Aichmofobia, czyli lęk przed igłami. Skąd się bierze?

Lęk przed ostrymi przedmiotami może świadczyć o aichmofobii. Czy więc pokonanie tej fobii może być trudne, skoro tego typu przedmioty otaczają nas praktycznie wszędzie? Zapytaliśmy o to psycholog Klaudię Krzynówek z Centrum Medycznego Damiana.

Spis treści

1. Co to jest aichmofobia?
2. Skąd bierze się aichmofobia?
3. Jakie daje objawy aichmofobia?
4. Jak radzić sobie z aichmofobią? Psycholog wyjaśnia
5. Jak leczyć aichmofobię?

Co to jest aichmofobia?

Aichmofobia to nadmierny i irracjonalny lęk przed ostrymi, spiczastymi przedmiotami, który utrudnia codzienne funkcjonowanie. Osoba dotknięta aichmofobią reaguje niepokojem, jeśli znajduje się w pobliżu ostrej rzeczy, za pomocą której - według niej - można wyrządzić krzywdę. Widok więc igły, ołówka, długopisu, nożyczek lub innych przedmiotów domowego użytku przyprawia o duży stres, a w niektórych sytuacjach może być nawet przyczyną omdlenia.

Psycholog Klaudia Krzynówek z Centrum Medycznego Damiana wyjaśniła, że aichmofobia jest „głównym zagrożeniem dla chorego, który nie jest w stanie poddać się zabiegom medycznym, zastrzykom czy pobraniu krwi z powodu nadmiernego strachu przed ostrym narzędziem”. Większość pacjentów uważa, że zabiegi z użyciem igieł nie należą do przyjemności… jednak poddaje się badaniu ze względów zdrowotnych. Natomiast osoby z aichmofobią paraliżuje uczucie nadmiernego lęku, jeśli zobaczą ostre narzędzie albo tylko o nim pomyślą. 

Skąd bierze się aichmofobia?

Przyczyną powstania aichmofobii może być przeżycie traumatycznego wydarzenia z przeszłości, pobyt w szpitalu w okresie wczesnodziecięcym lub sytuacja, która obecnie kojarzona jest z bezpośrednim zagrożeniem. Jak doprecyzowała psycholog Klaudia Krzynówek, „być może osoba cierpiąca na aichmofobię była świadkiem traumatycznego incydentu, podczas którego ktoś mógł zostać zraniony ostrym przedmiotem lub w jej otoczeniu zwracano szczególną uwagę na ostre narzędzia podczas skaleczenia”.

Jakie daje objawy aichmofobia?

Objawy aichmofobii obejmują dolegliwości, które chorzy odczuwają podczas innych zaburzeń lękowych. Są to:

• kołatanie serca,
• ucisk w klatce piersiowej,
• zawroty głowy,
• uczucie duszenia (inaczej braku powietrza),
• omdlenia,
• nadmierne pocenie,
• mrowienie i drętwienie kończyn,
• nudności,
• wymioty,
• uderzenia gorąca.

Psycholog zaznaczyła, że „osoba chora na aichmofobię obawia się najbardziej utraty kontroli, omdlenia i śmierci”. Nie jest ona w stanie poddać się badaniu lekarskiemu czy zastosować się do zaleceń medycznych. W tej sytuacji unikanie gabinetów lekarskich i brak profilaktyki stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia.

Przeczytaj także: Lęk przed odrzuceniem (nullofobia): przyczyny i objawy. Jak sobie z nim radzić?

Jak radzić sobie z aichmofobią? Psycholog wyjaśnia

Sposobami na obniżenie lęku związanego z aichmofobią może być zapoznanie się z literaturą medyczną poruszającą to zagadnienie oraz systematyczne spisywanie natarczywych myśli w postaci krótkich notatek. Dzięki nim można zracjonalizować strach i poczynić postępy w walce z aichmofobią.

Medytacja, sposoby relaksacji, głęboki oddech i aktywność fizyczna mogą też pomóc w ujarzmieniu lęku przed ostrymi przedmiotami.

- Odpoczynek i sen oraz otrzymanie wsparcia i poznanie technik radzenia sobie w sytuacji lęku to kolejne sposoby na radzenie sobie z aichmofobią. Kluczowe jest poinformowanie personelu medycznego w placówkach opieki zdrowotnej o tym, że chory może dostać napadu lęku, jeśli zobaczy ostry przedmiot, np. igłę – powiedziała psycholog Klaudia Krzynówek w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie.

Warto również unikać sytuacji, które budzą lęk i uczucie obcości. Poza tym ważne jest, aby:

• odżywać się zdrowo i uprawiać regularnie sport,
• dbać o dobry sen,
• unikać kofeiny i innych substancji pobudzających,
• starać się działać mimo strachu i wewnętrznego oporu.

Przeczytaj także: Zaburzenia lękowe utrudniają życie - jak sobie z nimi radzić?

Jak leczyć aichmofobię?

Jeśli natomiast strach na widok igły, narzędzi dentystycznych i innych ostrych przedmiotów staje się tak silny, że coraz bardziej utrudnia codzienne funkcjonowanie, to zdaniem psycholog Klaudii Krzynówek – może być sygnałem, aby udać się do specjalisty.

Celem leczenia aichmofobii jest obniżenie poziomu lęku, co przyczyni się do poprawy jakości życia. Poczucie kontroli nad przykrymi bodźcami może być wzmacniające.

Najczęściej stosowanym rodzajem leczenia aichmofobii jest terapia ekspozycyjna polegająca na tym, że pacjent konfrontuje się ze źródłem swojego lęku, na przykład ogląda zdjęcia igieł albo uczy się powoli używania nożyczek.

Aichmofobię można leczyć również za pomocą terapii poznawczo-behawioralnej. Pacjent staje oko w oko ze swoim irracjonalnym lękiem i uczy się różnych technik, jak go przezwyciężyć. Dzięki nim ma szansę konfrontacji ze swoim wewnętrznym wrogiem, by zrozumieć, jaki ma negatywny wpływ na zdrowie.

W wielu przypadkach psychoterapia jest skuteczna w leczeniu aichmofobii – nie jest konieczne przypisanie leków, które zmniejszą dotkliwość objawów. Farmakoterapia jest stosowana wyłącznie w trudnych sytuacjach.

Większość osób, zmagających się z aichmofobią, dzięki leczeniu odczuwa powoli wewnętrzny spokój i jest mniej bojaźliwa na widok ostrych przedmiotów. Rodzaj i długość terapii w dużej mierze zależy od nasilenia objawów. Jeśli terapia nie przynosi pożądanych efektów, warto też rozważyć skorzystanie z pomocy grupy wsparcia.

Anna Tłustochowicz

Konsultacja: psycholog Klaudia Krzynówek z Centrum Medycznego Damiana