Depresja po zdradzie: objawy i leczenie

Depresja po zdradzie wywołana jest nadmiernym napięciem i trudnościami w powrocie do równowagi życiowej. Granica zdrady w każdym związku może leżeć gdzie indziej, niemniej jednak, kiedy dochodzi do wydarzenia uznanego przez partnerów za zdradę, trudno jest uniknąć jej negatywnych skutków. W związku, który niósł ze sobą duży ładunek emocjonalny, osoba zdradzona doświadcza mnóstwa często skrajnych odczuć. Krajobraz związku po akcie niewierności to balansowanie pomiędzy miłością a nienawiścią, poczuciem winy i krzywdy, smutkiem, obniżoną samooceną i żalem. W skrajnych przypadkach pojawiają się zaburzenia o charakterze depresyjnym. Jakie są objawy i na czym polega terapia depresji po zdradzie?

Spis treści

1. Objawy depresji po zdradzie
2. Jak sobie radzić, kiedy zgłosić się na terapię?
3. Leczenie depresji po zdradzie

Jakie skutki społeczne może spowodować depresja po zdradzie, skoro statystyki bezlitośnie pokazują, że zdrada pojawia się w coraz większej liczbie związków? Decydując się na wspólne życie, budowanie przyszłości czy wychowywanie dzieci, para zawiera pewnego rodzaju układ, w którym obje strony angażują wysiłek, emocje, energię i czas, budując jednocześnie unikatową relację. Z tego właśnie powodu w większości par tak duży nacisk kładzie się na zachowanie wierności. Potrzeba bycia tą "jedyną" osobą, tworzenie wyjątkowej intymności i poczucia bezpieczeństwa sprawia, że każdy przejaw niewierności może zatrząść systemem rodzinnym w posadach.

Objawy depresji po zdradzie

Doświadczenie niewierności może wiązać się ze skrajnym wyczerpaniem emocjonalnym. Brak wiary w to, że po zdradzie można znowu zaufać, zniszczenie głęboko do tej pory zakorzenionych przekonań na temat siebie, swojego partnera i wzajemnej relacji, często wywracają świat osoby zdradzonej "do góry nogami".

Przedłużająca się apatia, stany lękowe, czy zbyt długo trwające obniżenie nastroju, może wskazywać na depresję reaktywną. Ten rodzaj depresji często występuje, jako reakcja na nadmierny stres lub traumatyczne doświadczenia między innymi takie jak: śmierć bliskiej osoby, udział bądź bycie światkiem wypadku, ale również może pojawić się w wyniku zdrady lub porzucenia przez partnera.

Utrzymujące się, zaistniałe w wyniku zdrady objawy, które powinny zaniepokoić to:

• dominujący codzienne funkcjonowanie głęboki smutek,
• zobojętnienie na kontakty społeczne,
• trudność w kontynuowaniu lub podejmowaniu codziennych aktywności (w tym zawodowych),
• spowolnienie funkcji psychoruchowych oraz problemy z koncentracją i pamięcią (zaburzenia funkcji poznawczych),
• epizody lękowe lub przedłużający się, dający wrażenie ciągłości stan lęku,
• utrata poczucia sensu życia,
• myśli samobójcze.

Jak sobie radzić, kiedy zgłosić się na terapię?

Tego typu objawy nie powinny być bagatelizowane. Zaniedbanie ich może przynieść dodatkowe negatywne konsekwencje, zarówno w obszarze zdrowia jak i jakości codziennego życia (pozostałe relacje społeczne, życie zawodowe, itp.). Warto wtedy skonsultować się z psychologiem i nie wykluczać wsparcia farmakologicznego lekarza psychiatry. Faktem jest, że zwykle osobie która jest w centrum wydarzeń, niezwykle trudno zauważyć granicę między negatywnymi konsekwencjami, które zwykle pojawiają się u osoby zdradzonej a objawami depresji po zdradzie. Dlatego też dla własnego bezpieczeństwa warto przy pojawieniu się pierwszych negatywnych skutków zdrady zdecydować się na konsultację u psychologa.

Uczucia i myśli zwykle pojawiające się w wyniku doświadczenia zdrady to:

• złość, poczucie wstydu, lęk, niepokój,
• wrażenie, że cały świat legł w gruzach i towarzyszące temu poczucie bezradności,
• nagłe pojawienie się trudności ze snem,
• nawracające wizje zdrady (tzw. flashback),
• zmiany w obszarze zachowania np.: napady złości, przejawy agresji,
• nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Występowanie powyższych czynników nie musi być jednoznaczne z depresją, jednak ich dokuczliwość oraz negatywne konsekwencje, są wystarczającym powodem, aby chcieć się ich pozbyć.

Często samodzielne poradzenie sobie z negatywnymi doświadczeniami, które pojawiły się w wyniku niewierności, przerastają siły osoby zdradzonej. Trudno jest jej wiarygodnie zdecydować czy to, co się z nią dzieje, to już depresja czy jeszcze niewymagające leczenia nieprzyjemne objawy trudnej sytuacji, w której się znalazła. W takiej sytuacji przy nasilających się destruktywnych objawach należy skonsultować się ze specjalistą. Decydując się na wsparcie psychoterapeuty spodziewać się można:

• powrotu do względnej równowagi emocjonalnej i poczucia bezpieczeństwa,
• odzyskania poczucia sprawczości, zaufania do siebie i związku jako takiego,
• odbudowania poczucia własnej wartości,
• wypracowania mechanizmów radzenia sobie z poczuciem leku, dręczących myśli, flashbacków itp.

Leczenie depresji po zdradzie

Leczenie depresji po zdradzie w podstawowych założeniach nie różni się od sposobu leczenia każdej innej depresji o charakterze reaktywnym. Główny trzon wsparcia stanowi psychoterapia, często jednak jej niezbędnym uzupełnieniem okazuje się konsultacja psychiatryczna i leczenie farmakologiczne.

Lekarz w sytuacji leczenia pacjenta z depresją po zdradzie może zaproponować środki umożliwiające regululację nastroju, snu, itp. Obszary, nad którymi początkowo osoba zdradzona pracuje z psychoterapeutą, to odzyskanie poczucia siebie jako osoby niezależnej, indywidualnej, poza rolą partnerki czy żony. Docelowo proces terapeutyczny ma pomóc w przywróceniu równowagi i pewnego rodzaju ulgi, jednak warto pamiętać, że w trakcie podróży, jaką jest terapia, będą pojawiały się momenty trudne, budzące opór czy chęć zrezygnowania z kontynuowania terapii. Należy wiedzieć, że to naturalna część procesu "zdrowienia", bez której nie da się wypracować oczekiwanego rezultatu.

Podczas pracy z psychoterapeutą możliwe jest również przyjrzenie się powodom, dla których zdrada wywołuje tak skrajne reakcje. Ponowne przepracowanie pewnych zaszłości z pozoru niezwiązanych z bieżącymi wydarzeniami oraz znalezienie sposobów ich rozwiązania, może doprowadzić do uwolnienia od dokuczliwych objawów po zdradzie. Zrozumienie mechanizmów determinujących zdradę i wszystko to, co w jej wyniku się dzieje, daje poczucie pewnego rodzaju przewidywalności. Dlatego też, kiedy pojawiają się kolejne etapy reakcji po zdradzie, osoba zdradzona łagodniej je przechodzi i potrafi zachować pewnego rodzaju dystans.

Dopiero po przejściu przez początkową fazę psychoterapii, czyli poradzenie sobie ze skrajnymi emocjami lub opanowanie objawów depresyjnych, możliwe jest relatywnie świadome podejmowane decyzji związanych z dalszym działaniem. Na tym etapie pojawiają się rozważania nad ewentualną odbudową związku, zupełnego zerwania relacji, sposobu regulowania dalszych kontaktów z partnerem itp.

W procesie powrotu do równowagi przychodzi tez moment na przyjrzenie się zdradzie w kategoriach lekcji, wyciągając z tego przeżycia wszystko to, co można uznać za konstruktywne. Tak trudna sytuacja może pokazać, które ze swoich potrzeb do tej pory osoba zdradzona zaniedbywała, jakie błędy zostały w związku popełnione i jakie pragnienia pojawiają się w kontekście przyszłych relacji.

Patrycja Szeląg-Jarosz