Zespół Fregoliego - przyczyny, objawy i leczenie

Zespół Fregoliego to zaburzenie psychiczne, które cechuje obecność urojenia o absurdalnej treści. Chory twierdzi, że wszyscy ludzie są tak naprawdę jedną osobą, która nieustannie zmienia swój wygląd. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy zespołu Fregoliego? Jak przebiega leczenie chorego?

Zespół Fregoliego to bardzo rzadkie zaburzenie psychiczne, które należy do tzw. urojeniowego zespołu błędnej identyfikacji (delusional misidentification syndrome – DMS) - grupy ksobnych zaburzeń urojeniowych. Chory zmagający się z tego typu zaburzeniami twierdzi, że osoby, przedmioty lub miejsca z jego otoczenia straciły lub zmieniły swą tożsamość. W przypadku zespołu Fregiloiego chory jest przekonany, że wszyscy ludzie to jedna i ta sama osoba (zwykle dobrze znana choremu), która cały czas zmienia swój wygląd. Mimo logicznego uzasadniania nieprawdziwości tych przekonań, są one niepodatne na wszelkie próby ich wyperswadowania.

Nazwa choroby pochodzi od nazwiska włoskiego aktora – Leopoldo Fregoliego. Słynął on z tego, że podczas występów teatralnych często zmieniał swój wizerunek. Chorobę po raz pierwszy zdiagnozowano ją w 1927 r. u 27-letniej kobiety. Twierdziła ona uparcie, że prześladują ją dwaj mężczyźni, przybierający postać różnych ludzi.

Zespół Fregoliego - przyczyny

Przypuszcza się, że przyczyną zespołu Fregoliego są zaburzenia w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Urojenia o tak absurdalnej treści mogą się rozwinąć m.in. u osób, u których zdiagnozowano guza przysadki, a także zarażonych wirusem HIV lub kiłą. W późnym stadium kiły, kiedy dochodzi do zmian organicznych w mózgu, mogą występować urojenia absurdalne, fantastyczne. Niektórzy badacze twierdzą, że tego typu urojenia mogą pojawić się w przebiegu cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, niedoczynności tarczycy i po zatruciach, np. disulfiramem (lek stosowany w leczeniu alkoholizmu). Objawy zespołu Fregoliego obserwuje się w także u osób cierpiących na schizofrenię i otępienie starcze.

Zespół Fregoliego - objawy

Chory uporczywie twierdzi, że wszyscy ludzie są tą samą, dobrze znaną mu osobą, a różnice w ich wyglądzie zewnętrznym wynikają z tego, że osoba ta wciąż się przebiera. Ponadto u chorego pojawiają się urojenia prześladowcze. Chory sądzi, że jest śledzony, podsłuchiwany i podglądany ukrytą kamerą przez osobę, która przybiera postać różnych ludzi, mimo iż nie ma ku temu logicznych przesłanek.

Jak w rzeczywistości mogą objawiać się tego typu urojenia? Lekarze opisali przypadek 66-letniej kobiety z objawami nadciśnienia tętniczego, która twierdziła, że jej kuzyn wraz z żoną przebierają się, żeby udawać sąsiadów. Następnie śledzą ją, ponieważ są świadomi tego, że ona zna ich sekrety. U kobiety tej zdiagnozowano uszkodzenie w prawej okolicy skroniowo-ciemieniowej, które prawdopodobnie było przyczyną zaburzeń psychicznych.

Zespół Fregoliego - leczenie

Niestety, nie opracowano jeszcze skutecznej metody leczenia tego zaburzenia. Terapia polega zwykle na podawaniu choremu leków przeciwpsychotycznych i spotkaniach z psychoterapeutą (jeśli przyczyną choroby nie są zaburzenia organiczne mózgu).

Monika Majewska