Powikłania po leczeniu ortodontycznym

Powikłania w trakcie i po leczeniu ortodontycznym dotyczą zarówno dziąseł, jak i samych zębów, a mogą pojawić się na każdym etapie leczenia, jak również po jego zakończeniu. Jakie powikłania mogą pojawić się po leczeniu ortodontycznym? Jakie mogą być skutki uboczne noszenia aparatu ortodontycznego i jak im zapobiegać?

Spis treści

1. Powikłania w trakcie i po leczeniu ortodontycznym
2. Zapobieganie powikłaniom leczenia ortodontycznego
3. Ortodoncja dorosłych

Powikłania w trakcie jak i po leczeniu ortodontycznym mogą zdarzyć się u każdego pacjenta. Leczenie ortodontyczne polega na ustawieniu zębów w taki sposób, aby przywrócić prawidłowe warunki zgryzowe i jednocześnie poprawić estetykę uśmiechu i rysów twarzy. Efekt ten osiąga się przez przyłożenie niewielkich sił do zębów, co powoduje przemieszczanie zębów i ustawienie ich w prawidłowej pozycji. Leczenie ortodontyczne prowadzone może być z użyciem zarówno ruchomych (wyciąganych), jak i stałych aparatów ortodontycznych. Tak jak w przypadku innych zabiegów medycznych tak i w tym przypadku, leczenie nie jest w pełni przewidywalne i może być związane z wystąpieniem pewnych specyficznych powikłań. Według terminologii medycznej powikłanie opisane jest jako niepożądane zdarzenie wynikające z obecności choroby lub prowadzonego leczenia.

Powikłania w trakcie i po leczeniu ortodontycznym

Powikłania związane z leczeniem ortodontycznym mogą pojawić się w trakcie, a także już po jego zakończeniu. Skutki uboczne noszenia aparatu ortodontycznego to:1. Przebarwienia szkliwa, białe plamy, próchnica zębów. Powikłania te wiązane są z nieprzestrzeganiem zaleceń lekarza dotyczących utrzymywania prawidłowej higieny jamy ustnej. Aparaty ortodontyczne utrudniają oczyszczanie zębów z płytki nazębnej i resztek pokarmowych. Stanowi to czynnik ryzyka dla powstawania odwapnień szkliwa (białych plam) a następnie próchnicy. Najczęściej przebarwienia pojawiają się w okolicy przydziąsłowej zębów i wynikają one z utraty substancji mineralnych szkliwa. Przybierają kształt białych półksiężyców, kolorem wyróżniających się od powierzchni zdrowego szkliwa. Z biegiem czasu, jeżeli pacjent nie poprawi higieny jamy ustnej, białe plamy przekształcają się w ubytki próchnicowe.

2. Choroby dziąseł i przyzębia to kolejne możliwe powikłania leczenia ortodontycznego. Najczęściej są one wynikiem nieprzestrzegania zasad higieny jamy ustnej. Obecne w płytce nazębnej bakterie wywołują stan zapalny dziąseł, powodując ich zaczerwienie oraz obrzęk. W przebiegu stanu zapalnego dziąsła krwawią przy delikatnych urazach. Objawem współwystępującym z symptomami wymienionymi powyżej może być ból. Innym stanem patologicznym przyzębia, mogącym pojawić się w trakcie leczenia ortodontycznego, są recesje. Recesje związane są odsłonięciem powierzchni korzenia, wynikającym z zaniku dziąsła w okolicy szyjki zęba.

3. Nadżerki oraz rany błony śluzowej to kolejne możliwe skutki uboczne noszenia aparatu ortodontycznego. Aparaty ortodontyczne mają bezpośredni kontakt ze śluzówką, przez co niektóre z ich elementów mogą wywoływać uszkodzenie błony śluzowej. Urazy te objawiają się powstawaniem niewielkich bolesnych ran i nadżerek śluzówki. Pojawiają się one najczęściej w początkowym etapie leczenia, w pierwszych dniach po założeniu aparatu.

4. Reakcje alergiczne na substancje chemiczne używane do produkcji aparatów ortodontycznych należą do bardzo rzadkich powikłań leczenia ortodontycznego. Prawie wszystkie z obecnie stosowanych aparatów ortodontycznych zawierają elementy wykonane z metalu. Stopy metali stosowane w ortodoncji zawierają w swoim składzie nikiel, chrom i kobalt, a więc metale odpowiedzialne za występowanie powszechnych alergii kontaktowych. Nikiel należy do najczęściej występujących alergenów - nadwrażliwość na ten metal dotyczy około 15 proc. populacji osób dorosłych. Innymi alergenami w ortodoncji są składniki akrylu (masy, z której wykonuje się aparaty ruchome), a także lateks wchodzący w skład rękawiczek diagnostycznych zakładanych przez lekarza.

5. Resorpcja korzeni zębów - zjawisko to dotyczy szerokiej grupy (nawet u około 60-70 proc.) osób noszących stałe aparaty ortodontyczne. Mechanizm tego typu resorpcji nie został w pełni poznany. W wyniku leczenia ortodontycznego dochodzi do skrócenia długości korzeni zębów. Zwykle jest to proces o niewielkim natężeniu, nie mający większych implikacji. Zmiany tego typu uwidaczniają się na kontrolnych zdjęciach radiologicznych, wykonywanych w trakcie leczenia. W przypadku bardzo nasilonej resorpcji korzeni, lekarz prowadzący może zadecydować o przerwaniu leczenia.6. Zapalenie miazgi zębów jest to stosunkowo rzadko występujące powikłanie. Siły działające podczas leczenia ortodontycznego oprócz przemieszczenia zębów, mogą powodować zaburzenia przepływu krwi przez miazgę. Proces ten może przyczynić się do zmian w ukrwieniu żywej tkanki zęba, powodując rozwój stanu zapalnego. Zazwyczaj jest to zapalenie odwracalne, niewymagające interwencji endodontycznej. W bardzo rzadkich przypadkach może dojść do utraty żywotności miazgi.7. Nawrót wady zgryzu. Niwelowanie zaburzeń ortodontycznych nie kończy się wraz ze ściągnięciem aparatu. Konieczny jest jeszcze okres retencyjny, w którym utrwalane są wyniki leczenia. W tym czasie pacjent nosi specjalne aparaty retencyjne. Okres ich użytkowania wyznaczany jest przez lekarza ortodontę. W przypadku nieużytkowania lub niepoprawnego użytkowania aparatu retencyjnego przez pacjenta wada może się cofać. Wtedy osiągnięte wyniki leczenia zostają utracone.

Zapobieganie powikłaniom leczenia ortodontycznego

Prawidłowa higiena jamy ustnej jest nieodzownym elementem leczenia ortodontycznego. Pacjenci jeszcze przed założeniem aparatu ortodontycznego powinni doskonalić umiejętność dbania o higienę jamy ustnej. W trakcie leczenia przydatne mogą okazać się specjalne szczoteczki do aparatów ortodontycznych oraz zastosowanie roztworów płuczących do jamy ustnej. Nie wolno zapominać o regularnych wizytach kontrolnych u swojego lekarza dentysty. Umożliwią one zdiagnozowanie wczesnych zmian próchnicowych oraz odpowiednie ich leczenie. W przypadku znacznych zaburzeń związanych z przyzębiem (zapalenie dziąseł, recesje itp.), wskazana może być wizyta w gabinecie lekarza periodontologa. Lekarze ortodonci przeprowadzają leczenie według określonych norm, mimo to nie da się w stu procentach wyeliminować powikłań z nim związanych.

Ortodoncja dorosłych

Leczenie ortodontyczne dorosłych nie polega tylko na ustawianiu zębów w równe łuki. Leczenie ortodontyczne dorosłych to także praca ortodonty nad symetrią całej twarzy. Na czym polega ortodoncja osób dorosłych? Jak leczenie ortodontyczne wpływa na rysy naszej twarzy? Posłuchaj naszego eksperta.