Tetraplegia - przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Tetraplegia to wywodzący się z greki termin, który oznacza porażenie czterokończynowe. Przyczynami tetraplegii mogą być różne problemy, bo zarówno rozmaite urazy, jak i nawet pewne schorzenia autoimmunologiczne. Zmiany w obrębie rdzenia kręgowego, które doprowadzają do porażenia czterokończynowego, są nieodwracalne – jakie leczenie proponowane jest więc pacjentom z tetraplegią?

Tetraplegia (inaczej kwadriplegia, porażenie czterokończynowe) to termin wywodzący się z języka greckiego. Powstał on z połączenia słów tetra (czyli cztery) oraz plege (rozumianego jako cios). Mianem tetraplegii definiuje się stan, w którym u człowieka dochodzi do porażenia wszystkich czterech kończyn, czyli obu kończyn górnych oraz obu kończyn dolnych.

Spis treści

1. Tetraplegia: przyczyny
2. Tetraplegia: objawy
3. Tetraplegia: konsekwencje
4. Tetraplegia: leczenie
5. Tetraplegia: rokowania

Tetraplegia: przyczyny

Porażenie czterokończynowe rozwija się w związku z uszkodzeniem struktur mózgowia lub rdzenia kręgowego – dochodzi do niego przede wszystkim wtedy, gdy uszkodzony zostanie odcinek szyjny rdzenia kręgowego. Możliwe przyczyny tetraplegii to przede wszystkim:

• rozmaite urazy (paraliż czterokończynowy rozwijać się może u ofiar wypadków komunikacyjnych, ale i w związku z często niestety występującymi w okresie letnim urazami, którymi są urazy kręgosłupa spowodowane skakaniem do płytkich zbiorników wodnych),
• choroby autoimmunologiczne (kwadriplegia może pojawiać się w zaawansowanych stadiach stwardnienia rozsianego, ale i w przebiegu zespołu Guillaina-Barrégo)
• nowotwory (szczególnie zaawansowane) obejmujące struktury mózgowia czy rdzenia kręgowego
• udar mózgu
• zakażenia rdzenia kręgowego (tetraplegia pojawiać się może m.in. w przebiegu polio)
• mózgowe porażenie dziecięce

Tetraplegia: objawy

Podstawowe objawy tetraplegii obejmują, jak wspomniano już wcześniej, porażenie wszystkich czterech kończyn pacjenta. W przebiegu problemu dochodzi zarówno do zaburzeń czucia, jak i do braku możliwości poruszania porażonymi kończynami. Warto poświęcić nieco więcej uwagi temu, jakie są objawy tetraplegii, ponieważ niektórzy błędnie sądzą, że cierpiący na nią pacjent w ogóle nie jest w stanie wykonywać jakichkolwiek ruchów czy też że nie czuje on absolutnie niczego. Tak akurat niekoniecznie musi być.

Objawy porażenia czterokończynowego mogą mieć różne nasilenie – zależne jest ono przede wszystkim od tego, na jakiej wysokości zostaje uszkodzony rdzeń kręgowy. Im owo uszkodzenie zlokalizowane jest wyżej, tym typowo intensywność objawów jest niestety większa.

Pojawiające się u chorych z tetraplegią zaburzenia czucia przybierać mogą rozmaitą postać – u chorych może dochodzić do całkowitego zniesienia czucia, ale i do występowania takich doznań, jak np. mrowienia. Możliwe jest pojawianie się u nich bólów neuropatycznych.

W przypadku zaburzeń czynności ruchowych u osób z tetraplegią one również mogą przebiegać różnorodnie. Część pacjentów w ogóle nie jest w stanie poruszać porażonymi kończynami, inni zaś mają np. możliwość podniesienia ramienia, nie są oni z kolei w stanie poruszać palcami.

Warto tutaj nadmienić, że objawy tetraplegii obejmować mogą nie tylko kończyny – u części chorych paraliżem objęte są także część klatki piersiowej, brzucha czy pleców.

Tetraplegia: konsekwencje

Zapewne nietrudno się domyślić, że tetraplegia w znaczący sposób wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Dotknięte nią osoby zazwyczaj są niezdolne do samodzielnej egzystencji – mają one trudności z jedzeniem posiłków, przemieszczaniem się czy załatwianiem podstawowych czynności fizjologicznych. Większość chorych z porażeniem czterokończynowym wymaga korzystania z wózków inwalidzkich.

Wymienione powyżej problemy zdecydowanie nie są jednak, niestety, jedynymi konsekwencjami tetraplegii. Cierpiący na nią pacjenci mają zwiększone ryzyko wystąpienia wielu różnych dolegliwości, m.in. zaniku mięśni czy przykurczu stawów, rozwijać się może u nich także spastyczność.

Ze względu na to, że wielu pacjentów z porażeniem czterokończynowym większość czasu spędza w łóżku, są oni obarczeni zwiększonym ryzykiem takich problemów, jak m.in.:

• osteoporoza,
• zapalenie płuc
• czy żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.

Oprócz tego u chorych pojawiać się mogą trudne do leczenia odleżyny. Czasami zdarza się, że pacjenci z tetraplegią tracą możliwość kontrolowania czynności zwieraczy.

Tetraplegia: leczenie

Obecnie nie istnieją żadne metody, dzięki którym możliwe byłoby wyleczenie tetraplegii – uszkodzenia rdzenia kręgowego, które do niej doprowadzają, są niestety nieodwracalne. Bez względu na to pacjentom zdecydowanie proponowane jest jednak leczenie, które polega przede wszystkim na regularnej rehabilitacji.

Dzięki ćwiczeniom – wbrew pozorom – osiągnąć można bardzo dużo. Leczenie tetraplegii pozwala zwiększyć sprawność pacjentom, rehabilitacja zmniejszać może również ryzyko pojawienia się następstw porażenia czterokończynowego, takich jak m.in. zaniki mięśni.

Warto tutaj podkreślić, że fizjoterapeuta to niejedyny specjalista, który powinien opiekować się chorym z tetraplegią. Utrata zdolności do samodzielnego funkcjonowania z całą pewnością stanowi bardzo duże obciążenie dla psychiki chorego, co stanowi wskazanie do tego, aby miał on zapewnione regularne wsparcie psychologiczne.

Tetraplegia: rokowania

Pacjenci z porażeniem czterokończynowym wymagają opieki medycznej przez całe swoje życie. Wspomnienia wymaga jednak to, że dzięki regularnej rehabilitacji możliwe jest osiągnięcie poprawy i umożliwienie pacjentowi przynajmniej częściowo samodzielnego funkcjonowania.

Czytaj też:

• Paraliż (porażenie): przyczyny, objawy, leczenie
• Niedowład - przyczyny. Jakie choroby objawiają się niedowładem?
• Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego: przyczyny, objawy, leczenie
• Złamanie kręgosłupa - przyczyny, objawy, leczenie, pierwsza pomoc