Paraliż senny - objawy, przyczyny i leczenie. Czy paraliż senny jest groźny dla zdrowia?

Paraliż senny (paraliż przysenny, porażenie przysenne) to zaburzenie snu polegające na porażeniu mięśni przy jednoczesnym zachowaniu świadomości, które pojawia się podczas zasypiania lub przy przechodzeniu ze snu do stanu czuwania. Na czym polega paraliż senny i jakie są metody leczenia problemów ze snem?

Spis treści

1. Paraliż przysenny - objawy
2. Paraliż przysenny - przyczyny
3. Paraliż przysenny - badania
4. Paraliż przysenny - leczenie

Paraliż senny (paraliż przysenny, porażenie przysenne) jest naturalnym zjawiskiem w naszym organizmie. Występuje zawsze, gdy nasz sen wejdzie w fazę REM, ponieważ wtedy śnimy najintensywniej.

Dzięki paraliżowi sennemu w ciągu nocy nie ruszamy w pogoń za ściganym w śnie mordercą czy nie tańczymy na wyśnionym balu. Jest to całkiem naturalne, a zanim zdążymy się obudzić, paraliż minie.

Zdarza się jednak, że w pewnym momencie, w fazie REM, nasz umysł się wybudza, a ciało za nim nie nadąża i pozostaje sparaliżowane. Nie możemy się ruszyć, oddychamy szybko i płytko. To przeżycie budzi niemało niepokoju, mija jednak po kilku-kilkunastu sekundach.

Paraliż przysenny - objawy

Paraliż senny jest zaliczany do parasomnii, czyli zaburzeń snu. Głównym objawem tego stanu jest kompletny lub częściowy bezwład ciała, przemijający paraliż ramion, nóg i górnej części tułowia.

Niekiedy pojawia się silne i nieuzasadnione uczucie niepokoju, strach, przerażenie lub poczucie utraty kontroli nad rzeczywistością. Rzadko występują halucynacje wizualne lub dźwiękowe, które przez osobę dotkniętą tą dolegliwością są opisywane jako odwiedziny obcych istot lub złych mocy.

Paraliż senny przedstawiano dawniej w postaci diabła siedzącego na klatce piersiowej śpiącej osoby.

Osoba cierpiąca na paraliż senny często gwałtownie wybudza się ze strachem, ponieważ jest przekonana, że ktoś lub coś uciska jej klatkę piersiową i uniemożliwia złapanie oddechu.

Mimo starań osoba taka nie może się poruszyć, otworzyć oczu ani wydać żadnego dźwięku. Na szczęście stan ten w dość krótkim czasie sam ustępuje. Paraliż senny nie jest więc groźny dla zdrowia.

Paraliż przysenny - przyczyny

Przyczyny paraliżu przysennego nie są jeszcze do końca określone.

Przypuszczalnie może go powodować nieprzestrzeganie higieny snu, jego niedostatek lub nieregularność albo stosunkowo częste zmiany strefy czasowej.

Uczeni zajmujący się tym zagadnieniem twierdzą, że samoistny paraliż przysenny jest częstym zaburzeniem snu, które dotyka od 5 do nawet 60 proc. populacji.

Innym powodem może być silny stres, napięcie emocjonalne, ale także uzależnienie od alkoholu, leków czy substancji psychoaktywnych.

Wskazuje się również na przyczyny w zaburzeniach immunologicznych oraz w hamującym działaniu neuroprzekaźników GABA i glicyny, uwalnianych z neuronów REM-on.

Czasem towarzyszy innej chorobie z grupy parasomnii - narkolepsji, którą leczy się, łącząc farmakologię z odpowiednim reżimem w trybie życia. Wcześniej konieczna jest jednak konsultacja w poradni zaburzeń snu.

Czytaj również: Problemy ze snem? Jak spać, żeby się wyspać?

Paraliż przysenny - badania

Ważne jest i to, by przeprowadzić badanie EEG i konsultację neurologiczną, aby mieć pewność, że to nie są napady padaczki. Paraliż senny bywa mylony z bezdechem sennym, dolegliwością, która w skrajnej sytuacji może zagrażać życiu, ponieważ łączy się z ustaniem wentylacji płuc i zmniejszeniem wysycenia krwi tlenem.

Paraliż przysenny - leczenie

Jedyną funkcją organizmu, nad którą może panować osoba cierpiąca na paraliż przysenny, jest oddychanie. W tym też kryje się ratunek dla tych osób. Ważne jest, aby podczas stanu lęku panować nad własnym oddechem. Sprawdza się wykonywanie kilku głębokich wdechów i wydechów. Ponieważ stan porażenia trwa zazwyczaj krótko i nie zagraża życiu, regularne oddychanie pomaga uniknąć stanu paniki oraz odzyskać kontrolę nad własnym ciałem.

Paraliż senny jest uważany za stan dysocjacyjny, czyli taki, w którym dochodzi do rozłączenia funkcji pamięci, świadomości, percepcji i tożsamości.

Warto również spróbować poruszyć palcami nóg i rąk - choć w trakcie paraliżu sennego to się nie uda, ciało wyśle mózgowi sygnał, że też już się obudziło, co może przyspieszyć zakończenie paraliżu. Podobnie uczyń z mięśniami twarzy, spróbuj się uśmiechnąć, podnieść brwi ku górze. Staraj się nie panikować, pomyśl o czymś przyjemnym.

O skierowanie na badania do neurologa, najlepiej do poradni leczenia zaburzeń snu, należy poprosić swojego lekarza. W bardzo rzadkich przypadkach lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne.