niosą za sobą żadnych konsekwencji i zwykle poddają się skutecznemu leczeniu.
Czy znieczulenie zewnątrzoponowe może prowadzić do uszkodzenia kręgosłupa?
Osoby dotknięte znieksztaiceniem kręgosłupa lub cierpiące w przeszłości na związane z nim choroby, powinny o tym fakcie poinformować anestezjologa, który zdecyduje, czy nie jest to przeszkoda do wykonania znieczulenia. Nie ma dowodów, że samo znieczulenie powoduje dolegliwości ze strony kręgosłupa, a często metoda ta jest wykorzystywana do leczenia takich stanów.
Znieczulenie zewnątrzoponowe a podpajęczynówkowe
Znieczulenie podpajęczynówkowe jest zakładane tylko w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Znieczulenie zewnątrzoponowe może być dodatkowo założone w odcinku piersiowym i szyjnym (bardzo rzadko).
Początek działania znieczulenia podpajęczynówkowego jest bardzo szybki, a zewnątrzoponowego wolny - zaczyna działać po ok. 20 minutach.
Znieczulenie zewnątrzoponowe jest stosowane nie tylko w trakcie zabiegu operacyjnego, ale jest także kontynuowane w okresie pooperacyjnym w celu zwalczania bólu pooperacyjnego.
Znieczulenie podpajęczynówkowe działa ok. 3 godzin. Czas działania znieczulenia zewnątrzoponowego można dowolnie przedłużać, nawet do kilku dni w przypadku leczenia bólu pooperacyjnego.
Znieczulenie podpajęczynówkowe zapewnia stosunkowo długi okres bezbolesności po zakończonym zabiegu. Przeciętnie pacjenta nie boli przez 1 - 3 godziny po zakończonym zabiegu. Później istnieje konieczność podawania dożylnych leków przeciwbólowych. Podawanie leków przez cewnik zewnątrzoponowy umożliwia całkowite opanowanie bólu pooperacyjnego.
Przy znieczuleniu podpajęczynówkowym nie istnieje możliwość kontynuacji leczenia przeciwbólowego. W znieczuleniu zewnątrzoponowym założony przed zabiegiem cewnik służy później do podawania leków o działaniu przeciwbólowym.
Przy znieczuleniu podpajęczynówkowym występują bóle głowy. W tym znieczuleniu anestezjolog celowo punktuje oponę twardą, aby podać środek znieczulenia miejscowego do przestrzeni podpajęczynówkowej, która jest umiejscowiona za oponą twardą. Anestezjolog wdraża wtedy odpowiednie postępowanie w celu ich zlikwidowania. W przypadku prawidłowo wykonanego znieczulenia zewnątrzoponowego bóle głowy się nie pojawiają. Mogą one dokuczać tylko wtedy, gdy zostanie przebita nieumyślnie opona twarda.
Znieczpenie zewnątrzoponowe to poród bez lęku
Częstym źródłem niepokoju ciężarnej, a nawet kobiety dopiero planującej ciążę, jest ból porodowy. Współczesna medycyna oferuje rodzącej skuteczny oręż w walce z tym bólem. Pojawienie się w położnictwie znieczpenia zewnątrzoponowego było przełomem – eliminuje ono ból, ale nie zaburza czucia skurczów macicy, co pozwala na aktywne uczestnictwo w porodzie. Wcześniej ból łagodzono metodą analgezji dożylnej oraz wziewnej. Jednak, w przeciwieństwie do zzo, leki podawane dożylnie przechodzą przez łożysko, co wiązało się z ryzykiem komplikacji oddechowo-krążeniowych u dziecka. Również u rodzącej występowały objawy uboczne: wymioty, nudności, senność. Dostęp do znieczpenia daje rodzącej poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Znika strach, wpływający paraliżująco na rodzącą, a tym samym niekorzystnie na przebieg porodu. Jednak nie należy z góry nastawiać się na konieczność założenia zzo. Większość kobiet, przy odpowiednim wsparciu ze strony personelu, doskonale obywa się bez tego. Ważna jest natomiast świadomość, że w razie potrzeby możliwe jest szybkie znieczpenie.
Znieczulenie zewnątrzoponowe przy porodzie [wideo]
Porady eksperta
Polecany artykuł:
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
