Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego: przyczyny, objawy, leczenie

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego to choroba neurologiczna, w przebiegu której dochodzi do uszkodzenia struktur rdzenia kręgowego. Konsekwencją jest m.in. osłabienie siły mięśni. Jak wynika z doświadczeń lekarzy, większość chorych wraca do zdrowia, reszta może być skazana na wózek inwalidzki, a nawet potrzebować całodobowej pomocy.

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego (acute transverse myelitis - ATM) to choroba neurologiczna, w przebiegu której, w wyniku stanu zapalnego, dochodzi do uszkodzenia mieliny - osłonki włókien nerwowych, która odpowiada za komunikację między nerwami w rdzeniu a resztą ciała. Konsekwencją jest wystąpienie zaburzeń ruchowych, czuciowych lub autonomicznych o różnym nasileniu.

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego występuje u 1-4 osób na 1 mln i najczęściej dotyczy osób w wieku od 10. do 20. roku życia i około 40. roku życia.

Spis treści

1. Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - przyczyny
2. Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - objawy
3. Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - diagnostyka i leczenie
4. Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - rokowania

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - przyczyny

Schorzenie to najczęściej występuje w przebiegu choroby zakaźnej (w niemal połowie przypadków 1-3 tygodnie wcześniej pojawia się infekcja, zazwyczaj górnych dróg oddechowych), procesu alergicznego, demielinizacyjnego lub zespołu paraneoplazmatycznego (paranowotworowego).

Inną przyczyną ostrego poprzecznego zapalenia rdzenia kręgowego mogą być choroby układowe - głównie toczeń rumieniowaty układowy, rzadziej inne choroby tkanki łącznej: zespół Sjögrena, choroba Behçeta i mieszana choroba tkanki łącznej.

Do innych przyczyn zalicza się także zawał rdzenia kręgowego oraz stwardnienie rozsiane i sarkoidozę. 10 procent przypadków stanowi postać idiopatyczna choroby, co oznacza, trudno jest ustalić jej przyczynę.

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - objawy

Pierwszymi objawami choroby są nagle pojawiające się:

• gorączka,
• bóle pleców,
• bóle kończyn
• oraz uczucie opasywania.

Następnie bardzo szybko, bo w ciągu doby, dołączają do nich objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego, tj. zaburzenia czynności nerwów ruchowych, czuciowych i wegetatywnych.

Stwierdza się porażenie kończyn dolnych oraz zaburzenia czynności pęcherza moczowego i jelit (co początkowo objawia się zatrzymaniem moczu i kału, a potem jego nietrzymaniem) i zaburzenia czuciowe.

Są to objawy ogólne, jednak dodatkowo mogą pojawić się także te, które sugerują przyczynę choroby:

• objawy sugerujące zakażenie:
• objawy oponowe,
• wysypka,
• współistniejące ogólne zakażenie,
• immunosupresja,
• nawracające zakażenia narządów płciowych,
• objawy półpaśca,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• występowanie zakażeń pasożytniczych.

• objawy sugerujące uogólnione choroby zapalne (np. zapalenie naczyń, choroby naczyń tkanki łącznej):
• wysypka,
• owrzodzenie jamy ustnej,
• owrzodzenie narządów płciowych,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• sinica marmurkowata,
• zapalenie błony surowiczej,
• nadwrażliwość na światło,
• zapalenie stawów,
• rumień guzowaty,
• suchość ust,
• zapalenie rogówek,
• zapalenie spojówek,
• przykurcze lub zgrubienie skóry,
• zakrzepica żylna lub tętnicza
• objawy sugerujące chorobę Devica:
• zapalenie nerwu wzrokowego i prawidłowy obraz MRI mózgu

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - diagnostyka i leczenie

W celu rozpoznania choroby, wykonuje się badanie MRI rdzenia i mózgu z użyciem gadoliny (rodzaj środka cieniującego) oraz analizę płynu mózgowo-rdzeniowego, aby wykluczyć stan zapalny rdzenia kręgowego.

O ile to możliwe, zwalcza się przyczynę uszkodzenia rdzenia. Standardowo podaje się kortykosterydy, aby zmniejszyć stan zapalny. Ważne jest także leczenie objawowe m.in. przeciwbólowe oraz rehabilitacja.

Ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - rokowania

Powrót do zdrowia może trwać nawet 2 lata, choć największą poprawę stanu chorego uzyskuje się w ciągu pierwszych 6 miesięcy od początku choroby. Jak wynika z doświadczeń lekarzy, stan 1/3 chorych jest tak ciężki, że muszą oni korzystać z wózka inwalidzkiego lub łóżka, potrzebując pomocy w codziennym funkcjonowaniu.

Nawroty choroby mogą pojawić się u osób z utajonymi chorobami, takimi jak stwardnienie rozsiane lub toczeń rumieniowaty układowy.

Czytaj też:

• Ostre zwiotczające zapalenie rdzenia kręgowego (AFM)
• Ból kręgosłupa: nietypowe objawy chorób pleców
• Kręgosłup - najczęstsze choroby kręgosłupa

Monika Majewska