Mania - przyczyny, objawy, leczenie
Mania jest odwrotnością depresji i apatii. To zaburzenie psychiczne z grupy tzw. zaburzeń afektywnych, charakteryzujące się występowaniem podwyższonego bądź drażliwego nastroju. Podwyższony nastrój może być bardzo przyjemny i graniczyć z euforią, sprawiać, że chory czuje się szczęśliwy.
Spis treści:
Osoba, u której pojawia się mania, nie ma poczucia choroby, przeciwnie, uważa się za zdrowego, a nawet bardzo zdrowego. Często jest tak, że nawet nakłaniana przez bliskich do wizyty u lekarza, stanowczo odmawia i złości się. Jednak ci chorzy, u których pojawia się drażliwość, nie czują się szczęśliwie, szybko wpadają w gniew, są skłonni do wybuchów wściekłości, nawet do agresji, mogą u nich występować urojenia prześladowcze i inne zmiany psychiki.
Uczucie euforii ma miejsce u ok. 71 proc. chorych, drażliwość u 80 proc., obniżony nastrój u 72 proc., a u 69 proc. - chwiejność nastroju.
Mania: objawy
Najbardziej charakterystyczne objawy manii to:
- gonitwa myśli (71 proc. chorych)
- pozbycie się zahamowań seksualnych (57 proc.)
- pobudzenie psychoruchowe – hiperbulia (87 proc.)
- przymus mówienia (98 proc.)
- trudności w koncentracji
- zawyżona samoocena
- zmniejszenie krytycyzmu
- podejmowanie lekkomyślnych działań
- zmniejszona potrzeba snu
- zwiększenie energii
Chory może w tym czasie zachowywać się w sposób chaotyczny, niekontrolowany, nieprzemyślany, np. może szastać pieniędzmi, wywoływać konflikty z otoczeniem, nawet naruszać prawo. Ktoś, kto nigdy nie pił alkoholu, naraz może zacząć zaglądać do kieliszka i upijać się, może zacząć nawiązywać kontakty z podejrzanymi osobnikami. Nierzadko mogą się pojawiać urojenia tzw. wielkościowe lub posłannicze - choremu zaczyna się wydawać, że jest wybrańcem Boga, człowiekiem zdolnym do wzniosłych czynów.
Czytaj też:
- Umrzeć z przedawkowania - śmiertelne mieszanki leków, narkotyków i alkoholu. Nie tylko xanax
- Cyklofrenia czyli choroba afektywna jedno- lub dwubiegunowa
- Trichotillomania (TTM) - przymusowe wyrywanie włosów
- Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne – terapia nerwicy natręctw
Mania: przyczyny
Przypuszcza się, że pojawienie się manii może się wiązać ze wzrostem aktywności serotoniny oraz noradrenaliny (sytuacje przeciwne depresji).Do wystąpienia tego zaburzenia mogą prowadzić także niektóre choroby somatyczne, jak: infekcje wirusowe i bakteryjne, zwłaszcza niedoleczone, nowotwory, urazy mózgu, nadczynność tarczycy, niewydolność nerek, padaczka skroniowa, pląsawica Huntingtona, stwardnienie rozsiane, toczeń rumieniowaty układowy, zespół Cushinga.
Za winowajcę uważa się także niektóre leki i substancje psychoaktywne, jak: kortykosterydy, kokaina, kaptopryl, psychodeliki, amfetamina, leki cholinolityczne, przeciwmalaryczne, niektóre przeciwwirusowe.
Mania może ponadto się pojawić podczas leczenia lekami przeciwdepresyjnymi fazy depresyjnej choroby afektywnej dwubiegunowej (zmiana fazy).
Mania: leczenie
Mania jest uleczalna. W leczeniu stosuje się leki stabilizujące nastrój, leki przeciwpadaczkowe, przeciwpsychotyczne. Ważna jest odpowiednia diagnoza, gdyż może się zdarzyć, że podwyższenie nastroju nie jest związane z chorobą afektywną, ale z innymi zaburzeniami psychicznymi. Ponadto stałe lub okresowe podniesienie nastroju, wzmożona samoocena lub inne objawy towarzyszące manii, mogą się pojawiać w wielu stanach organicznych, np. w otępieniu, zatruciach, alkoholizmie lub nadużywaniu leków, w guzach mózgu.
Dlatego stany takie nierzadko wymagają konsultacji z wieloma specjalistami – internistą, neurologiem, psychiatrą.
Porady eksperta