NARKOLEPSJA czyli senność nie do opanowania

Narkolepsja to choroba, na którą cierpiał jeden z bohaterów filmu Moje własne Idaho. Na czym polega ta rzadka choroba? Niektórzy z nas bardzo długo zasypiają. Osobom cierpiącym na narkolepsję zajmuje to dosłownie chwilę. Ale nie ma im czego zazdrościć, bo mogą zapaść w sen podczas rozmowy z szefem czy jazdy rowerem. Jakie sa przyczyny i objawy narkolepsji?

Spis treści

1. Narkolepsja - cztery główne objawy
2. Narkolepsję można leczyć

Narkolepsja jest chorobą neurologiczną charakteryzującą się nadmierną sennością w ciągu dnia. Jej przyczyną jest niedobór hipokretyny – białka, które odgrywa istotną rolę w regulowaniu snu i czuwania. Do zmniejszonej produkcji hipokretyny dochodzi w wyniku uszkodzenia bocznego podwzgórza (część mózgu) odpowiedzialnego za sen. Przypuszcza się, że jest to skutek nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego, którą wyzwala banalna infekcja.

Narkolepsja - cztery główne objawy

Nie wszystkie muszą wystąpić w przebiegu narkolepsji.

• Senność w ciągu dnia. Ten objaw jest pierwszym, a czasami jedynym sygnałem choroby. Chorzy w czasie krótszym niż 5 minut zasypiają w sytuacjach, w których zawsze pozostajemy aktywni, np. podczas rozmowy z przełożonym. Senność waha się w ciągu dnia. Ustępuje po krótkiej drzemce, ale po pewnym czasie znów się nasila.
• Katapleksja. Objaw ten występuje tylko w narkolepsji. Są to spadki napięcia mięśniowego w sytuacjach emocjonalnych (np. śmiech,  gniew). Wskutek zwiotczenia mięśni chorzy miękko osuwają się na ziemię. Przy niewielkim uszkodzeniu podwzgórza wiotczeją jedynie mięśnie twarzy, czego objawem są bełkotliwa mowa i opadanie żuchwy.
• Halucynacje senne. Narkolepsja wiąże się z fazą snu REM, w której występują marzenia senne. U zdrowych osób poprzedza ją faza non-REM, głęboka i bez snów. Chorzy na narkolepsję, zasypiając, od razu wchodzą w świat bardzo realistycznych marzeń sennych, z reguły budzących lęk, które przypominają halucynacje.
• Paraliż przysenny. Pojawia się  podczas zasypiania albo tuż po obudzeniu. Nie można się poruszyć przez kilka lub kilkanaście sekund, bo ciało jest sparaliżowane tak jak podczas marzeń sennych, ale świadomość nie jest uśpiona.

Narkolepsję można leczyć

Katapleksję i halucynacje senne leczy się lekami przeciwdepresyjnymi, natomiast senność preparatem stosowanym w terapii ADHD, który nie zawsze jest skuteczny. Na świecie zamiast niego stosuje się inny lek działający stymulująco. Zapobiega on drzemkom w ciągu dnia, dzięki czemu chorzy mogą normalnie funkcjonować w społeczeństwie. W ciężkich przypadkach podaje się hydroksymaślan sodu, który umożliwia dobry sen nocą i ogranicza ataki snu w dzień. Niestety, oba te nowoczesne leki nie są refundowane, a ich indywidualny import jest kosztowny.