Aura migrenowa - przyczyny i objawy
Aura migrenowa związana jest przede wszystkim z różnymi zaburzeniami widzenia, w jej przebiegu mogą jednak pojawiać się również i inne dolegliwości, m.in. zaburzenia czucia. Typowo poprzedza ona wystąpienie migrenowego bólu głowy, nie zawsze jednak tak się dzieje. Jakie dokładnie objawy mogą pojawiać się w przypadku aury migrenowej i jakie są przyczyny jej występowania?
Aura migrenowa - jak nietrudno się domyślić - jest zjawiskiem powiązanym z uznawanymi za jedne z najcięższych bólów głowy, czyli z migrenami. Od razu trzeba tutaj jednak podkreślić, że nie u każdej osoby doświadczającej migrenowych bólów głowy pojawia się aura - szacuje się, że problem występuje u 15 do 30% spośród wszystkich chorujących na migreny osób.
Spis treści
- Aura migrenowa: przyczyny
- Aura migrenowa: czynniki wyzwalające
- Aura migrenowa: objawy
- Aura migrenowa: związek z migrenami
- Aura migrenowa: diagnostyka
- Aura migrenowa: leczenie
Aura migrenowa: przyczyny
Aura migrenowa to problem, który interesuje medyków od bardzo długiego już czasu. Początkowo sądzono, że związane z nią dolegliwości pojawiają się wskutek zaburzeń przepływu krwi w ośrodkowym układzie nerwowym, później jednak pojawiły się głosy, że przyczyny aury migrenowej mogą być jednak nieco inne.
Obecnie dominuje pogląd, że doprowadzać do aury mogą zaburzenia czynności elektrycznej komórek nerwowych. Wspomina się o zjawisku szerzącej się depresji korowej, które przebiegać miałoby w postaci najpierw nadpobudliwości komórek nerwowych, po której dochodziłoby z kolei do stłumienia ich czynności.
Ta teoria cieszy się popularnością przede wszystkim z tego względu, że aura migrenowa miewa charakter falowy, co mogłoby wynikać właśnie z szerzenia się w obrębie kory mózgu zaburzeń czynności elektrycznej należących do niej komórek nerwowych.
Ostatecznie - podobnie jak w przypadku samych migrenowych bólów głowy - przyczyny aury migrenowej nie zostały dotychczas jednoznacznie wyjaśnione.
Aura migrenowa: czynniki wyzwalające
Aura migrenowa może być wyzwalana przez te same czynniki, które znane są ze zwiększenia ryzyka pojawienia się migreny. Wymienić tutaj należy przede wszystkim:
- niedostateczną ilość odpoczynku
- spożywanie napojów zawierających kofeinę lub alkoholu
- doświadczanie silnego stresu
- spożywanie pewnych produktów, takich jak np. konserwowane wędliny czy czekolada
- narażenie na ostre światło, głośne dźwięki czy intensywne zapachy
- intensywny wysiłek fizyczny
- nieregularne spożywanie posiłków
Opisywane jest również to, że aura migrenowa może być powiązana ze zmianami hormonalnymi (np. tymi, które zachodzą w okresie okołomenstruacyjnym u kobiet) czy ze znacznymi zmianami pogody.
Aura migrenowa: objawy
Typowo aura migrenowa rozwija się w ciągu 5-20 minut i trwa ono przez kilkanaście minut (zazwyczaj do około godziny). Najbardziej znane objawy aury migrenowej to różnorakie zaburzenia widzenia. Pacjenci mogą zauważać różne nietypowe twory, takie jak np. mroczki, refleksy czy błyski.
Zdarza się, że odbierają oni widziany obraz w sposób zamazany lub odbierają widziane rzeczy w sposób załamany, jakby były one zygzakowate. Niektóre przedmioty widziane przez chorych mogą wydawać się mniejsze lub większe niż w rzeczywistości. Do tego wszystkiego dochodzić mogą ubytki w polu widzenia, a także odbieranie zdwojonego obrazu oglądanych przedmiotów.
Aura wzrokowa nie jest jedynym możliwym rodzajem aury migrenowej. Rzadziej występującymi postaciami problemu są:
- aura czuciowa (związana z zaburzeniami czucia, takimi jak np. wędrujące mrowienia)
- aura ruchowa (polegająca np. na czasowych paraliżach różnych części ciała)
- aura z zaburzeniami mowy (podczas jej napadów pacjent może mówić bełkotliwie, a także mieć trudności ze znajdowaniem odpowiednich słów podczas rozmów)
W przebiegu aury migrenowej pojawiać się mogą inne jeszcze, dotychczas niewymienione dolegliwości, takie jak:
- szumy uszne
- zaburzenia równowagi
- omamy (halucynacje - zarówno wzrokowe, jak i słuchowe czy czuciowe)
- nudności
- dezorientacja
- zawroty głowy
- wymioty
- omdlenia
Aura migrenowa: związek z migrenami
Najczęściej aura rozwija się w podanym wcześniej czasie i ostatecznie ustępuje, a po niej pacjent zaczyna odczuwać różne objawy migreny. Zdarza się jednak i tak, że aura pojawia się w trakcie doświadczania przez chorego napadu migreny.
Istnieje jeszcze jedna możliwość - otóż czasami pacjent doświadcza samej aura migrenowej, po której nie pojawia się charakterystyczny ból głowy. Tego rodzaju migreny określa się czasem mianem cichych.
Aura migrenowa: diagnostyka
Dla osoby zmagającej się z migrenami od dłuższego czasu aura migrenowa jest zjawiskiem z pewnością uciążliwym, ale niekoniecznie uznawanym przez nią za groźne. Zdecydowanie inaczej dzieje się jednak wtedy, gdy dany człowiek doświadcza aury po raz pierwszy - jej objawy zdecydowanie mogą wyjątkowo niepokoić.
Doświadczając potencjalnych objawów aury migrenowej, bezwzględnie konieczna jest wizyta u lekarza (nierzadko w trybie pilnym) - jeżeli pacjent nie miał wcześniej rozpoznanych migrenowych bólów głowy, niezbędne jest wykluczenie innych, nawet zagrażających życiu schorzeń, takich jak m.in. udar mózgu czy odwarstwienie siatkówki.
Badaniami, które mogą być wykonywane w diagnostyce różnicowej aury migrenowej, są przede wszystkim badania okulistyczne (m.in. badanie dna oka oraz ocena pola widzenia), a także badania obrazowe głowy (takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny głowy).
Dopiero wtedy, gdy wykluczone zostaną inne schorzenia, a do tego spełnione zostaną określone kryteria, możliwe staje się rozpoznanie aury migrenowej.
Aura migrenowa: leczenie
Sama aura migrenowa zasadniczo nie podlega leczeniu - stosuje się w przypadku migrenowych bólów głowy. Wykorzystanie znajdują zarówno leki, które mają opanować pojawiający się u pacjenta ból głowy, jak i preparaty, których zażywanie ma na celu maksymalne zredukowanie częstości występowania napadów migreny.
Pacjentom, u których pojawia się aura migrenowa, zalecane jest także unikanie czynników, które mogą ją prowokować. W celu uniknięcia aury konieczna jest dbałość o odpowiednią ilość snu, unikanie stresu, a także rezygnacja z niektórych produktów spożywczych (u różnych pacjentów odmienne pokarmy mogą prowokować występowanie aury - każdy pacjent powinien więc bacznie obserwować reakcje swojego organizmu i eliminować z diety te pokarmy, których spożycie nasila częstość pojawiania się aury i samej migreny).
Czytaj też:
- Migrena z aurą - przyczyny, objawy, leczenie
- Polekowy ból głowy: przyczyny, objawy, leczenie
- 10 rad dla osób z migreną. Cierpisz na migrenę? Przeczytaj koniecznie!
Porady eksperta