Zakażenia układu moczowego: przyczyny, objawy, leczenie

Zakażenia układu moczowego (ZUM) należą do najczęstszych chorób infekcyjnych. Kobiety chorują na nie jednak znacznie częściej niż mężczyźni. Szacuje się także, że do okresu dojrzewania przebywa je co dziesiąte dziecko. Wczesne wykrycie zakażenia układu moczowego pozwala na skuteczniejsze leczenie.

Spis treści

1. O czym mówią objawy?
2. Diagnostyka
3. Czym leczyć zakażenia układu moczowego?

Po infekcjach górnych dróg oddechowych, zakażenia układu moczowego (tzw. ZUM) stanowią najczęstszy powód wizyt u lekarza. Schorzenie to dotyka przede wszystkim kobiety – chorują one nawet 50 razy częściej niż mężczyźni. Wynika to głównie z anatomii – u kobiet cewka moczowa jest znacznie krótsza i położna bliżej odbytu oraz narządów płciowych. Najbardziej narażone na zakażenia układu moczowego są kobiety aktywne seksualnie, ciężarne czy po menopauzie. Ryzyko zachorowania podnosi też cukrzyca oraz stany wymagające cewnikowania.

Zakażenia układu moczowego występują praktycznie we wszystkich grupach wiekowych. W rezultacie należą też do najczęstszych chorób bakteryjnych wieku dziecięcego. Co ciekawe, w okresie noworodkowym i w pierwszym kwartale życia znacznie częściej chorują chłopcy, co wiąże się z częstszym występowaniem u nich wad wrodzonych układu moczowego. Po tym okresie wraz z wiekiem systematycznie wzrasta liczba zachorowań wśród dziewczynek. Szacuje się, że do okresu dojrzewania co dziesiąte dziecko przebywa ZUM.

O czym mówią objawy?

Zakażenia układu moczowego najczęściej wiążą się z występowaniem określonych objawów. Tego typu infekcje mogą przyjmować różne formy, a charakter objawów pozwala na ich odróżnienie. I tak np. pieczenie cewki moczowej po oddaniu moczu oraz poczucie ciągłego dyskomfortu najczęściej świadczą o zapaleniu cewki moczowej. Inną postacią ZUM jest zapalenie pęcherza. Może ono mieć postać ostrą lub przewlekłą. Objawem ostrego zapalenia pęcherza moczowego jest bolesne parcie i ból przy oddawaniu moczu oraz częstomocz. W badaniach moczu stwierdza się bakteriomocz, ropomocz lub krwiomocz. Jeśli objawy trwają powyżej 2‑3 tygodni rozpoznaje się przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego.

Ciężką postacią zakażenia układu moczowego jest odmiedniczkowe zapalenie nerek. Najczęściej przebiega ono z gorączką i wysokimi wskaźnikami stanu zapalnego we krwi (leukocyty, OB, CRP). Może pojawiać się też ropomocz i bakteriomocz.

Co ciekawe zakażenia układu moczowego nie zawsze przebiegają ze wspomnianymi objawami. Dzieje się tak np. w przypadku bezobjawowego bakteriomoczu. Polega on na obecności w moczu bakterii wskazujących na zakażenie, przy braku jakichkolwiek jego objawów. Ukryta w ten sposób i nieleczona infekcja nawet po kilku latach może być przyczyną ostrego zapalenia nerek.

Diagnostyka

Głównym kryterium stwierdzenia ZUM jest wystąpienie objawów infekcji. Niemniej wytyczne AAP (American Academy of Pediatrics) i NICE (National Institute for Health and Clinical Excellence) zalecają stosowanie, we wstępnej diagnostyce u dzieci, testów paskowych. Powód jest prosty. O ile osoba dorosła potrafi rozpoznać i opisać objawy zapalenia układu moczowego, o tyle małe dzieci nie mogą (nierozwinięta mowa) lub wstydzą się komunikować tego typu dolegliwości.

Wspomniane testy paskowe dostępne są w aptekach i można je wykonać samodzielnie w domu. Najprostszy z nich ocenia dwa najważniejsze parametry – obecność leukocytów oraz azotynów. W moczu zdrowego człowieka azotyny nie występują. Ich obecność jest pośrednim dowodem na infekcję, ponieważ świadczy o występowaniu bakterii potrafiących przetwarzać pochodzące z białek azotany do azotynów. Jednocześnie w moczu zdrowej osoby dopuszczalna jest śladowa ilość leukocytów. Ich podwyższona liczba może wskazywać m.in. na ostrą i przewlekłą infekcję dróg moczowych, ale tajże inne choroby nerek lub nowotwór.

Obsługa wspomnianych testów jest niezwykle prosta. Wymaga jedynie pobrania próbki moczu i zanurzenia w nim paska testowego. Wynik odczytuje się poprzez porównanie zmiany koloru na polach testowych ze skalą kolorystyczną na wzorniku. Dodatni wynik testu może przemawiać za rozpoznaniem ZUM, jednak ostateczna diagnoza powinna być potwierdzona dodatnim posiewem moczu.

Wypróbuj TEST na infekcje dróg moczowych (dla dzieci i dorosłych)

Autor: Hydrex

Test na infekcje dróg moczowych to świetne narzędzie do domowej diagnostyki, umożliwiające analizę moczu pod kątem stężenia zawartych w nim leukocytów i azotynów.

Infekcje dróg moczowych TEST wykrywa zakażenia i stany zapalne dróg moczowych, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. W prawidłowym moczu azotyny nie występują wcale, natomiast leukocyty mogą pojawiać się jedynie w stopniu śladowym.

Test szczególnie przydatny jest w diagnostyce infekcji u dzieci, które bardzo często wstydzą się przyznać do problemów związanych z układem moczowym.

Kup test

Czym leczyć zakażenia układu moczowego?

Celem leczenia zakażenia układu moczowego jest wyjałowienie dróg moczowych oraz zapewnienie fizjologicznych warunków spływu moczu. Obecnie bez recepty na rynku dostępnych jest kilka leków o działaniu przeciwbakteryjnym i moczopędnym, zawierających furazydynę.

Jeśli chodzi o dzieci, każdorazowo sposób leczenia powinien określić lekarz. W objawowych postaciach choroby leczenie zaleca się rozpocząć jeszcze przed otrzymaniem wyniku badania bakteriologicznego. W tym celu lekarze najczęściej przepisują wspomnianą furazydynę. Jej dawka jest dopasowywana do masy ciała dziecka i często wymaga wykonania w aptece tzw. proszków dzielonych. Po otrzymaniu antybiogramu, jeśli jest to konieczne, terapię należy zmodyfikować zgodnie z wynikami badania (czyli przez zastosowanie antybiotyku, na który są wrażliwe bakterie).

Wspomagająco – zarówno u dorosłych jak i u dzieci – w leczeniu ZUM można stosować preparaty ziołowe (głównie suplementy diety). Do najpopularniejszych należą te, żurawiny, w której znajdują się protoantycyjanidyny. Zapobiegają one przywieraniu bakterii do ścian pęcherza.