Bruksizm - sprawdź, jak leczyć nocne zgrzytanie zębami

Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami to problem, z którym zmaga się wiele osób i to nie zawsze świadomie. Bruksizm może mieć poważne skutki: problemy z kręgosłupem, wzrokiem, słuchem, bóle głowy. Leczenie bruksizmu jest wieloetapowe i wielospecjalistyczne.  

Spis treści

1. Nieświadomość bruksizmu prowadzi do powikłań
2. Bruksizm - od zębów, przez kręgosłup, aż po stawy skokowe
3. Bruksizm - przyczyny
4. Różne objawy bruksizmu
5. Diagnoza i leczenie bruksizmu

Twój partner albo współlokator skarżą się, że w nocy wydajesz nieprzyjemne dźwięki, przypominające... skrzypienie? Nie lekceważ tego. Zgrzytanie zębami, czyli bruksizm, to nie tylko uciążliwa dolegliwość na tle nerwowym.

Nieświadomość bruksizmu prowadzi do powikłań

Choroba staje się problemem społecznym. Skarży się na nią coraz więcej pacjentów. Specjaliści podejrzewają, że dotyka już ponad połowę populacji! Część osób nie wie nawet, że cierpi na bruksizm, czyli na zgrzytanie zębami albo go po prostu bagatelizuje. Niestety wciąż niewiele chorych zdaje sobie sprawę, że zwykłe zgrzytanie zębów może mieć poważniejsze konsekwencje niż ścieranie szkliwa.

Szkoda, bo nieleczone jest przyczyną silnych bóli głowy i twarzy, problemów z kręgosłupem, słuchem oraz wzrokiem. Często lekarze nie mogą znaleźć konkretnego winowajcy wszystkich dolegliwości, a okazuje się, że czasem wystarczy wizyta u dobrego ortodonty i neurologa.

Bruksizm - od zębów, przez kręgosłup, aż po stawy skokowe

Bruksizm to fachowa nazwa na mimowolne zaciskanie oraz zgrzytanie zębami. Gdy do tego dochodzi, człowiek zaciska szczękę nawet do 10 razy mocniej niż podczas np. jedzenia. Z czasem pojawiają się uszkodzenia zębów, przyzębia oraz stawów skroniowo - żuchwowych. Ale nie tylko.

Zaburzenia równowagi w nadmiernie napiętych mięśniach żwaczowych i mimicznych, przez system szlaków powięziowych, oraz wspólny system unaczynienia i unerwienia, przekazywane są dalej do mięśni podpotylicznych, obręczy barkowej, mięśni przykręgosłupowych, mięśni obręczy biodrowej i dalej aż do okolic stawów skokowych.

Ten system transmisji napięć i objawów, jest doskonale znany fizjoterapeutom, zajmującym się terapią manualną. Dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych wpływają na pozostałe układy człowieka, dlatego bardzo często wady zgryzu współwystępują z wadami postawy.

Kolejne zaburzenia równowagi napięć mięśniowych powodują stopniowe zmiany w układzie kostno-stawowym.

Bruksizm - przyczyny

Organizm człowieka składa się z różnych części połączonych w jedną całość. Dysfunkcja jakiegoś organu ma bezpośredni wpływ na inne układy. Bóle różnych okolic głowy, mięśni karku oraz mięśni okołokręgosłupowych i obręczy barkowej mogą być właśnie objawem bruksizmu. Wiele osób cierpiących na bóle głowy okolicy skroniowej i czołowej uważa, że ma migrenę.

W rzeczywistości u 80% osób te dolegliwości są spowodowane bruksizmem. Migrena jest chorobą o podłożu neurologiczno - naczyniowym. Podczas ataku dochodzi do zwężenia naczyń mózgowych, przy jednoczesnym wydzielaniu dużej ilości serotoniny. Silny ból jest jednym z jego objawów.

W przypadku bruksizmu, bóle głowy powstają w wyniku wzmożonego napięcia mięśni głowy i szyi. Źródłem tego napięcia są nadmierne i często asymetryczne przeciążenia w obrębie narządu żucia. Co je powoduje? Wady zgryzu, źle dopasowane plomby, mostki, protezy, korony albo żucie gumy. To nie wszystkie przyczyny.

Lekarze uważają, że zaciskanie zębów jest schorzeniem psychosomatycznym, podobnie jak np. choroba wrzodowa żołądka. A więc powodem bruksizmu, poza czynnikiem "zwarciowym" jest też czynnik "psychiczny" czyli po prostu długotrwały stres i silne napięcie.

Dopiero współistnienie tych dwóch czynników oraz swoistej podatności tkankowej prowadzi do wystąpienia pełnych objawów schorzenia.

Różne objawy bruksizmu

Zęby:

• ścieranie i pękanie zębów
• rozchwianie zębów
• ubytki klinowe

Dziąsła:

• zaniki przyzębia
• krwawienia dziąseł
• przygryzanie policzków
• przygryzanie języka

Stawy skroniowo - żuchwowe:

• bolesność okolicy stawów skroniowych lub kąta żuchwy
• trzaski oraz przeskakiwanie żuchwy (nie zawsze) przy szerokim otwieraniu ust
• zaburzony tor żuchwy przy otwieraniu lub zamykaniu ust
• ograniczona ruchomość żuchwy

Mięśnie:

• jedno lub obustronny przerost mięśni twarzy i ewentualnie szyi - tzw. "twarz kwadratowa"
• bolesność samoistna lub uciskowa
• przykurcze mięśniowe
• ograniczona ruchomość głowy

Wzrok:

• bolesność okolicy oczodołów
• uczucie wysadzania oka
• suchości oka
• okresowe nieostre widzenie

Słuch:

• szum w uszach
• bóle ucha
• zaburzenia równowagi

Diagnoza i leczenie bruksizmu

Objawy tego schorzenia są bardzo charakterystyczne, dlatego stosunkowo łatwo je zdiagnozować. - Wszelkiego rodzaju dysfunkcje zwarcia zębów oraz zaburzenia balansu sił żucia ujawnione w trakcie specjalistycznych testów świadczą o bardzo dużym prawdopodobieństwie występowania bruksizmu. - tłumaczy dr Jarosław Iwanicki.

- Należy jednak pamiętać, że przyczyn jego powstawania jest wiele. Informacje uzyskane z wywiadu lekarskiego dotyczące stylu życia, typu pracy, konstrukcji psychicznej pacjenta, przebytych chorób i urazów, aktualnych "innych" dolegliwości znacznie ułatwiają i przyśpieszają postawienie prawidłowej diagnozy - dodaje.

Nie zawsze pomoże jeden specjalista. Leczenie jest wieloetapowe i wielospecjalistyczne. Oprócz opieki gnatofizjologicznej bardzo ważna jest współpraca ze stomatologami wszystkich specjalności, a przede wszystkim ortodontami i protetykami. Często lekarze polecają zakładanie na noc specjalnej nakładki na zęby, która uniemożliwia ścieranie, wyrównanie zgryzu oraz relaks i zmianę trybu życia.

Dlatego istotna jest również współpraca z neurologiem, psychologiem i terapeutą manualnym, oraz z ekspertami z wielu innych dziedzin, jeżeli pacjent cierpi na dodatkowe schorzenia.