Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - objawy. Jak przebiega leczenie ASD?

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD) to wrodzona wada serca, która jest wykrywana najczęściej u dorosłych. U małych pacjentów wada zwykle przebiega bezobjawowo. Dopiero wraz z wiekiem chorego stwarza realne zagrożenie, ponieważ niesie za sobą ryzyko powstania zatoru w mózgu czy płucach. Jakie są objawy ASD? Jak przebiega leczenie tego typu wady? Czy zawsze konieczna jest interwencja chirurga?

Spis treści

1. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - na czym polega?
2. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - jakie niesie zagrożenie dla zdrowia i życia?
3. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - objawy
4. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - jakie badania wykonuje się w celu zdiagnozowania wady?
5. Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - leczenie

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD - atrial septal defect) to najczęstsza wrodzona wada serca u dorosłych (stanowi około 7-12 procent wszystkich nieprawidłowości). Najczęściej jest wadą izolowaną, co oznacza, że zwykle nie współwystępuje razem z innymi wadami serca. ASD występuje dwukrotnie częściej u dziewczynek niż u chłopców.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - na czym polega?

W czasie, gdy w życiu płodowym rozwija się serce, dochodzi do podziału pierwotnie jednej jamy przedsionkowej przegrodą na dwa przedsionki. Początkowo są one połączone za pomocą otworu owalnego, który umożliwia prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia płodu. Jednak w chwili urodzenia, kiedy zwiększa się ciśnienie w lewym przedsionku, następuje fizjologiczne zamknięcie przegrody międzyprzedsionkowej, ponieważ staje się zbędna. W przeciwnym wypadku tworzy się ubytek, który może występować w różnych częściach przegrody. Zwykle jednak pojawia się w miejscu, gdzie po porodzie powinien się zamknąć otwór owalny, czyli w górnej części przegrody. W terminologii medycznej określa się go jako ubytek typu otworu wtórnego.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - jakie niesie zagrożenie dla zdrowia i życia?

W wyniku ubytku między przedsionkami dochodzi do przecieku, czyli mieszania się krwi tętniczej z żylną (z różnym nasileniem), z lewego przedsionka do prawego, co zwiększa powrót żylny do prawej komory. Należy podkreślić, że nasilenie przepływu determinuje to, czy wada może powodować objawy. W konsekwencji dochodzi do zwiększonego przepływu płucnego i przeciążenia objętościowego prawej komory.

Następstwem tych niekorzystnych dla serca procesów jest przedsionkowe zaburzenia rytmu i prawokomorowa niewydolność serca. Połączenie między przedsionkami jest także potencjalnym źródłem zatoru skrzyżowanego, o którym mówimy, gdy skrzeplina z żylnej części układu krwionośnego (krążenia dużego) poprzez prawą komorę serca i patologiczny ubytek między przedsionkami przedostaje się do łożyska tętniczego z ominięciem płuc, mogąc spowodować niebezpieczne zatory np. w mózgu lub naczyniach wieńcowych.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - objawy

Objawy u dzieci

Wada ta może zostać rozpoznana dopiero u osoby dorosłej, ponieważ wcześniej przeciek nie jest duży i nie daje żadnych objawów klinicznych. Jeśli jednak pojawia się u dzieci, objawia się nietolerancją wysiłków fizycznych i dusznością.

Objawy u dorosłych

Niewielkie ubytki nie powodują żadnych dolegliwości. Jednak wraz z wiekiem, gdy dochodzi do nasilenia przecieku, a tym samym objawów, może pojawić się zastoinowa niewydolność krążenia. Większe wywołują nawracające infekcje układu oddechowego.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - jakie badania wykonuje się w celu zdiagnozowania wady?

Często otwór jest wykrywany dopiero wtedy, gdy lekarz podczas usłyszy cichy, miękki szmer nad sercem (który najlepiej słyszalny w II lub III lewym międzyżebrzu przy mostku). W takim wypadku lekarz zleca EKG czy RTG klatki piersiowej. O ASD mówimy, gdy widoczne jest powiększenie prawej komory serca. Jednak ostateczne rozpoznanie stawia się w oparciu o badanie echokardiograficzne.

Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej - leczenie

Zamknięcie większego ubytku może nastąpić techniką przezskórną lub chirurgiczną, która jest zalecana u dorosłych pacjentów powyżej 40. roku życia.

W przypadku dużych wad konieczne jest leczenie operacyjnie, które polega na założeniu specjalnej łaty lub szwu. Jest ono wskazane w istotnym przecieku, przy dużym przepływie płucnym i powiększeniu prawej komory.

Alternatywą jest leczenie interwencyjne, które polega na wprowadzeniu przez specjalny cewnik implantu. Półinwazyjny zabieg zapobiega zaburzeniom rytmu serca i niewydolności w późniejszym okresie życia dziecka.

Monika Majewska