Dentofobia (lęk przed dentystą) – jak leczyć? Przyczyny i objawy strachu przed stomatologiem
Dentofobia to paniczny lęk przed dentystą. Aż u 90% Polaków rozpoznaje się strach przed wizytą u dentysty. Występuje ona zarówno u dzieci, jak u dorosłych. Osoby cierpiące na dentofobię chodzą do denstysty zazwyczaj wtedy, kiedy muszą, omijając wizyty kontrolne. Z tego względu skutki dentofobii mogą być poważne. Dowiedz się, jakie są objawy dentofobii oraz jak ją leczyć.
Spis treści
- Dentofobia (lęk przed dentystą) - przyczyny
- Dentofobia (lęk przed dentystą) - objawy
- Dentofobia (lęk przed dentystą) - jak leczyć?
- Dentofobia (lęk przed dentystą) - skutki
- Dentofobia (lęk przed dentystą) u dzieci
Dentofobia, czyli lęk przed dentystą, oprócz strachu przed wizytą u stomatologa, obejmuje również strach przed zabiegami wykonywanymi w obrębie jamy ustnej, kontaktem z lekarzem-stomatologiem, dźwiękiem wydawanym przez aparaturę stomatologiczną, a nawet umówieniem się na wizytę.
Dentofobia nadal jest aktualnym problemem dotyczącym bardzo dużej liczby pacjentów. Strach przed wizytą u stomatologa jest na tyle silny, że osoby cierpiące na dentofobię wybierają się do dentysty tylko z konieczności. Najczęstszym bodźcem do podjęcia decyzji o wizycie w gabinecie dentystycznym jest ból zęba tak silny, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Innym bodźcem jest zazwyczaj presja otoczenia.
Dentofobia (lęk przed dentystą) - przyczyny
Przyczyna dentofobii są najczęściej przykre doświadczenia w czasie wizyt u dentysty z dzieciństwa, paniczny lęk przed bólem lub brakiem kontroli nad wykonywanym zabiegiem.
Dentofobia (lęk przed dentystą) - objawy
Strach towarzyszący zbliżającemu się terminowi wizyty powoduje:
- niestrawność
- bóle brzucha
- biegunkę
- problemy ze snem
Lękowi temu towarzyszą objawy typowe dla fobii, czyli
Wg ankiety wykonanej w Zespole Poradni Specjalistycznych Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku aż 32,51% osób nie chodzi na wizyty kontrolne1! Dzieje się tak dlatego, że u większości osób dentysta kojarzony jest z odczuwaniem bólu i cierpieniem. Co ciekawe, badania wykazały, iż większy lęk przed wizytą u stomatologa odczuwają kobiety, jednak mimo to, uczęszczają one na badania kontrolne częściej, niż mężczyźni2.
Dentofobia (lęk przed dentystą) - jak leczyć?
Kluczem do zniwelowania uczucia strachu jest wybranie dobrego, miłego, sprawdzonego dentysty. W wyborze odpowiedniego lekarza warto skorzystać z rady rodziny lub przyjaciół.
Aby pozbyć się panicznego strachu przed dentystą, najlepszym rozwiązaniem jest także zbudowanie dobrej relacji z lekarzem. Wg badań przeprowadzonych przez Klinikę Implantologii i Stomatologii Estetycznej borczyk.pl, aż 90,6% ankietowanych uważa, że dentysta powinien przygotować pacjenta do leczenia stomatologicznego i wytłumaczyć jego przebieg w celu rozwiania wszelkich wątpliwości i uspokojenia pacjenta1.
Warto zatem opowiedzieć stomatologowi o swoich obawach i negatywnych przeżyciach. Ten z pewnością dobierze metodę leczenia do naszych potrzeb i zniweluje uczucie bólu i niepewności do minimum.
Aby odstresować się podczas zabiegu można spróbować słuchać swojej ulubionej muzyki lub ściskach piłeczki antystresowe.
Warto również skorzystać z nowoczesnych metod leczenia, dzięki którym zabieg stanie się znacznie bardziej komfortowy. Należy pamiętać, że nowoczesne metody znieczulania są bardzo delikatne. Prawidłowo zaaplikowane znieczulenie nie boli, a także pozwala na wyeliminowanie bólu podczas trwania całego zabiegu.
Dentofobia (lęk przed dentystą) - skutki
Unikanie wizyt kontrolnych u dentysty może skutkować rozwijającymi się poważnymi infekcjami jamy ustnej, próchnicy oraz chorób dziąseł i przyzębia.
Osoby cierpiące na dentofobię często borykają się z problemem nieświeżego oddechu, mimo przestrzegania domowych zasad higieny jamy ustnej. Jest to spowodowane nieusuwanym kamieniem nazębnym oraz pogłębiającą się próchnicą. Nieleczona próchnica prowadzi do bolesnych stanów zapalnych.
Zmiana wyglądu i stanu zębów może być skutkiem powstawania kompleksów. Z tego powodu osoby te rzadziej się uśmiechają, gdyż wstydzą się wyglądu swoich zębów. W skrajnych przypadkach zdarza się, że zęby są na tyle zniszczone, że zaczynają się kruszyć, a nawet wypadać!
Dentofobia (lęk przed dentystą) u dzieci
Strach przed dentystą bardzo często towarzyszy człowiekowi już od najmłodszych lat. Wiele dorosłych ma zakodowane w swojej psychice negatywne przeżycia związane z bolesnym i poważnym zabiegiem dentystycznym z dzieciństwa. Traumatyczna wizyta jest jedną z przyczyn dentofobii. Jak jednak pomóc dzieciom uniknąć tak negatywnych przeżyć?
Przede wszystkim nie należy dziecka straszyć dentystą. Bardzo często w odpowiedzi na dziecięcą miłość do słodyczy lub ich niechęć do mycia zębów, dorośli ostrzegają najmłodszych „bo pójdziemy do dentysty”. W takim przypadku dla dziecka wizyta u stomatologa automatycznie kojarzona jest ze swego rodzaju wyrokiem – całkiem niepotrzebnie.
Drugą sprawą jest ból. Często zdarza się, że idziemy z dzieckiem do dentysty, kiedy infekcja jest na tyle poważna, że konieczne jest borowanie lub inne nieprzyjemne zabiegi. Po tak stosunkowo strasznej metodzie leczenia, dziecko tym bardziej będzie negatywnie nastawione do dalszych wizyt.
Aby pomóc dziecku oswoić się z dentystą, najlepszym rozwiązaniem jest częste zabieranie go na wizyty kontrolne. Dzięki temu lekarz będzie na bieżąco sprawdzał stan zębów dziecka, uniemożliwiając tym samym doprowadzenie zębów do stanu krytycznego. Jest to doskonałym sposobem na uniknięcie rozpoczęcia pierwszej wizyty w gabinecie dentystycznym od poważnego zabiegu.
Częste wizyty w celach adaptacyjnych pomogą także zrozumieć dziecku, że dentysta nie ma zamiaru nikogo krzywdzić, tylko leczyć. Kiedy dziecko zobaczy, że siedzącym rodzicom na fotelu dentystycznym nic się nie dzieje, z pewnością chętnie uda się na swoją wizytę.
Źródła:
1. Klinika Implantologii i Stomatologii Estetycznej borczyk.pl
2. Magdalena Czerżyńska, Paulina Orłow, Anna Justyna Milewska, Magdalena Choromańska, Dentofobia [w:] "Nowa stomatologia" 1/2017