Objawem jakiej choroby może być nietypowy zapach moczu?

Zapach moczu, według normy, nie powinien być wyczuwalny. Pod wpływem np. diety, przyjmowanych leków czy zmian hormonalnych, jego woń może  się zmienić. Gdy intensywny, ostry zapach wydalanego moczu utrzymuje się dłuższy czas, należy sprawdzić, czy organizm nie zmaga się z zakażeniem układu moczowego czy zaburzeniami metabolicznymi. Jaką chorobę może oznaczać nietypowy zapach moczu?

Zapach moczu, według normy, nie powinien być wyczuwalny, choć w praktyce świeży mocz posiada charakterystyczną, lekko kwaskową woń. Jednak pod wpływem wielu czynników, głównie diety, przyjmowanych leków i hormonów, jego zapach może ulegać tymczasowym zmianom, które nie muszą oznaczać kłopotów zdrowotnych.

Dzieje się tak np. po spożyciu szparagów, chrzanu czy czosnku.

Jednak każdorazowo zmiana zapachu i wyglądu moczu może być powodem istotnej choroby układu moczowego (najczęściej stanu zapalnego) i prawidłowe postępowanie polega na konsultacji medycznej.

Spis treści

1. Co może oznaczać nietypowy zapach moczu?
2. Co oznacza przykry zapach moczu w ciąży?

Co może oznaczać nietypowy zapach moczu?

Najczęściej długotrwale utrzymujący się nieprzyjemny zapach moczu wskazuje na stany zapalne układu moczowego lub zaburzenia metaboliczne.

• zapach amoniaku może wskazywać na infekcje dróg moczowych (np. zapalenie pęcherza moczowego) i schorzenia nerek. W przypadku zakażeń bakteryjnych zmienia się odczyn pH moczu z kwaśnego na zasadowy. A z alkalicznego moczu wytrąca się fosforan magnezowo-amonowy, który odpowiada za charakterystyczny zapach amoniaku;
• zapach acetonu (woń kwaśnych jabłek) świadczy o cukrzycowej kwasicy ketonowej. W moczu pojawiają się ciała ketonowe (których głównym przedstawicielem jest aceton) i wywołują kwasicę metaboliczną, czyli stan zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu;
• zapach stęchlizny wskazuje na schorzenia wątroby lub trzustki;
• zapach owoców oznacza hiperglikemię, czyli zbyt wysoki poziom cukru we krwi. Za woń przypominającą dojrzałe owoce jest odpowiedzialne wysokie stężenie cukru w moczu;

• rybi odór moczu może świadczyć o trimetyloaminurii, czyli zespole odoru rybnego. Jest to rzadkie zaburzenie metaboliczne, które powoduje niedobór FMO3 - enzymu biorącego udział w przekształcaniu trimetyloaminy, która znajduje się np. w rybach;
• mysi zapach może wskazywać na fenyloketonurię. Fenyloketonuria to genetyczna choroba metaboliczna, polegająca na gromadzeniu się w organizmie w nadmiarze jednego z aminokwasów egzogennych – fenyloalaniny. Zbyt wysoki poziom fenyloalaniny we krwi doprowadza do stopniowego wyniszczenia układu nerwowego.
• zapach syropu klonowego lub przypalonego cukru wskazuje na chorobę syropu klonowego (MUSD). Jest to kolejna, po fenyloketonurii, genetycznie uwarunkowana choroba metaboliczna układu nerwowego, która polega na gromadzeniu się m.in. we krwi i w moczu alfa-ketokwasów oraz aminokwasów, takich jak: leucyna, izoleucyna, walina. Chorobę diagnozuje się przed upływem 1 tygodnia po urodzeniu.

Co oznacza przykry zapach moczu w ciąży?

Ciężarne kobiety są bardziej wyczpone na zapachy, w związku z tym mogą intensywniej odczuwać zapach własnego moczu, mimo że w rzeczywistości jego woń nie zmieniła się. Jednak najczęstszą przyczyną przykrego zapachu moczu w ciąży jest jego zagęszczenie. Pamiętaj, że w ciąży musisz pić za dwoje, dlatego wystarczy, że będziesz przyjmować więcej płynów niż zwykle. W ten sposób rozcieńczysz mocz, a tym samym zmniejszysz jego intensywny zapach.

Monika Majewska

Konsultacja: dr n. med. Krzysztof Pastewka