Proteza szkieletowa: zalety i wady
Proteza szkieletowa to jeden ze sposobów na uzupełnienie braków zębowych w jamie ustnej. Komfort użytkowania protez szkieletowych jest o wiele wyższy niż niż protez akrylowych, ale nie taki, jak koron czy mostów. Jakie są wady i zalety protez szkieletowych? Ile kosztuje proteza szkieletowa i czy jest refundowana przez NFZ?
Spis treści
- Czym jest proteza szkieletowa i jakie są jej zalety?
- Jak przebiega i ile trwa wykonanie protez szkieletowych?
Protezy szkieletowe należą do grupy uzupełnień protetycznych ruchomych, które znajdują zastosowanie w przypadku częściowych braków zębowych. Przyczyn utraty zębów jest wiele do najczęstszych z nich należy próchnica i jej powikłania. Drugie miejsce zajmują choroby przyzębia. Utrata już jednego zęba powoduje powstanie negatywnych zmian w układzie stomatognatycznym. Protetyka stomatologiczna dysponuje całym wachlarzem możliwości odbudowy utraconych zębów w zależności od warunków panujących w jamie ustnej. Jednym z takich rozwiązań są protezy szkieletowe. Ich cena zależy przede wszystkim od rodzaju wykorzystanego materiału i waha się od 1200 do nawet 3000 zł, a NFZ nie refunduje kosztów.
Czym jest proteza szkieletowa i jakie są jej zalety?
Proteza szkieletowa jest ruchomym uzupełnieniem protetycznym. Zastosowanie znajduje w przypadku częściowych braków zębowych. Tak więc, tego typu proteza wykonywana jest u pacjenta, który posiada w jamie ustnej jeszcze kilka zębów, ale niemożliwa jest odbudowa utraconych tkanek z użyciem koron lub mostów. Pozostające w jamie ustnej zęby, w ocenie lekarza, muszą stwarzać odpowiednie warunki do wykonania tego typu protezy. Konstrukcja protezy składa się z elementów metalowych pokrytych w wybranych miejscach akrylem. W skład protezy wchodzą różnego rodzaju klamry utrzymujące protezą na właściwym miejscu, elementy podpierające oraz zaczepy, zatrzaski.
Konstrukcja protezy jest indywidualnie projektowana, do warunków panujących w jamie ustnej pacjenta. Wszystkie z zastosowanych elementów mają na celu lepsze utrzymanie protezy we właściwym miejscu, nawet w trakcie przyjmowania pokarmów, a także bardziej fizjologiczne przenoszenie sił żucia. W protezach częściowych (lub całkowitych) akrylowych wszystkie siły wyzwalane w trakcie żucia przenoszone są na błonę śluzową jamy ustnej. W przypadku protez szkieletowych, dzięki zastosowaniu elementów podpierających, część wyzwalanych sił zostaje przeniesiona na pozostające w jamie ustnej zęby. A więc proteza działa w sposób bardziej fizjologiczny niż proteza akrylowa.
Opinie pacjentów użytkujących wcześniej protezy częściowe akrylowe osiadające wskazują, że protezy szkieletowe są dla nich wygodniejszym rozwiązaniem. Dzięki zastosowaniu metalu, proteza ma znacznie mniejsze rozmiary przez co staje się nieco bardziej komfortowa w użytkowaniu. Dzięki mniejszym rozmiarom i większej stabilności codzienne czynności jak mowa czy spożywanie posiłków stają się mniej uciążliwe.
Dodatkowo prawidłowo wykonana proteza szkieletowa jest łatwiejsza w utrzymaniu czystości niż jej akrylowy odpowiednik. Sprawia to, że ryzyko infekcji grzybiczych co związanych z jej użytkowaniem spada.
Konstrukcja metalowa protez szkieletowych jest bardziej wytrzymała niż protez akrylowych. Przez co odporność na urazy mechaniczna tych pierwszych jest większa.
Na niekorzyść protez szkieletowych działa fakt, że nie są to rozwiązania refundowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Za ich wykonanie przyjdzie nam zapłacić z własnej kieszeni. Innym minusem wskazywanym przez niektórych pacjentów są mało estetyczne metalowe klamry i elementy podpierające. Zazwyczaj są one niewidoczne, jednak w niektórych przypadkach muszą przebiegać one w strefie estetycznej. Co do komfortu użytkowania protez szkieletowych, jest on zdecydowanie wyższy w porównaniu z protezami akrylowymi, ale na pewno wiele traci w zestawieniu z mostami. Protezy szkieletowe ze względu na swoją budowę i właściwości są obecnie uważane za najlepszy wybór spośród wszystkich ruchomych uzupełnień protetycznych.
Jak przebiega i ile trwa wykonanie protez szkieletowych?
Jeżeli lekarz stwierdzi odpowiednie warunki do wykonania protezy szkieletowej, do oddania gotowej protezy czeka cię jeszcze kilka wizyt. Zwykle jest to od 3 do 5 wizyt, w zależności od warunków panujących w jamie ustnej. Przed przystąpieniem do pracy, pozostające w jamie ustnej zęby powinny zostać wyleczone, a te które zostały zakwalifikowane do ekstrakcji należy usunąć.
Pierwsza wizyta to wizyta diagnostyczna. Po dokładnym zbadaniu pacjenta lekarz przedstawia plan leczenia. Po akceptacji planu przez pacjenta, na specjalnych łyżkach zostają wykonane wyciski wnętrza jamy ustnej. Wyciski przesyła się do pracowani technika dentystycznego, gdzie na ich bazie sporządza się odlewy gipsowe.
Kolejna wizyta to kontrola metalowego szkieletu wykonanego przy współpracy lekarza i technika oraz tzw. rejestracja zwarcia, czyli sposobu w jaki zęby górne i dolne kontaktują się ze sobą. Na tej wizycie zostaje dobrany odpowiedni kolor zębów do protezy.
Trzecia wizyta to kontrola próbnej protezy, po tym etapie pozostaje jeszcze jedna wizyta w celu odebrania gotowego uzupełnienia protetycznego. Po odebraniu protezy i rozpoczęciu jej użytkowania powinniśmy zgłaszać się regularnie o gabinetu stomatologicznego na wizyty kontrolne.
O gotową protezę szkieletową należy odpowiednio dbać. Obowiązkowy jest czyszczenie zębów i dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej. Zaleca się, aby po każdym posiłku protezy były oczyszczane z resztek pokarmowych. Podobnie przed spoczynkiem nocnym proteza powinna zostać dokładnie oczyszczona. Można w tym celu użyć szczoteczki do zębów i pasty o niskim współczynniku ścieralności lub specjalnie dedykowanych do tego celu środków dostępnych w drogeriach i aptekach. Protezy należy przechowywać na sucho, a przed ich ponownym założeniem o poranku dokładnie wypłukać pod bieżącą wodą.
Protetyka stomatologiczna jest działem stomatologii zajmującym się odbudową utraconych zębów. Lekarze zajmujący się protetyką stomatologiczną powinni zadbać o to, żeby uszczerbek estetyczny oraz utracona funkcja zębów zostały przywrócone (choćby częściowo). Utrata już jednego z naszych zębów powoduje przemieszczanie zębów sąsiednich czy starcie patologiczne pozostałych zębów.
Zaburzenie zagryzowe powstałe w wyniku utraty zębów mogą prowadzić do zaburzeń pracy stawów skroniowo-żuchwowych. Co za tym idzie mogą pojawiać się uciążliwe dolegliwości bólowe w okolicy stawów skroniowo-żuchwowych lub bóle głowy o niejasnej etiologii. W związku z tym tak ważne jest jak najszybsze uzupełnienie luki po utraconym zębie. Zastosowane protezy powinny w jak najbardziej fizjologiczny sposób przywracać utraconą funkcję żucia. W zależności od warunków panujących w jamie ustnej lekarz protetyk może zaoferować wiele różnych możliwości odbudowy utraconych zębów.
Protezy można podzielić na dwie główne grupy. Są to protezy stałe oraz ruchome. Do pierwszej z nich zaliczymy korony, mosty, wkłady, nakłady itp. Są to uzupełnienia protetyczne, które przy pomocy specjalnych cementów, zostały na stałe połączone z zębami pacjenta. Drugą grupę stanowią uzupełnienia protetyczne ruchome, czyli takie, które pacjent może samodzielnie wyciągnąć z jamy ustnej. Protezy szkieletowe zaliczane są do tej drugiej grupy.