Zaburzenia lękowe utrudniają życie - jak sobie z nimi radzić?

Zaburzenia lękowe to różnego rodzaju zaburzenia nerwicowe. Napady paniki, lęk uogólniony czy społeczny, fobia czy choroba natręctw - to zaburzenia lękowe, które można i trzeba leczyć. Jeśli zauważasz u siebie ich objawy, odwiedź specjalistę, który pomoże ci się z nimi uporać.  

Spis treści

1. Czym są zaburzenia lękowe?
2. Lęk uogólniony
3. Napady paniki
4. Fobia
5. Lęk społeczny
6. Nerwica natręctw
7. Leczenie zaburzeń lękowych

Zaburzenia lękowe przybierają różna postać: mogą to być napady paniki, lęk uogólniony czy społeczny, fobia czy nerwica natręctw. Są wynikiem stresu lub lęków, których nie jesteśmy w stanie opanować. Daj sobie pomóc. Sprawdź, jakie są objawy zaburzeń nerwicowych i zacznij leczyć zaburzenia lękowe.

Czym są zaburzenia lękowe?

Większość osób cierpiących na zaburzenia lękowe nie potrafi określić odkładnie przyczyny swego strachu i zachowania. Tego rodzaju zaburzenia lękowe bardzo utrudniają życie i pogarszają jego jakość. Objawem zaburzeń lękowych mogą być różnego rodzaju objawy chorobowe.

Badania specjalistów Anke Ehlersa i Jurgena Margrafa pokazują, że na zaburzenia lękowe cierpi od 7 do 28 procent ludzi, głównie młodych. Mogą je potęgować stres, zaburzenia hormonalne (zaburzenia lękowe często występują np. w okresie klimakterium) czy nawet kofeina.

Warto wiedzieć, że zaburzenia lękowe często współistnieją z depresją i zwianymi z nią zaburzeniami.  Taka sytuacja jest poważniejsza i wymaga  bardziej skomplikowanego leczenia. 

Lęk uogólniony

Wiele z nas ma w swoim otoczeniu osobę, która bez przerwy się czymś zamartwia, tworzy katastroficzne scenariusze. Najczęściej przedmiotem niepokoju jest zdrowie rodziny i własne, ale nie chodzi tu o sytuacje, gdy ktoś jest naprawdę chory, tylko wyobrażanie sobie, co będzie, gdy zachoruje. To własnie zespół lęku uogólnionego. 

Niektórzy martwią się o sprawy finansowe. Konstruują ciąg wydarzeń w stylu: jak zwolnią mnie z pracy, to nie dostanę innej, nie spłacę kredytu, wyląduję pod mostem. Przedmiotem zmartwień są też drobne codzienne sprawy.

Towarzyszy temu:

• stałe pobudzenie,
• drażliwość,
• zaburzenia snu,
• bóle brzucha,
• napięcie mięśni odczuwane jako ból głowy, kręgosłupa, karku, które nie wiążą się z konkretnymi sytuacjami. 

Uspokojenie w jednej sprawie nie pomaga, bo pojawia się nowe zmartwienie.

Napady paniki

Atak paniki to nagłe, pojawiający się bez wyraźnego powodu, gwałtowny lęk, który chwyta za gardło. Pacjent (dolegliwość dotyka  3-5 proc, ludzi) odczuwa:

• duszności (nie można złapać powietrza),
• kołatanie serca i ból w klatce piersiowej
• drętwienie rąk lub zanik czucia, 
• ból głowy,
• zimne poty, 
• nudności.

Choremu wydaje się, że zaraz umrze, wzywa pogotowie, trafia do szpitala na ostry dyżur. Napad trwa krótko – kilka, kilkanaście minut – i ustępuje. Z czasem pojawia się coraz częściej, nawet kilka razy dziennie. W przerwach chory z niepokojem czeka na kolejny.

Fobia

To nadmierny niewytłumaczalny lęk przed różnymi przedmiotami, zwierzętami, sytuacjami. Można bać się pająków, trzynastki, stomatologa...

Fobie klasyfikuje się na pograniczu normy – doświadcza ich wiele osób i nie zaburzają codziennego funkcjonowania. Szczególnym rodzajem fobii jest lęk przed przestrzenią zamkniętą (klaustrofobia) i otwartą (agorafobia). Ludzie dostają napadu fobii, gdy boją się, że jak im się coś stanie, to nikt im nie pomoże, gdy są sami w domu.

Człowiek, który odczuwa fobię na jakimś punkcie:

• stosuje tzw. reakcje unikania: unika sytuacji, zwierząt, czynności, w których odczuwa lęk,
• w trakcie ataku odczuwa zimne poty,
• kołatanie serca,
• suchość w ustach.

Lęk społeczny

Dotyczy nawet 13 proc. ludzi i tak jak większość zespołów lękowych, częściej przytrafia się kobietom. Osoby z fobią społeczną odczuwają lęk przed publicznym zabieraniem głosu, jedzeniem w towarzystwie i wszystkimi sytuacjami, w których mogą być oceniane.

Odczuwają wtedy objawy podobne do objawów przy ataku paniki:

• czerwienią się,
• pocą,
• mają sucho w ustach. 

Lekarz stawia diagnozę nie tyle na podstawie samych objawów, co ich unikania. Inteligentny człowiek tak sobie zorganizuje życie, że nigdy nie wsiądzie do windy, jeśli się boi.

Chory z fobią społeczną pozuje na introwertyka, który nie znosi dużych spotkań, więc ich unika, chociaż tak naprawdę chciałby w nich uczestniczyć.

Nerwica natręctw

Główne objawy nerwicy natręctw to natrętne myśli (obsesje). Osoba z natręctwami zdaje sobie sprawę, że są to myśli chore, nie chce ich mieć, ale nie jest w stanie ich kontrolować. Z myśli natrętnych mogą wynikać natrętne czynności (kompulsje). Osoba, która boi się zabrudzenia, często oraz dokładnie myje ręce.

Pewne cechy obsesyjne ma każdy. Ile razy zdarzyło nam się kilkakrotnie wracać spod windy do drzwi i nerwowo szarpać klamkę, chociaż już sprawdziliśmy, że drzwi są zamknięte?

Granicę choroby wyznacza uciążliwość społeczna. Mycie rąk jest potrzebne, ale jeśli ktoś poświęca na to połowę dnia – to jest patologia.

Leczenie zaburzeń lękowych

Skutecznym sposobem pokonania zaburzeń lękowych jest psychoterapia. Ponieważ pacjenci często nie są w stanie określić przyczyny swojego lęku, dlatego leczenie poznawczo-behawioralne opiera się na rozpoznawaniu i oswajaniu przyczyn lęku. 

Za pomocą rozmowy doświadczeń, pacjent uczy się, jak reagować na dane sytuacje, analizuje dotychczasowe zachowanie i obserwuje siebie, aby ułatwić mu zrozumienie tego, co dzieje się z nim w czasie ataku lęku. 

miesięcznik "Zdrowie"