Charakteropatia: przyczyny, objawy i leczenie organicznego zaburzenia osobowości

Charakteropatia może objawiać się nagłą zmiana charakteru bliskiego człowieka – pojawieniem się u niego tendencji do kłamstw, znacznej drażliwości czy chwiejności emocjonalnej. Problem ten spowodowany jest jakimiś uszkodzeniami układu nerwowego i może negatywnie odbijać się nie tylko na życiu samego pacjenta z charakteropatią, ale także na życiu osób z jego najbliższego otoczeniu. Co zrobić w przypadku charakteropatii – czy istnieją skuteczne metody jej leczenia?

Spis treści

1. Charakteropatia: przyczyny
2. Charakteropatia: objawy
3. Charakteropatia: leczenie

Charakteropatia (organiczne zaburzenia osobowości) mogą rozwinąć się u każdego, niezależnie od płci czy wieku. Dokładna częstość występowania charakteropatii nie jest znana, głównie z tego powodu, że nie wszyscy pacjenci doświadczający tego problemu trafiają pod opiekę lekarza.

Charakteropatia: przyczyny

Aby możliwe było stwierdzenie, że doświadczane przez pacjenta problemy to właśnie charakteropatia, konieczne jest znalezienie u niego pewnych dodatkowych odchyleń. Mowa tutaj o jakimś organicznym uszkodzeniu układu nerwowego. Do takowych doprowadzić mogą różne choroby, np. padaczka, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy nowotwór mózgu, ale i szkodliwy wpływ zażywanych przez pacjenta substancji psychoaktywnych, np. alkoholu czy narkotyków.

Jako inne możliwe przyczyny organicznych zaburzeń osobowości wymieniane są powikłania po zabiegach neurochirurgicznych, urazy głowy czy schorzenia, w których stopniowo dochodzi do degeneracji tkanki nerwowej, takie jak np. choroba Alzheimera.

Charakteropatia: objawy

Przebieg charakteropatii bywa bardzo różnorodny u konkretnych osób doświadczających tych zaburzeń. Charakterystyczne dla organicznych zaburzeń osobowości jest to, że pojawiają się one w związku ze wspomnianymi wyżej uszkodzeniami układu nerwowego, a także to, że nie są powiązane z jakimikolwiek zaburzeniami świadomości.

Podkreślenia wymaga, że osoby z charakteropatią nie spełniają kryteriów rozpoznawania klasycznych zaburzeń osobowości. Typowe dla charakteropatii jest również, że jej objawy pojawiają się u osoby, która wcześniej nie prezentowała odchyleń charakterologicznych.

W przebiegu charakteropatii pojawiać się mogą nie tylko zaburzenia psychologiczne, ale także problemy somatyczne. Pacjenci (szczególnie w sytuacji, kiedy do charakteropatii doprowadziło nadużywanie alkoholu) mogą borykać się np. z zaburzeniami snu, poczuciem przewlekłego zmęczenia czy zaburzeniami koncentracji i uwagi.

Problemy spotykane w przypadku charakteropatii mogą niektórym ludziom kojarzyć się z tymi zjawiskami, które pojawiają się w przebiegu psychopatii. 2nia stanowią jednak zdecydowanie odrębne jednostki – w przypadku charakteropatii możliwe jest stwierdzenie ich przyczyny (w postaci jakiegoś defektu organicznego), tymczasem przyczyn występowania psychopatii do dziś tak naprawdę nie udało się określić.

Charakteropatia: leczenie

Leczenie charakteropatii bywa trudne głównie z tego względu, że osoby cierpiące na nią mogą nawet nie zdawać sobie sprawy ze swojego problemu. Nierzadko to otoczenie pacjenta zaczyna poszukiwać dla niego pomocy, bo to właśnie dla osób z najbliższego otoczenia najbardziej uciążliwe jest obcowanie z objawami charakteropatii u ich bliskiego. Terapia charakteropatii bywa również ciężka z tego względu, że doznanych przez pacjenta uszkodzeń mózgowia raczej nie da się cofnąć.

W leczeniu tych zaburzeń podejmowane są jednak próby wdrażania różnych oddziaływań – wybór konkretnych zależny jest od tego, jakie to objawy charakteropatii przeważają u pacjenta. W przypadku zachowań agresywnych czy znacznej chwiejności emocjonalnej zastosowanie mogą znajdować leki normotymiczne (stabilizatory nastroju), czasami również możliwe jest osiągnięcie korzyści poprzez podawanie pacjentom leków przeciwpsychotycznych (neuroleptyków). Nie bez znaczenia jest również prowadzenie psychoterapii u osób z charakteropatią: niektórzy specjaliści wyrażają nawet pogląd, że najlepsze rezultaty leczenia charakteropatii osiągnąć można poprzez podawanie pacjentom leków w połączeniu z wdrażaniem u nich działań psychoterapeutycznych.