EEG (elektroencefalografia) - na czym polega? Wskazania i przebieg badania

EEG to badanie oceniające czynność bioelektryczną mózgu, wykorzystywane m.in. w diagnostyce padaczek. Najczęściej przeprowadzane jest EEG w spoczynku, istnieje również jednak inne badanie, którym jest EEG po deprywacji snu. Na czym polega, kiedy wskazane może być jego wykonanie i dlaczego wstrzymywanie się od spania może umożliwić rozpoznanie pewnych schorzeń?

Spis treści

1. Na czym polega EEG po deprywacji snu?
2. Dlaczego pacjent może zostać poproszony o unikanie snu przed EEG?
3. Przygotowanie do EEG po deprywacji snu
4. Przebieg EEG po deprywacji snu
5. Czy EEG po deprywacji jest bezpieczne?

EEG (elektroencefalografia) jest nieinwazyjnym badaniem, którego celem jest rejestracja czynności bioelektrycznej mózgu. Służy to diagnozowaniu różnorakich problemów zdrowotnych – EEG wykorzystuje się przede wszystkim w diagnostyce padaczek, oprócz tego badanie bywa wskazane również i u pacjentów z zaburzeniami snu, u osób, które są po zatruciu jakimiś związkami neurotoksycznymi czy w razie podejrzenia organicznych chorób układu nerwowego.

Podstawowym wykonywanym u pacjentów badaniem jest EEG w spoczynku, które nie wymaga od badanych jakiegoś szczególnego przygotowania. Inaczej jest już jednak w przypadku rzadziej wykonywanego, ale bardzo cennego innego badania, którym jest EEG po deprywacji snu.

Na czym polega EEG po deprywacji snu?

Mianem deprywacji określa się pozbawienie człowieka możliwości spełnienia jakiejś potrzeby psychologicznej czy biologicznej – sen jest z kolei jedną z podstawowych biologicznych ludzkich potrzeb.

EEG po deprywacji snu oznacza, że pacjent jest proszony o to, aby na badanie zgłosił się po nieprzespanej nocy lub po krótkim jedynie nocnym wypoczynku.

Dla wielu osób wydawać się to może dziwne czy wręcz absurdalne, w praktyce jednak badanie po nieprzespanej nocy umożliwić może wykrycie pewnych patologii, których dzięki badaniu EEG w spoczynku nie sposób byłoby stwierdzić.

Dlaczego pacjent może zostać poproszony o unikanie snu przed EEG?

Różne zjawiska bywają uznawane za czynniki, które mogą prowadzić do zaburzeń czynności bioelektrycznej mózgu i finalnie sprzyjać występowaniu m.in. napadów drgawkowych. Zależność pomiędzy snem a padaczką analizowana jest od wielu już lat i ogólnie uznaje się, że deprywacja snu może sprzyjać napadom padaczkowym.

EEG po deprywacji snu jest przydatne przede wszystkim wtedy, gdy u pacjenta istnieje uzasadnione podejrzenie padaczki, a jednocześnie wyniki EEG spoczynkowego nie odbiegają w żaden sposób od normy.

Nieprzespanie przez pacjenta nocy może sprawiać, że pewne patologie staną się zdecydowanie bardziej widoczne niż w innych warunkach. Ogólnie wspomina się, że EEG po deprywacji snu jest szczególnie przydatne w diagnozowaniu padaczek ogniskowych oraz padaczek przebiegających z napadami nieświadomości.

Przygotowanie do EEG po deprywacji snu

Ogólnie EEG po deprywacji snu, podobnie jak badanie wykonywane w spoczynku, nie wymaga od pacjenta szczególnych przygotowań – najistotniejsze jest to, aby przed badaniem w ogóle nie spać lub spać wyłącznie przez zalecony wcześniej przez lekarza czas.

Na EEG pacjent powinien zgłosić się po posiłku, jednocześnie warto tutaj podkreślić, że zdecydowanie należy unikać spożywania alkoholu czy napojów zawierających kofeinę, które mogłyby zakłócić odczyt.

Oprócz tego badany powinien przyjść na badanie z czystymi włosami, na których nie powinien on mieć nałożonych żadnych kosmetyków do stylizacji włosów (żeli, lakierów). Korzystnie jest ubrać się w wygodne, przewiewne ubranie.

Warto tutaj również podkreślić, że jeżeli pacjent przyjmuje jakieś leki, to – bez wyraźnego zasugerowania tego przez lekarza – nie powinien on ich odstawiać.

Przebieg EEG po deprywacji snu

Po zgłoszeniu się na EEG po deprywacji snu pacjentowi zakładane są na głowę odpowiednie elektrody, których zadaniem jest rejestracja czynności bioelektrycznej mózgu. Zazwyczaj badanie przeprowadzane jest w spokojnym, cichym pomieszczeniu, nierzadko pozbawionym źródeł intensywnego światła.

Takie warunki sprzyjać mogą zaśnięciu, którego badani zdecydowanie nie powinni się obawiać – rejestracja czynności elektrycznej mózgowia podczas snu również miewa bardzo duże znaczenie diagnostyczne.

W trakcie badania pacjenci mogą być poddawani fotostymulacji oraz hiperwentylacji. Podczas pierwszej z wymienionych badani mogą być proszeni o oglądanie różnych błysków świetlnych, drugi proces polega z kolei na powolnym, głębokim oddychaniu przez kilka minut.

EEG po deprywacji snu zajmować może różny czas, zazwyczaj całe badanie – w tym przygotowanie do niego oraz jego przeprowadzenie – trwa około 60 do 90 minut. Badanie może być przeprowadzane w trakcie hospitalizacji, jak i ambulatoryjnie – najczęściej bezpośrednio po jego przeprowadzeniu możliwy jest powrót do domu.

Czy EEG po deprywacji jest bezpieczne?

EEG po deprywacji snu jest badaniem nieinwazyjnym – do jego przeprowadzenia niepotrzebne jest przerywanie ciągłości skóry czy wykorzystywanie jakichkolwiek igieł. EEG nie boli, podczas jego wykonywania dla niektórych pacjentów uciążliwy może być jedynie ucisk na głowę stosowanych podczas badania elektrod.

Tak jak to wspomniano wcześniej, deprywacja snu może sprzyjać zaburzeniom czynności bioelektrycznej mózgu – z tego powodu istnieje możliwość, że w trakcie badania u pacjenta dojdzie do napadu padaczkowego.

W związku z takim ryzykiem pacjenci są czujnie obserwowani podczas badania przez osoby je wykonujące, a do tego pracownie EEG są odpowiednio wyposażone – w razie potrzeby badanym podawane są odpowiednie, szybkodziałające leki przeciwdrgawkowe.