Grupy krwi - czym jest grupa krwi i jak się ją dziedziczy

Grupa krwi to zestaw antygenów występujących na krwinkach czerwonych. Wyróżniamy grupy krwi: A, B, AB oraz 0. Dodatkowo każda grupa charakteryzuje się czynnikiem Rh, czyli obecnością antygenu D lub jej brakiem. Co decyduje o tym, że mamy np. grupę krwi 0, a nie A? Jak dziedziczymy grupę krwi? Dlaczego warto znać swoją grupę krwi?

Spis treści

1. Grupa krwi: układ A, B, 0
2. Grupa krwi: układ Rh
3. Konflikt serologiczny a czynnik Rh
4. Grupa krwi: układ Kell
5. Dziedziczenie grup krwi
6. Przetaczanie krwi
7. Pochodzenie grup krwi i co ono oznacza. Grupy krwi a charakter

Grupa krwi to zestaw antygenów, czyli pewnych charakterystycznych białek, obecnych na krwinkach czerwonych (erytrocytach). Od nich zależy zjawisko aglutynacji, czyli zlepiania się ze sobą poszczególnych krwinek.

Ponieważ na erytrocytach występuje wiele swoistych antygenów, istnieje także wiele układów grup krwi. Do tej pory opisano u człowieka 35 takich układów. Jednak najważniejsze są układy grup głównych - A, B, 0 oraz układ Rh.

Grupa krwi jest stałą cechą danego człowieka. Stabilizuje się ok. 2. roku życia i już się nie zmienia. Natomiast czasem po przeszczepie szpiku kostnego zdarza się, że pacjent otrzymuje także nową grupę krwi, ponieważ nowy szpik wytwarza krwinki czerwone z antygenami dawcy.

Znajomość grupy krwi, a także czynnika Rh jest niezbędna przy przetaczaniu krwi, przeszczepianiu narządów oraz w sytuacji, kiedy para planuje zajście w ciążę, a jest w tzw. konflikcie serologicznym.

Grupa krwi - układ A, B, 0

Obecność antygenu A lub B lub ich brak decyduje o przynależności do jednej z podstawowych czterech grup: A, B, AB lub 0. I tak:

• grupa krwi A - ma na krwinkach antygen A
• grupa krwi B - ma na krwinkach antygen B
• grupa krwi AB - ma na krwinkach antygen A i antygen B
• grupa krwi 0 - nie ma antygenów na krwinkach

O ile na powierzchni erytrocytów występują antygeny, to w osoczu znajdują się przeciwciała przeciw nieobecnym antygenom, a więc:

• w grupie A - przeciwciała anty-B
• w grupie B - przeciwciała anty-A
• w grupie 0 - przeciwciała anty-A i anty-B
• w grupie AB - brak przeciwciał

źródło grafiki: krwiodawcy.org - portal tworzony przez honorowych dawców krwi

Grupa krwi - układ Rh

Oprócz antygenów A i B, duże znaczenie ma też antygen D, który określa czynnik Rh+ lub Rh-.

Jeżeli ktoś ma antygen D (aż 85% ludzi ma) oznacza to, że jest Rh dodatni, czyli Rh+, a jeśli nie ma - jest Rh ujemny, czyli Rh-.

Do układu Rh należą także, mniej istotne, antygeny: C, c, E, e i inne.

Polecamy: Wpływ GRUPY KRWI na zdrowie i potrzeby organizmu. Grupa krwi a zakażenie koronawirusem

Grupa krwi - układ Kell

Dotyczy antygenu K, który aktywuje układ odpornościowy. Przeciwciała anty-K to następne najczęściej występujące przeciwciała, zaraz po anty-Rh.

U kobiet w ciąży mogą być przyczyną choroby hemolitycznej noworodków, gdy płód jest K-dodatni.

Przeciwciała anty-K powstają często w trakcie masywnych transfuzji, gdy K-ujemny biorca otrzyma krew K-dodatnią. Dlatego powinno się osobom z krwią K-ujemną przetaczać tylko krew K-ujemną.

Dziedziczenie grup krwi

Dziedziczenie grup krwi według układu Rh

Dziedziczenie grup krwi według układu A, B, 0

Przetaczanie krwi

Istnieją choroby i sytuacje, w których niezbędne jest przetoczenie krwi. Można tu wymienić leczenie chorób krwi, przeszczepianie narządów, ciążę.

Pacjentowi przetacza się krew z tej samej grupy w zakresie A, B, 0 oraz w zakresie antygenu D, a więc np. osobie z A Rh+ podać należy krew ARh+.

W wyjątkowych okolicznościach można choremu przetoczyć krew 0Rh- (uniwersalną). Brak antygenów A i B u osób z grupą krwi 0 czyni je uniwersalnymi dawcami (ich krew może być przetaczana pozostałym grupom).

W przypadku przetoczenia krwi z antygenami, których pacjent nie ma występuje groźna reakcja poprzetoczeniowa. Jeśli pacjent ma grupę krwi:

• AB+ - może otrzymać każdą krew
• AB- - może otrzymać 0-, B-, A-, AB-
• A+ - może otrzymać 0-, 0+, A-, A+
• A- - może otrzymać 0-, A-
• B+ - może otrzymać 0-, 0+, B-, B+
• B- - może otrzymać 0-, B-
• 0+ - może otrzymać 0-, 0+
• 0- - może otrzymać 0-

Sprawdź również, jakim jesteś dawcą i biorcą krwi!

Pochodzenie grup krwi i co ono oznacza. Grupy krwi a charakter

Wokół grup krwi powstało wiele teorii, wedle których określają one nasze cechy osobowości (hematopsychologia), dyktują dietę, a nawet predysponują nas do wykonywania pewnych zawodów. Czy można im wierzyć? Trudno stwierdzić, ale na pewno są to teorie bardzo ciekawe. Oto jedna z nich:

Grupa 0 - to najstarsza grupa krwi. Pojawiła się 40 tys. lat p.n.e. Wtedy ludzie byli zręcznymi myśliwymi, którzy żywili się głównie mięsem oraz znalezionymi owocami, jagodami. Do dziś osoby z tą grupą krwi mają stosunkowo odporny układ pokarmowy, ale nietolerancyjny na zmiany. Ze stresem radzą sobie poprzez intensywną aktywność fizyczną. Mają cechy przywódcze, silną wolę, dużo energii i łatwość nawiązywania kontaktów. Nadają się np. na bankierów.

Grupa A - pojawiła się ok. 20 tys. lat p.n.e. jako reakcja na nowe warunki środowiskowe. To typowi wegetarianie. Zajmowali się rolnictwem, potrafili już też hodować zwierzęta. Przestali wędrować, a zaczęli żyć w stałych miejscach, budować osady. To spowodowało, że ich system immunologiczny się wzmocnił i stali się bardziej odporni na infekcje typowe dla zatłoczonej społeczności. Lekarstwem na stres dla ludzi z grupą krwi A są ćwiczenia relaksujące, jak joga czy tai-chi. To introwertycy, perfekcjoniści, osoby sumienne i obowiązkowe, godne zaufania.

Grupa B - rozwinęła się ok. 13 tys. lat p.n.e. Dziś to jedyna grupa krwi, która w pełni toleruje mleko. Osoby z tą grupą mają silny system odpornościowy i tolerancyjny układ pokarmowy, często spełniają się jako artyści. Są impulsywne i nadwrażliwe.

Grupa AB - wyłoniła się ok. 1 tys. lat p.n.e. i jest to tzw. nowoczesna grupa krwi, bardzo rzadka. To połączenie grup A i B. Ludzie z grupą krwi AB dobrze tolerują zmiany środowiskowe i pokarmowe, mają silny układ immunologiczny, a stres rozładowują przez rozwój duchowy. Są to osoby miłe i bezproblemowe. To dobrzy organizatorzy.