Nerwica i jej objawy - sprawdź czy masz nerwicę

Nerwica ma dość specyficzne objawy. Typowym z nich jest przede wszystkim lęk. Poza nim pacjenci z nerwicą mogą doświadczać również symptomów somatycznych, takich jak kołatania serca, duszność czy uporczywe bóle brzucha lub głowy. Jakie dokładnie problemy nazywamy zaburzeniami nerwicowymi i na czym opiera się leczenie nerwic?

Spis treści

1. Czym jest nerwica?
2. Przyczyny nerwicy
3. Nerwica - objawy 
4. Rodzaje nerwicy
5. Diagnozowanie nerwicy
6. Leczenie nerwicy

Nerwica to tak naprawdę obecnie rzadko już używane pojęcie – problemy, które w przeszłości określano tym właśnie mianem, współcześnie nazywane są zaburzeniami lękowymi lub zaburzeniami nerwicowymi. Czym jest nerwica, jakie są objawy nerwicy oraz sposoby jej leczenia?

Czym jest nerwica?

Nerwica to problem natury psychiatrycznej, o którym mówił już Hipokrates wprowadzając pojęcie histerii. Współcześnie pojęcie histerii nie jest już używane. Podobnie zresztą jak z określeniem nerwice. 

Tak jak w przeszłości nietrudno było natknąć się na to określenie w różnych medycznych opracowaniach, tak obecnie nerwice określane są mianem zaburzeń lękowych lub zaburzeń nerwicowych.

Stanowią one jedne z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych, ponadto zaburzenia nerwicowe spotykane bywają tak naprawdę w każdej grupie wiekowej, bo zarówno u dzieci, jak i u młodych dorosłych czy u seniorów.

Szacuje się, że w ciągu całego życia któryś z zaliczanych do nerwic problemów pojawia się nawet u ponad 30% populacji. Na zaburzenia lękowe cierpieć mogą przedstawiciele obojga płci, częściej jednak nerwica spotykana jest u kobiet.

Przyczyny nerwicy

Tak naprawdę przyczyny nerwicy bywają bardzo różne, podkreśla się zresztą współcześnie to, że etiologia tych problemów jest wieloczynnikowa.

Podobnie jak w przypadku innych problemów psychiatrycznych i różnych schorzeń somatycznych, dużo uwagi kieruje się ku zależności pomiędzy zaburzeniami nerwicowymi a dziedziczonymi genami. Zauważalne bowiem wyraźnie jest to, że osoby, w których rodzinach ktoś cierpiał na nerwicę, same mają znacząco zwiększone ryzyko tego, że podobny problem wystąpi również i u nich.

Jako przykład można tutaj podać jeden z rodzajów nerwicy, którym jest zespół lęku uogólnionego – dzieci osób, które są nim obarczone, nawet 6-krotnie częściej niż pociechy z populacji ogólnej same zapadają na ten problem w którymś momencie swojego życia. 

W rozwoju nerwicy udział z całą jednak pewnością mają nie tylko geny. Zwraca się uwagę na to, że predysponować do różnego rodzaju zaburzeń lękowych mogą rozmaite sytuacje, które są źródłem znacznego stresu.

Są nimi m.in. niepowodzenia szkolne, szykanowanie w szkole przez rówieśników, śmierć bliskiej osoby, a także przeprowadzki, utrata pracy czy trudności finansowe.

Pewien wpływ na rozwój zaburzeń lękowych może mieć również to, w jakim otoczeniu człowiek dorasta. Zauważalne jest bowiem to, że nerwice częściej spotykane są wśród tych osób, które w dzieciństwie stykały się z emocjonalnym chłodem ze strony swoich rodziców lub odwrotnie, z nadmierną opiekuńczością.

Zwraca się również uwagę na to, że dziecko, które wychowywane jest przez rodziców zmagających się z nerwicą, obserwując ich, może niejako przejmować ich lękowe nastawienie do rzeczywistości i finalnie stawać się predysponowane do tego, że zaburzenia lękowe pojawią się również i u niego. 

Związek z nerwicami miewają również pewne schorzenia somatyczne. Zaburzenia lękowe częściej spotykane są u pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi (takimi jak np. zaburzenia rytmu serca, cukrzyca czy astma), problemy zaliczane do grupy nerwic mogą mieć również związek z endokrynopatiami, w przebiegu których występują zaburzenia czynności np. tarczycy czy nadnerczy.

Powiązane z występowaniem nerwic bywa także i nadużywanie substancji psychoaktywnych. Zwiększonym ryzykiem tego rodzaju problemów obarczeni są alkoholicy, ale i osoby przyjmujące narkotyki czy nadużywające leków psychotropowych – nerwica pojawiać się może u nich szczególnie przy próbach utrzymywania abstynencji.

Czytaj też: Nerwica natręctw - przyczyny, objawy, leczenie

Nerwica - objawy 

Podstawowy objaw nerwicy – czyli lęk – przybierać może różną formę. Zdarza się, że pacjenci odczuwają go przez większość czasu (wtedy określa się go mianem lęku uogólnionego), inne osoby miewają zaś napady lęku (czyli zmagają się z lękiem napadowym).

Związany z nerwicą lęk może pojawiać się bez związku z jakimkolwiek czynnikiem czy sytuacją, jak i jego napady mogą być wyzwalane przez zetknięcie się z jakimś konkretnym obiektem czy zdarzeniem.

Sam lęk może znacząco utrudniać pacjentom funkcjonowanie, zdecydowanie nie jest on jednak jedynym możliwym objawem nerwicy. Pacjenci cierpiący na któreś z zaburzeń lękowych doświadczają zwykle również i rozmaitych dolegliwości somatycznych. 

Objawy nerwicy to:

• lęk
• kołatanie serca,
• duszność,
• drżenie rąk,
• wzmożenie potliwości,
• zawroty głowy,
• bóle głowy,
• suchość w jamie ustnej,
• nudności.

4,99 zł

KUP TERAZ

Zadbaj o wzrok Pielęgnacja, ochrona, specjalistyczne badania - e-poradnik

• co wpływa na pogorszenie się wzroku
• jak możesz ulżyć swoim oczom
• co jeść, by były one w dobrej kondycji
• jak przebiegają specjalistyczne badania wzroku
• jak leczyć najczęstsze choroby oczu: jaskrę, zaćmę, zwyrodnienie plamki żółtej itd.

Rodzaje nerwicy

W grupie zaburzeń nerwicowych wymienia się różne problemy, których objawy nieco się od siebie różnią – z tego powodu wyróżnia się odmienne rodzaje nerwic.

Jedną z najbardziej znanych jest wspomniany już tutaj zespół lęku uogólnionego (zaburzenie lękowe uogólnione, inaczej nerwica lękowa), którego cechą charakterystyczną jest występowanie u pacjentów lęku, który towarzyszy im przez większość czasu.

Osoby z tym problemem zamartwiają się praktycznie ciągle, do tego pojawiać się u nich mogą wahania nastroju, poczucie ciągłego zmęczenia czy trudności ze snem. 

Nerwicą jest również i zespół lęku napadowego (zaburzenie lękowe z napadami lęku), gdzie pacjenci doświadczać mogą – w zupełnie nieoczekiwanych sytuacjach – nawet napadów paniki.

W grupie zaburzeń nerwicowych wymienia się także fobię społeczną, agorafobię, a także szereg fobii specyficznych, do których należą m.in. klaustrofobia, arachnofobia i lęk wysokości, a także mniej znane problemy, takie jak np. filofobia (lęk przed zakochaniem), entomofobia (lęk przed owadami) czy ablutofobia (lęk przed myciem się).

Zaburzeniem nerwicowym, które znacząco może utrudniać pacjentom zwyczajne funkcjonowanie, jest tzw. nerwica natręctw (fachowo określana jako zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne).

Istotą problemu jest występowanie u pacjenta obsesyjnych myśli oraz kompulsji, czyli przymusu wykonywania różnych czynności (np. wielokrotnego włączania światła czy bardzo częstego mycia rąk).

Wśród innych jeszcze problemów, które również zaliczane są do nerwic, wymienić można:

• zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane,
• zaburzenia stresu pourazowego (PTSD),
• zaburzenia konwersyjne,
• zaburzenia somatomorficzne,
• hipochondrię,
• uporczywe bóle psychogenne,
• neurastenię.

Wspomnieć tutaj można również i o nerwicach, które są typowe dla populacji dla dzieci i młodzieży. Problemy te określane są jako zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie i zaliczane do nich są:

• lęk przed separacją w dzieciństwie,
• lęk społeczny w dzieciństwie,
• zaburzenia lękowe w postaci fobii w dzieciństwie.

Diagnozowanie nerwicy

Rozpoznawaniem i leczeniem nerwic zajmują się lekarze psychiatrzy. Problem rozpoznać można dzięki przeprowadzeniu badania psychiatrycznego, istotne jednak zawsze jest dokładne zebranie z pacjentem ogólnego wywiadu lekarskiego – czasami okazuje się bowiem, że pacjent tak naprawdę doświadcza objawów nerwicy z powodu schorzenia somatycznego, którym może być np. nadczynność tarczycy.

Dokładne badanie psychiatryczne jest jednak istotne również i z powodu konieczności przeprowadzenie diagnostyki różnicowej – wśród problemów, które należy różnicować z nerwicami, wymienić można przede wszystkim zaburzenia depresyjne, zaburzenia osobowości, zaburzenia odżywiania oraz zaburzenia wynikające ze stosowania substancji psychoaktywnych.

Czytaj też: Neurastenia: przyczyny, objawy, leczeni

Leczenie nerwicy

W leczeniu nerwic wykorzystywane są przede wszystkim dwie metody, którymi są psychoterapia oraz farmakoterapia. Oddziaływania natury psychoterapeutycznej czasami stanowią podstawową metodę leczenia – tak bywa chociażby w przypadku fobii specyficznych, gdzie wyzwolić pacjenta od lęku przed pająkami, ciemnością czy ciasnymi, zamkniętymi przestrzeniami może np. terapia poznawczo-behawioralna.

Farmakoterapię w leczeniu nerwic wykorzystuje się z kolei przede wszystkim wtedy, gdy natężenie objawów zaburzeń nerwicowych jest tak duże, że znacząco utrudniają one pacjentowi codzienne funkcjonowanie.

Lekami psychotropowymi, które zalecane bywają pacjentom zmagającym się z nerwicą, są przede wszystkim leki przeciwdepresyjne (głównie z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny).

Ponadto wykorzystywane mogą być również i preparaty przeciwlękowe, takie jak środki z grupy benzodiazepin. Ze względu jednak na to, że ich używanie może doprowadzić do uzależnienia, leki te stosuje się raczej tylko krótkotrwale. 

Współcześnie wciąż poszukiwane są jednak nowe możliwości leczenia nerwic – jako przykład można tutaj podać trwające od jakiegoś czasu prace nad możliwością wykorzystywania zabiegów neurochirurgicznych w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.