Urojenia - przyczyny. Co powoduje urojenia?

Urojenia to najczęściej efekt choroby psychicznej, w tym także coraz powszechniejszej depresji. Mało kto wie, że urojenia mogą wystąpić także u osób zażywających narkotyki, dopalacze i alkohol. Urojenia mogą się pojawić także u osób starszych, chorujących na demencję starczą lub chorobę Alzheimera. Sprawdź, co jeszcze powoduje urojenia.

Spis treści

1. Urojenia - co to takiego?
2. Urojenia - narkotyki i dopalacze
3. Urojenia - alkohol
4. Urojenia - zespół majaczeniowy
5. Urojenia - zespół splątaniowy
6. Urojenia - schizofrenia paranoidalna
7. Urojenia - depresja
8. Urojenia - choroby dotykające osoby starsze

Urojenia - co to takiego?

Przyczyną urojeń są najczęściej choroby psychiczne. Urojenia są to bowiem chorobliwe, nieuzasadnione sądy na dany temat, które są niezgodne z rzeczywistością i nie ustępują pod wpływem logicznej argumentacji lub mimo obecności dowodów wskazujących na ich nieprawdziwość.

Tego typu zaburzenia treści myślenia mogą wywołać także niektóre narkotyki, dopalacze, jak również alkohol. Urojenia pojawiają się także w przebiegu chorób, które dotykają seniorów, np. choroby Alzheimera czy demencji starczej.

Urojenia - narkotyki i dopalacze

Zażywanie narkotyków może doprowadzić do różnych zaburzeń psychicznych (najczęściej do schizofrenii), objawiających się omamami i urojeniami. Przykładem może być psychoza amfetaminowa, która jest jednym ze skutków ubocznych zażywania amfetaminy i metamfetaminy. Poza urojeniami objawia się także halucynacjami, zaburzeniami myślenia, hiperaktywnością i paniką. Podobnie objawy daje psychoza pokokainowa czy po marihuanie.

Również dopalacze, czyli wszelkiego rodzaju produkty zawierających substancje psychoaktywne, mogą przyczynić się do występowania urojeń.

Urojenia - alkohol

Urojenia mogą pojawić się także u osób, które regularnie piją alkohol w dużych ilościach. Majaczenie alkoholowe pojawia się po upływie ok. 2-4 dób po przerwaniu intensywnego ciągu picia. Wówczas charakterystyczne są omamy wzrokowe, słuchowe, rzadziej słowne. Ponadto u chorego pojawiają się m.in. napady drgawkowe, zaburzenia emocjonalne (lęk, euforia) i niepokój ruchowy.

Alkohol może przyczynić się także do rozwoju zespołu Otella. Jest to zaburzenie psychotyczne, które najczęściej dotyka mężczyzn-alkoholików. Jego istotą jest patologiczna zazdrość o swoją partnerkę. Chory jest przekonany o jej licznych zdradach, mimo że nie ma ku temu żadnych dowodów i logicznych przesłanek. Mimo to wciąż przeszukuje osobiste rzeczy partnerki, a nawet instaluje kamery w domu i wynajmuje prywatnych detektywów. Wszystko po to, by znaleźć dowody wyimaginowanej zdrady.

Urojenia - zespół majaczeniowy

Zespół majaczeniowy, inaczej delirium, może być wywołany nie tylko przez alkohol. Ten typ zaburzenia świadomości może pojawić się bezpośrednio po przebudzeniu się z narkozy, kilka godzin po operacji, a nawet parę dni później. Pacjent jest zdezorientowany, niepewny siebie, zlękniony. Inne przyczyny zespołu majaczeniowego to m.in. choroby przebiegające z wysoką gorączką, zaburzenia elektrolitowe, odwodnienie i encefalopatia mocznicowa.

Urojenia - zespół splątaniowy

Splątanie to najgłębszy stan zaburzenia świadomości. Objawia się brakiem kontaktu z otoczeniem, dezorientacją, zaburzeniami toku myślenia, niepokojem ruchowym, a także urojeniami i omamami. Występuje w przebiegu niewydolności krążenia mózgowego, infekcjach, zatruciach, zaburzeniach metabolicznych (cukrzyca, uszkodzenie wątroby, nerek), a czasem jako powikłanie przebiegu psychoz endogennych (mania, katatonia).

Urojenia - schizofrenia paranoidalna

Schizofrenię paranoidalną charakteryzują urojenia barwne i rozbudowane, a niekiedy nawet dziwaczne. Nie ma możliwości, aby zaistniały realnie, nie można ich odnieść do rzeczywistości:

• urojenia wielkościowe – chory przedstawia się jako ktoś znany, bogaty, wpływowy, o szczególnych znajomościach (np. jako polityk);
• urojenia prześladowcze - chory jest przekonany, że jest śledzony albo ścigany, mimo iż nie ma obiektywnych podstaw, by tak sądzić. Sądzi, że pewne osoby (mniej lub bardziej sprecyzowane) ciągle go śledzą, podsłuchują, podglądają, a nawet filmuj ukrytą kamerą. Jest przekonany, że inni chcą wyrządzić mu krzywdę;
• urojenia odsłonięcia - chory wierzy, że jego myśli są bez jego udziału przekazywane osobom trzecim;
• urojenia ksobne (odnoszące) - chory sądzi, że jest przedmiotem szczególnego zainteresowania otoczenia, np. jest przekonany, że osoby w jego otoczeniu (np. w kolejce do kasy) rozmawiają właśnie na jego temat, patrzą prowokacyjnie w jego kierunku, śmieją się z niego;
• urojenia owładnięcia - chory jest przekonany, że inni oddziałują na niego na różne sposoby, że kontrolują jego zachowanie z zewnątrz, np. poprzez wszczepiony pod skórę chip czy telepatię;
• urojenia hipochondryczne - chory twierdzi, że ciężko choruje, np. na AIDS albo nowotwór. Każde doznania są przez niego interpretowane jako objaw śmiertelnej choroby;
• urojenia nihilistyczne - chory jest przekonany, że nie żyje lub że niektóre jego narządy uległy rozpadowi;

Urojenia - depresja

Chory na depresję stopniowo traci radość życia, dotychczasowe zainteresowania i ogranicza aktywność życiową. W końcu ocenia swoją teraźniejszość, a także przyszłość w sposób pesymistyczny. Jest przekonany o narastającym poczuciu utraty sensu życia, poczuciu beznadziejności. Taki stan może doprowadzić do urojeń depresyjnych. Wówczas chory jest przekonany o swej małości, biedzie, grzeszności czy winie. Może być nawet przekonany, że jego ciało ulega rozpadowi, a jego bliskich spotkała zagłada.

Urojenia - choroby dotykające osoby starsze

• choroba Alzheimera - poza tym, że chory zapomina o ostatnich wydarzeniach, traci zmysł orientacji i ma kłopoty z wykonywaniem codziennych czynności, ma także urojenia. Wówczas może m.in. oskarżać rodzinę o kradzież rożnych przedmiotów lub pieniędzy;
• otępienie starcze może być wywołane przez chorobę Alzheimera, ale także inne choroby neurodegeneracyjne. Demencja prowadzi do pogorszenia zdolności intelektualnych, upośledzenia pamięci, powolnego myślenia, dezorientacji, zmiany osobowości, niezrównoważone zachowanie oraz do urojeń i halucynacji;

Monika Majewska