Kamica nerkowa - leczenie. Sposoby na kamicę nerkową

Kamienie w nerkach tworzą się trzy razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. Przyczyną ich powstawania jest odkładanie się złogów w nerkach lub pęcherzu moczowym. Na szczęście jest coraz więcej sposobów ich usuwania. Kamienie można rozbić, rozpuścić, urodzić. Poznaj sprawdzone sposoby na kamicę nerkową.

Kamienie nerkowe powstają na skutek krystalizowania się minerałów i ich soli. Mogą tkwić np. w nerce, ale mogą się też przemieszczać - z nerek do moczowodów i do pęcherza.

Kamienie nerkowe powstają wówczas, gdy stężenie związków, z których mogą tworzyć się złogi, przekracza tzw. próg rozpuszczalności w organizmie. Sprzyjają temu skłonności dziedziczne, wady w budowie układu moczowego i jego nawracające zakażenia.

Do powstawania kamieni w nerkach przyczynia się też zażywanie niektórych leków (np. kortykosteroidów), nadczynność przytarczyc, osteoporoza, długotrwałe leczenie choroby wrzodowej preparatami alkalizującymi, nadmierne zagęszczenie moczu (m.in. gdy mało pijemy), przedawkowanie witaminy D oraz nieprawidłowa dieta.

Zależnie od składu chemicznego powstałych złogów specjaliści mówią o kamieniach szczawianowych, fosforanowych, moczanowych oraz cystynowych. Od rodzaju, wielkości i umiejscowienia kamienia zależy leczenie.

Objawy kamieni nerkowych zwykle nie są bardzo dotkliwe. Odczuwamy np. lekki, tępy ból w okolicy lędźwiowej, a także częściej niż zwykle oddajemy mocz.

Bywa jednak, że bóle są nagłe i silne, promieniują ku przodowi do spojenia łonowego. To tzw. kolka nerkowa, której towarzyszy silne i częste parcie na pęcherz. Mocz oddajemy w małych ilościach, niekiedy zabarwiony krwią. Jeśli do kolki dołączy się zakażenie, mogą się pojawić dreszcze i gorączka. Atak łatwo wywołać ruchem (choćby tańcem). Kamień się wówczas przemieszcza i może zablokować drogi moczowe. Ból trwa od kilku minut do kilkudziesięciu godzin.

Spis treści

1. Leczenie kamieni nerkowych - najpierw badania
2. Litotrypsja (ESWL), czyli rozkruszanie
3. Zabieg przezskórny (PCNL), czyli wysysanie
4. Ureterorenoskopia (URSL)
5. Zioła pomagają urodzić kamień

Leczenie kamieni nerkowych - najpierw badania

Każdy rodzaj kamieni nerkowych można wykryć w trakcie badania USG. Lekarz zleca też wykonanie dodatkowo tzw. urografii, czyli 3–4 zdjęć rentgenowskich jamy brzusznej po dożylnym podaniu kontrastu. Po co? Otóż po to, by przekonać się, czy ma do czynienia z tzw. kamicą cieniującą (widać kamienie na zdjęciu), czy bezcieniującą.

Od wyniku urografii zależy bowiem dalsza terapia.W przypadku kamicy bezcieniującej (tzw. kamienie moczanowe) zwykle wystarczy zastosować specjalną dietę oraz leki (np. Allopurinol), które potrafią rozpuścić całkiem spore kamienie. Leczenie takiej kamicy trwa zwykle ok. 6–8 tygodni.

Natomiast w przypadku kamicy cieniującej sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana. Kamieni bowiem nie da się rozpuścić i trzeba zastosować leczenie zabiegowe. Na szczęście dzisiaj w ponad 85 proc. przypadków stosuje się techniki małoinwazyjne: litotrypsję (ESWL), zabieg przezskórny (PCNL) i ureterorenoskopię (URSL). Już bardzo rzadko wykonuje się klasyczną operację, czyli rozcięcie np. nerki lub moczowodu i wyjęcie kamienia.

Przeprowadza się ją głównie wtedy, gdy kamienie są bardzo duże, wypełniły dolny oraz górny kielich w nerce i nie można ich rozbić lub gdy kamień wpadł do moczowodu i zablokował odpływ moczu z nerki. Częściej jednak lekarze stosują laparoskopię - przez niewielkie nacięcia na brzuchu wprowadza się urządzenie zakończone maleńkim koszyczkiem, do którego zbiera się kamienie i wyciąga na zewnątrz.

Pamiętaj! Usunięcie kamieni nie oznacza jednak, że nie pojawią się one ponownie. Aby więc choć trochę zmniejszyć to niebezpieczeństwo, trzeba przestrzegać właściwej diety i starać się w ciągu dnia wypijać co najmniej 2 litry płynów.

Litotrypsja (ESWL), czyli rozkruszanie

Wskazania: umiejscowienie kamieni w nerce oraz górnym i dolnym odcinku moczowodu.

Na czym polega? Kamienie rozbija się za pomocą fali ultradźwiękowej. Zabieg przeprowadzany jest w warunkach ambulatoryjnych. Nie wymaga znieczulenia. Kładziemy się na specjalnym ruchomym stole, który wjeżdża w obręcz z głowicą emitującą niesłyszalne dla nas dźwięki.

Lekarz, manewrując stołem, kieruje falę dokładnie na kamień. Zna jego położenie dzięki wcześniejszym badaniom. Nie zawsze wystarczy jeden zabieg. Trzeba go powtórzyć, jeśli po kilku tygodniach kamienne okruchy nie zostaną wydalone z moczem. Wydalanie może się rozpocząć już w kilka godzin po rozkruszeniu.

Uwaga! Przeciwwskazaniem do ESWL są przeszkody uniemożliwiające wydostanie się kawałków kamienia na zewnątrz (np. duże zwężenie cewki moczowej na skutek przerostu prostaty), zaburzenia krzepliwości krwi, znaczna otyłość (gruba warstwa tkanki tłuszczowej utrudnia dotarcie fali dźwiękowej do kamienia).

Zabieg przezskórny (PCNL), czyli wysysanie

Wskazania: umiejscowienie kamieni w miedniczce lub dolnym kielichu nerki, co uniemożliwia ich wydostanie się na zewnątrz przez drogi moczowe.

Na czym polega? Do kamienia dociera się specjalną igłą, rozbija go i wyciąga na zewnątrz. Zabieg wykonuje się w szpitalu. Wymaga znieczulenia dolędźwiowego (tzn. tracimy czucie od pasa w dół). Układamy się na brzuchu i lekarz, pod kontrolą USG lub RTG, przez skórę pleców wprowadza do nerki długą, cienką igłę. Gdy dotknie ona kamienia, specjalista nasuwa na nią nieco grubszą igłę, a cieńszą wyciąga.

Manewr powtarza kilka razy, aż igła w nerce ma średnicę palca wskazującego. Przez nią lekarz wprowadza narzędzia, którymi może wyciągnąć z nerki mały kamień. Jeżeli złóg jest duży, najpierw się go rozkrusza, a następnie wysysa po kawałku. Zwykle wystarcza jeden zabieg.

Uwaga! W szpitalu musimy zostać 3–5 dni, by lekarze mogli w porę zapobiec ewentualnym powikłaniom.

Ureterorenoskopia (URSL)

Wskazania: małe kamienie (lub odłamki wcześniej rozkruszonych dużych złogów) w moczowodzie i pęcherzu moczowym.

Na czym polega? Kamienie lub ich odłamki wydobywa się przez cewkę moczową. Zabieg jest wykonywany w szpitalu, wymaga znieczulenia dolędźwiowego. Gdy leżymy na stole, lekarz przez cewkę wprowadza mikrogłowice, które emitują fale rozkruszające kamień. Potem kleszczykami chwyta i wyciąga odłamki.

Jeśli kamień jest zablokowany w moczowodzie i nie da się go wyciągnąć przez cewkę moczową, czasem przesuwa się go sondą z powrotem do nerki, a następnie stosuje ESWL lub PCNL.

Uwaga! Zazwyczaj zostajemy w szpitalu przez 2–3 dni.

Zioła pomagają urodzić kamień

Wydalanie kamieni ułatwiają napary i wywary z ziół moczopędnych i rozkurczających błonę mięśniową moczowodu i pęcherza moczowego.

• Zioła na kamienie szczawianowe lub wapniowe

Po 50 g korzenia mniszka, koszyczka rumianku, ziela skrzypu, ziela rdestu ptasiego, kłącza perzu. Wymieszaj składniki. Trzy łyżki stołowe mieszanki zalej trzema szklankami wody i gotuj przez pięć minut pod przykryciem. Przecedź wywar i pij trzy razy dziennie po szklance (najlepiej kwadrans po posiłku).

• Zioła na kamienie moczanowe

Po 50 g ziela nawłoci i liścia mącznicy, po 30 g liścia brzozy i ziela glistnika.Wymieszaj składniki. Łyżkę stołową mieszanki zalej szklanką wody i gotuj przez dwie minuty. Przecedź. Pij trzy razy dziennie szklankę wywaru (najlepiej między posiłkami).

• Zioła na kamienie cystynowe

Po 50 g liścia borówki brusznicy, kłącza perzu, koszyczka rumianku szlachetnego, korzenia lukrecji.Wymieszaj składniki. Łyżkę stołową mieszanki zalej szklanką wrzątku i zostaw pod przykryciem na kwadrans. Przecedź. Pij ciepły napar trzy razy dziennie, pół godziny po jedzeniu. Za każdym razem przygotuj świeżą porcję.

miesięcznik "Zdrowie"