CHOROBA OKLUZYJNA (zgryz urazowy)

Choroba okluzyjna, inaczej zgryz urazowy lub okluzja urazowa, może leżeć u podstaw wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Objawy choroby okluzyjnej to: bóle głowy, nadwrażliwość zębów, bóle zębów po przebudzeniu, zmęczenie mięśni twarzy czy zgrzytanie zębami w nocy. Warto pomyśleć o wizycie u stomatologa, jeśli dokuczają te symptomy. Dowiedz się, jak wygląda leczenie choroby okluzyjnej.

Spis treści

1. Choroba okluzyjna: objawy
2. Jakie są przyczyny powstawania choroby okluzyjnej?
3. Okluzja - leczenie choroby okluzyjnej
4. Niszczenie koron i mostów to konsekwencja choroby okluzyjnej

Choroba okluzyjna bywa określana też jako okluzja urazowa lub zgryz urazowy. W stomatologii okluzją nazywany jest wzajemny kontakt zębów łuku górnego i dolnego. Kontakt ten jest inny w pozycji centralnej a inny przy ruchach żuchwy. Prawidłową relację zębów górnych do dolnych opisują normy okluzji. Działanie mięśni żucia oraz stawu skroniowo-żuchwowego jest ściśle powiązane z prawidłową okluzją. Zaburzenia funkcji, czynności czy budowy jednego z tych trzech elementów, mają odbicie w działaniu pozostałych składowych tego układu. Tak więc nieprawidłowe kontakty okluzyjne będą negatywnie rzutowały na stan i funkcję mięśni żucia oraz stawu skroniowo-żuchwowego. Pacjent przez długi czas może nie odczuwać żadnych dolegliwości, bo organizm w naturalny sposób będzie starał się kompensować postępujące zmiany w okluzji. Jeśli jednak na tym wczesnym etapie nie zostanie podjęte leczenie, objawy zgryzu urazowego staną się naprawdę dokuczliwe. Stan taki nazwać można okluzją urazowa, zgryzem urazowym lub chorobą okluzyjną.

Choroba okluzyjna: objawy

Początkowo objawy choroby okluzyjnej nie są odczuwane przez pacjenta. Rozpoznanie i podjęcie leczenia stomatologicznego już w fazie początkowej choroby pomaga zapobiec późniejszym powikłaniom i uciążliwemu, długotrwałemu leczeniu.

Objawami choroby okluzyjnej są:

• ból zębów i mięśni twarzy - narastające objawy bólowe mogą świadczyć o zaawansowaniu ,,choroby okluzyjnej’’. Pojawiające się symptomy zaburzeń okluzji mogą dotyczyć zębów oraz otaczającego je przyzębia, mięśni twarzy a także stawów skroniowo- żuchwowych. Często pierwszym zauważonym przez pacjenta symptomem jest dyskomfort podczas żucia. Wynika on z przeciążeń przyzębia zębów objętych chorobą

Uważa się, że wiele bólów uznawanych jako migrenowe ma swoje podłoże w chorobie okluzyjnej. Co więcej, według niektórych badaczy jest ona częstszym czynnikiem powodującym utratę zębów niż próchnica.

• starcie zębów, odpryski na szkliwie, przyszyjkowe ubytki klinowe - to tylko niektóre z wewnątrzustnych symptomów zgryzu urazowego
• często objawom tym towarzyszy uszkodzenie obecnych w jamie ustnej uzupełnień protetycznych (koron, mostów czy protez)
• nadwrażliwość zębów na bodźce termiczne. Tkanki miękkie otaczające ząb także mogą stać się miejscem występowania symptomów zgryzu urazowego
• rozchwianie zębów
• obniżenie linii dziąseł (powstawania recesji)

Oprócz objawów występujących wewnątrz jamy ustnej o obecności okluzji urazowej świadczyć mogą dolegliwości ze strony mięśni żucia oraz stawu skroniowo-żuchwowego. Pacjenci odczuwają

• nadmierne napięcie opisywane czasami jako odrętwienie mięśni twarzy. Występuje ono szczególnie często o poranku.
• ból mięśni żucia, które odpowiadają za ruchy w stawie skroniowo-żuchwowym
• bóle głowy - mają one charakter migrenowy. Powiązane są one z nadmiernym napięciem mięśni żucia, wynikającym ze zmienionej pozycją żuchwy w stosunku do szczęki (jest to skutek zaburzonej równowagi okluzyjnej)

Nieleczona choroba okluzyjna może prowadzić do zmian w stawach skroniowo-żuchwowych. Towarzyszy temu ból oraz zjawiska akustyczne. Opisywane są one jako przeskakiwania lub trzeszczenia w stawach skroniowo-żuchwowych.

Jakie są przyczyny powstawania choroby okluzyjnej?

Przyczyn nieprawidłowości okluzyjnych jest wiele. To zdolności adaptacyjne naszego organizmu decydują o tym, czy owe nieprawidłowości będą się manifestowały w postaci bólu lub innych nieprzyjemnych doznań.

Jako jedną z przyczyn nieprawidłowych kontaktów zębów dolnych z górnymi można wymienić wady zgryzu. Mogą się one pojawiać jako wady pierwotne lub wtórne. Pierwotne wady zgryzu związane są z zaburzeniami rozwoju w obszarze twarzoczaszki.

Wady wtórne natomiast wynikają z innych chorób np. przemieszczanie zębów w zaawansowanych stanach zapalnych przyzębia. Częstą przyczyną powstawania zaburzeń okluzji jest występowanie objawu Godona. Zjawisko to polega na przesuwaniu się zębów w kierunku luki po utraconym zębie. Przemieszczone zęby mogą naruszać prawidłowe kontakty pomiędzy łukiem górnym i dolnym.

Kolejnym powodem mogącym zaburzać optymalne kontakty okluzyjne są wypełnienia stomatologiczne znacznie różniące się kształtem od naturalnych kształtów zęba. Nieprawidłowo ukształtowane albo zużyte np. za wysokie lub zbyt płaskie wypełnienia mogą przyczyniać się do wystąpienia zaburzeń podczas zwierania zębów. Z czasem może doprowadzić to do wystąpienia objawów choroby okluzyjnej. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku nieprawidłowo wykonanych uzupełnień protetycznych. Korony, mosty czy licówki, których kształt nie jest odpowiednio dopasowany do pozostałych zębów mogą predysponować do wystąpienia okluzji urazowej.

Parafunkcje czyli nawyki związane z przygryzaniem ołówków, obgryzaniem paznokci czy zgrzytaniem zębami także należą do czynników zakłócających okluzję. Co za tym idzie przy dłuższym ich występowaniu, mogą prowadzić do postaci objawowej zaburzeń okluzyjnych.

Okluzja - leczenie choroby okluzyjnej

Okluzja urazowa jest schorzeniem wieloczynnikowym, dużo jest sytuacji predysponujących do wystąpienia choroby jaką jest okluzja. Leczenie choroby okluzyjnej nie jest jednorodne i wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Diagnostyka i terapia odbywa się w gabinecie stomatologicznym. Po dokładnym zbadaniu chorego oraz wykonaniu specjalistycznych testów lekarz określa przyczynę zaburzeń. Kolejnym krokiem jest wyeliminowanie tej przyczyny a następnie naprawa wyrządzonych przez nią szkód. Często potrzebny jest do tego zespół specjalistów różnych dziedzin stomatologii. Tak więc leczenie przyjmuje charakter wielokierunkowy (leczenie protetyczne, ortodontyczne, periodontologiczne czy zachowawcze). W terapii stosowane są takie zabiegi jak korekta zgryzu, wymiana wadliwych wypełnień oraz uzupełnień protetycznych. Pomocne może okazać się wykonanie szyn relaksacyjnych lub leczenie ortodontyczne.

Niszczenie koron i mostów to konsekwencja choroby okluzyjnej

Często choroba okluzyjna jest przyczyną pękania koron czy mostów protetycznych. Dentysta powtarza założenie mostu czy korony, często kilkakrotnie bez efektu, a przyczyna nie tkwi w prawidłowości wykonania, ale w mięśniach pacjenta, które niszczą pracę protetyczną. Po zastosowaniu leczenia pacjenci czują większy komfort, mogą lepiej spać, odczuwają, że ich zęby lepiej "pasują" do siebie.