Zespół Guillaina-Barrégo: objawy i leczenie. Rehabilitacja chorych z zespołem Guillaina-Barrégo

Zespół Guillaina-Barrégo to choroba o podłożu autoimmunologicznym, która doprowadza do osłabienia mięśni i uczucia mrowienia w różnych częściach ciała. W niektórych przypadkach może wywołać paraliż, a nawet doprowadzić do śmierci. Jakie są przyczyny i objawy zespołu Guillaina-Barrégo? Na czym polega leczenie chorego? Czy rehabilitacja może przywrócić pełnię sprawności?

Spis treści

1. Zespół Guillaina-Barrégo: przyczyny
2. Zespół Guillaina-Barrégo: objawy
3. Zespół Guillaina-Barrégo: diagnostyka
4. Zespół Guillaina-Barrégo: leczenie
5. Zespół Guillaina-Barrégo: rehabilitacja
6. Zespół Guillaina-Barrégo: rokowania

Zespół Guillain-Barrégo to choroba o podłożu autoimmunologicznym, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje części obwodowego układu nerwowego. Jej objawy mogą się pojawić w każdym wieku. Według badań, choroba częściej dotyka mężczyzn (ok. 1,7 raza).

Zespół Guillaina-Barrégo: przyczyny

Do tej pory nie ustalono, dlaczego układ odpornościowy, a konkretnie białe ciałka krwi (limfocyty), atakuje ochronną osłonkę nerwów, czyli mielinę, doprowadzając do ich uszkodzenia.

Lekarze brazylijscy podejrzewają, że zespół Guillaina i Barrego może pojawić się również jako powikłanie zakażenia wirusem Zika. Natomiast Centrum Kontroli Chorób (CDC) w Atlancie twierdzi, że nie wykazano jeszcze bezpośredniego związku wirusa Zika z zespołem Guillaina-Barrego, ale podejrzenie to jest bardzo poważne. Na razie stwierdzono jedynie wzrost zachorowań z tego powodu w regionach, gdzie wykryto najwięcej przypadków zakażenia tym wirusem.

Przypuszcza się jednak, że na pojawienie się objawów chorobowych wpływ mają infekcje na tle wirusowym i bakteryjnym - najczęściej górnych dróg oddechowych lub żołądka i jelit.

Według naukowców drobnoustrojami, które mogą przyczynić się do wystąpienia choroby, są m.in. bakteria Campylobacter jejuni, która daje objawy podobne do zatrucia pokarmowego, bakteria Mycoplasma pneumoniae (często powodująca zapalenie płuc) czy wirus Epsteina-Barr (EBV), który daje objawy grypopodobne.

Czynnikami, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia choroby, są operacje lub szczepienia.

Zespół Guillaina-Barrégo: objawy

Pierwsze objawy zespołu Guillaina-Barrégo to parestezje, czyli drętwienie lub mrowienie kończyn. Następuje także osłabienie mięśni - w pierwszej kolejności kończyn dolnych, a potem mięśni kończyn górnych i tułowia. Chory skarży się także na bóle mięśniowe. Może również dojść do porażenia nerwu twarzowego. W konsekwencji pojawiają się problemy z mówieniem, żuciem i połykaniem. Zaburzenia te mogą rozwijać się w ciągu godzin lub dni, a nawet od 3 do 4 tygodni.

Zespół Guillaina-Barrégo: diagnostyka

W przypadku podejrzenia zespołu Guillaina-Barrégo, wykonuje się punkcję lędźwiową, w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego, oraz badanie przewodnictwa nerwowego (ocenę stanu nerwów obwodowych).

Zespół Guillaina-Barrégo: leczenie

Chory zwykle wymaga hospitalizacji i obserwacji lekarskiej.

W leczeniu stosuje się terapię immunomodulującą, na którą składają się:

• wymiana osocza - krew jest pobierana z organizmu, następnie znajdujące się w niej szkodliwe przeciwciała zostają usuwane. Wówczas oczyszczona krew jest przetaczana do ciała pacjenta
• dożylny wlew preparatu immunoglobulin ludzkich (przeciwciała dodaje się do krwi)
• w niektórych przypadkach, gdy zostaną osłabione mięśnie odpowiedzialne za oddychanie, może być potrzebny respirator

W leczeniu szpitalnym bardzo ważne są działania profilaktyczne, zabezpieczające chorego przed ewentualnymi powikłaniami związanymi z długim leżeniem w łóżku (zakrzepicą żył głębokich, odleżynami, infekcjami).

Zespół Guillaina-Barrégo: rehabilitacja

W powrocie do formy niezbędna jest rehabilitacja - regularne ćwiczenia, które wzmocnią osłabione mięśnie. Pomocna może okazać się również fizykoterapia w postaci elektrostymulacji mięśni kończyn dolnych. Warto także wypróbować masaż wirowy.

Zespół Guillaina-Barrégo: rokowania

Rokowanie i tempo powrotu do zdrowia zależy od stopnia ciężkości choroby i stanu ogólnego chorego. Około 75 procent chorych wraca do całkowitej sprawności, a u ok. 20 procent po zakończeniu leczenia mogą utrzymywać się objawy, takie jak mrowienie kończyn, osłabienie siły mięśniowej. Ok. 5 procent chorych umiera.

Źródło: Siemiński M., Immunoglobuliny w terapii zespołu Guillaina-Barrégo, "Polski Przegląd Neurologiczny" 2012, nr 8

Monika Majewska